Europe Direct Poznań

Data publikacji: 07.04.2011

Komisja wzywa Polskę do zmian w zakresie regulacji cen za energię

Komisja Europejska zwróciła się dziś oficjalnie do Włoch, Polski i Rumunii o dostosowanie krajowych przepisów dotyczących regulowanych cen za energię dla odbiorców końcowych do przepisów UE.

Unijne prawo dotyczące wewnętrznego rynku energii przewiduje, że ceny są przede wszystkim determinowane przez podaż i popyt. Ceny dla odbiorców końcowych ustalane w drodze interwencji państwa stwarzają przeszkody dla nowych podmiotów na rynku, tym samym pozbawiając odbiorców i przedsiębiorstwa prawa do wyboru najlepszej usługi dostępnej na rynku. Komisja podjęła decyzję o skierowaniu uzasadnionych opinii do trzech państw członkowskich. Jeśli państwa członkowskie nie wywiążą się ze swoich obowiązków prawnych w terminie dwóch miesięcy, Komisja może skierować sprawy do Trybunału Sprawiedliwości.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi wewnętrznego rynku energii wszystkie przedsiębiorstwa muszą mieć możliwość swobodnego świadczenia usług na terenie całej UE oraz ustalania własnych cen odzwierciedlających rzeczywistą sytuację na rynkach. Ceny regulowane zakłócają funkcjonowanie rynku, gdyż nie odpowiadają one rzeczywistym potrzebom rynku i nie dopuszczają wolnej konkurencji i integracji rynkowej. Powodują one zatem utrzymywanie sytuacji monopolu, prowadzącej do niedoinwestowania lub do niepotrzebnie wysokich cen.

Przepisy te przewidują jednak również, że ceny regulowane mogą być ustanowione w wyjątkowych przypadkach, np. w celu ochrony słabych ekonomicznie odbiorców. W takim przypadku środki muszą być ukierunkowane na najbardziej potrzebujących odbiorców, muszą być ograniczone w czasie i gwarantować przedsiębiorstwom energetycznym w UE równy dostęp do odbiorców krajowych.

Komisja uważa, że obowiązujące w trzech wymienionych krajach przepisy dotyczące cen regulowanych dla odbiorców końcowych nie spełniają tych warunków i naruszają konsumenckie prawo wyboru.

Włochy

Prawo włoskie w dalszym ciągu wymaga, by operatorzy systemu przesyłowego dostarczali energię elektryczną odbiorcom domowym i małym przedsiębiorstwom po cenach regulowanych, jeśli odbiorcy ci nie zawarli umowy z dostawcą na konkurencyjnym rynku. W przepisie tym nie przewidziano jasno końcowej daty jego obowiązywania. Wykracza on także poza ustalenia konieczne dla ochrony odbiorców i uniemożliwia nowym podmiotom dostęp do rynku włoskiego.

Polska

Polskie prawo energetyczne wymaga, by przedsiębiorstwa energetyczne ustalały ceny dla odbiorców końcowych w przypadku gazu oraz by uzyskały uprzednie zezwolenie krajowego organu regulacyjnego. Zezwolenie takie muszą uzyskać także nowe podmioty przed wejściem na rynek. Ponadto przepis nie czyni dostatecznego rozróżnienia między poszczególnymi grupami odbiorców, a jego zakres jest zbyt szeroki.

Rumunia

Rumunia jest adresatem dwóch uzasadnionych opinii: pierwsza z nich dotyczy energii elektrycznej, a druga gazu. Rumuńska ustawa w sprawie energii elektrycznej ustanawia regulowany rynek energii elektrycznej. Regulowane ceny dla odbiorców końcowych mają zastosowanie w odniesieniu do wszystkich odbiorców domowych, a także małych i średnich przedsiębiorstw, które dotychczas nie skorzystały z prawa do zmiany dostawcy. W przypadku gazu regulowane ceny dla odbiorców końcowych są w dalszym ciągu stosowane w odniesieniu do wszystkich odbiorców.

Kontekst

Przepisy dotyczące wewnętrznego rynku energii (dyrektywa 2003/54/WE i dyrektywa 2003/55/WE, zastąpione odpowiednio dyrektywą 2009/72/WE i dyrektywą 2009/73/WE dnia 3 marca 2011 r.) stanowią, że począwszy od 1 lipca 2007 r. państwa członkowskie gwarantują odbiorcom swobodę zakupu energii elektrycznej i gazu od wybranego dostawcy.

W wyroku w sprawie Federutility (sprawa C-265/08) Trybunał Sprawiedliwości doprecyzował kryteria zgodności cen regulowanych z przepisami dotyczącymi wewnętrznego rynku energii: środek musi zostać przyjęty w ogólnym interesie gospodarczym, być zgodny z zasadą proporcjonalności, być jasno określony, przejrzysty, pozbawiony cech dyskryminacji i weryfikowalny oraz zapewniać unijnym przedsiębiorcom energetycznym równy dostęp do odbiorców krajowych.

Dodatkowe informacje

Aktualne informacje na temat postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego można znaleźć na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/eu_law/index_pl.htm

Więcej informacji na temat postępowań w sprawie naruszania przepisów UE, zob. MEMO/11/220.