Parlament Europejski nagrodził film o wpływach Rosji w Afryce

   

    
Parlament Europejski
Biuro w Polsce
    


Dwoje dziennikarzy – Clément Di Roma i Carol Valade – otrzymało Nagrodę im. Daphne Caruany Galizii za dokument pt. „Republika Środkowoafrykańska: wpływy Rosji”.

Film jest koprodukcją Découpages i Arte G.E.I.E. Pierwotnie wyemitował go kanał ARTE Reportage w językach francuskim, niemieckim i angielskim. Film można było też obejrzeć na France 24, pisał też o nim dziennik „Le Monde”.

Ceremonia przyznania Nagrody odbyła się w sali prasowej im. Daphne Caruany Galizii w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. Uroczystość otworzyli: przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola, wiceprzewodnicząca Pina Picierno odpowiedzialna za Nagrodę oraz Anthony Bellanger, sekretarz generalny Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy i przedstawiciel 29 członków niezależnego jury europejskiego.

Przewodnicząca Roberta Metsola powiedziała:„Nagroda Dziennikarska im. Daphne Caruany Galizii daje mocny przekaz. Parlament Europejski stoi po stronie prawdy i sprawiedliwości oraz niezależnego dziennikarstwa. Silna demokracja potrzebuje silnej prasy. Bez wolności prasy nie ma demokracji. W Europie prawa i wolności to cele, o które walczymy, a nie przeszkody”.

Od 3 maja do 1 sierpnia 2022 roku prace konkursowe złożyło ponad 200 dziennikarzy z 27 państw Unii. Jedenaście prac znalazło się na krótkiej liście, z której jury wybrało zwycięzcę.

Clémentowi Di Roma i Carol Valade nagrodę wręczyli zeszłoroczni zwycięzcy Sandrine Rigaud i Laurent Richard, przedstawiciele projektu Pegasus, którym kieruje konsorcjum dziennikarskie Forbidden Stories.

O zwycięzcach

Clément Di Roma jest fotografem i operatorem kamery oraz korespondentem France24 w Rwandzie. Pracę reporterską rozpoczął dla Agence France Presse w 2019 roku w Senegalu. W latach 2020–2022 przebywał w Republice Środkowoafrykańskiej (RŚA) jako korespondent kanałów informacyjnych France24 i TV5Monde. Donosił stamtąd o kryzysie wyborczym oraz napaści zbrojnej koalicji rebeliantów na stolicę kraju Bangui. Rok później nakręcił z Carol Valade zwycięski dokument „Republika Środkowoafrykańska: wpływy Rosji”.

Carol Valade jest dziennikarką multimedialną z dziesięcioletnim stażem i specjalizuje się w tematyce afrykańskiej. W 2018 roku rozpoczęła w Afryce pracę jako korespondentka. Współpracowała między innymi z RFI, AFP, TV5-Monde, Radio France, Le Monde oraz innymi mediami międzynarodowymi. Podróżowała po Afryce Zachodniej, by relacjonować kryzys polityczny w Gwinei, donosiła też o kolejnym wybuchu epidemii eboli. Badała także sprawę masakry z 28 września 2009 roku, dokumentowała przystosowanie się miejscowej ludności do zmiany klimatu oraz zmniejszanie się populacji słoni. Następnie osiedliła się w ‏RŚA, aby relacjonować przebieg i skutki wojny domowej oraz wpływy Rosji, co jest tematem zwycięskiego filmu.

O nagrodzonym filmie

To pierwszy film dokumentalny Clémenta Di Romy and Carol Valade. Stanowi kulminację ich pracy jako korespondentów w RŚA w 2020 roku. Przez kraj ten przelała się fala przemocy i nadużyć wywołanych nowym buntem, z którym częściowo walczyła powiązana z Kremlem Grupa Wagnera. Para dziennikarzy zbierała informacje, filmowała i przekazywała materiały kilku międzynarodowym stacjom, pomimo nadzoru ze strony rosyjskich najemników oraz ogólnego wrogiego nastawienia wobec mediów francuskich. Dziennikarze chcieli też kontynuować pracę trzech rosyjskich kolegów – Orhana Dżemala, Kiriłła Radczenki oraz Aleksandra Rastorgujewa – zamordowanych w RŚA w 2018 roku podczas badania kwestii Grupy Wagnera. Dla Clémenta Di Romy i Carol Valade najważniejsza była ochrona źródeł informacji. Chodziło głównie o te osoby, które donoszą o przestępstwach najemników, bo w RŚA przypadki tajemniczego znikania przeciwników są codziennością. Po kilku miesiącach pracy udało się zdobyć zaufanie przedstawicieli rosyjskiej propagandy w RŚA. Wcześniej nie mieli możliwości wypowiedzieć się. W filmie w sposób bezstronny oddano głos ofiarom najemników oraz ich zwolennikom. Dzięki temu łatwiej można zrozumieć metody tego przejęcia, które ułatwiła niechęć wobec Francji. Dziennikarze chcą wysłuchać wszystkich głosów na tym drugim froncie konfliktu z Rosją, który rozlewa się na Sahel i obejmuje nie tylko działania wojskowe, ale też dezinformacyjne.

O nagrodzie

Prezydium Parlamentu Europejskiego ustanowiło Nagrodę Dziennikarską im. Daphne Caruany Galicji w grudniu 2019 roku. Nagroda jest hołdem dla maltańskiej dziennikarski śledczej i blogerki, która zginęła w zamachu bombowym w 2017 roku.

Co roku, w rocznicę śmierci dziennikarki, Parlament przyznaje nagrodę za wybitne dziennikarstwo, które propaguje podstawowe zasady i wartości Unii Europejskiej, takie jak godność ludzka, wolność, demokracja, równość, praworządność i prawa człowieka, oraz broni ich.

Zawodowi dziennikarze i zespoły dziennikarskie dowolnej narodowości mogą składać swoje prace, które opublikowały lub wyemitowały media z siedzibą w jednym z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Nagroda ma wspierać zawodowe dziennikarstwo oraz podkreślać jego rolę w ochronie wolności, równości i możliwości.

Niezależne jury Nagrody składa się z przedstawicieli prasy i społeczeństwa obywatelskiego 27 państw członkowskich, a także przedstawicieli najważniejszych europejskich stowarzyszeń dziennikarzy.

Nagroda, a także kwota 20 tysięcy euro, którą otrzymuje laureat, są wyrazem poparcia Parlamentu Europejskiego dla dziennikarstwa śledczego i wolnej prasy.

W październiku 2021 roku Nagrodę Dziennikarską im. Daphne Caruany Galizii otrzymali dziennikarze z konsorcjum Forbidden Stories, którzy prowadzili śledztwo w sprawie projektu Pegasus.

Kim była Daphne Caruana Galizia?

Daphne Caruana Galizia była maltańską dziennikarką, blogerką i działaczką antykorupcyjną. Szeroko opisywała problem korupcji, prania pieniędzy, przestępczości zorganizowanej, sprzedaży obywatelstwa i powiązań członków rządu maltańskiego z aferą wokół dokumentów panamskich. Po serii prześladowań i gróźb zginęła 16 października 2017 roku na skutek wybuchu bomby podłożonej w samochodzie. Sposób prowadzenia przez władze śledztwa w sprawie zabójstwa dziennikarki wywołał oburzenie. Ostatecznie premier Joseph Muscat podał się do dymisji. Europosłowie skrytykowali uchybienia w śledztwie. W grudniu 2019 roku zaapelowali do Komisji Europejskiej, by podjęła stosowne działania.

Więcej informacji

Strona główna Nagrody

Linki do zwycięskiego filmu: „Republika Środkowoafrykańska: wpływy Rosji”

„Republika Środkowoafrykańska: wpływy Rosji” – wersja anglojęzyczna

„Jak Afryka Środkowa stała się laboratorium rosyjskiej propagandy w Afryce” – artykuł w „Le Monde”