Europejskie produkcje stanowią prawie dwie trzecie filmów pokazywanych w UE, lecz odpowiadają za jedynie jedną trzecią sprzedanych biletów. Pomimo że liczba filmów wyprodukowanych w Europie wzrosła z około 1100 w 2008 r. do 1300 w 2012 r., większość europejskich filmów pokazywana jest tylko w kraju, w którym je nakręcono, i rzadko są one dystrybuowane w innych krajach.

Nowa strategia UE w sprawie „europejskiego filmu w dobie cyfrowej", zainicjowana w dniu dzisiejszym przez Komisję Europejską, ma na celu podjęcie tego wyzwania, podkreślając potrzebę optymalnego wykorzystania nowych metod dystrybucji w celu zwiększenia różnorodności kulturowej i konkurencyjności.

„Poprawa międzynarodowej dystrybucji europejskich filmów ma kluczowe znaczenie, nie tylko pod względem gospodarczym, ale także pod względem różnorodności", powiedziała Androulla Vassiliou, europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży. „Jest to jeden z celów podprogramu „MEDIA" w ramach programu „Kreatywna Europa" i jest to obszar, w którym możemy wnieść rzeczywistą wartość dodaną na szczeblu europejskim. Oczywiste jest jednak, że należy zrobić więcej w celu zwiększenia liczby widzów europejskich filmów oraz poprawy współpracy transgranicznej. Cieszę się, że będę miała możliwość przedyskutowania tej nowej strategii po raz pierwszy z przedstawicielami branży filmowej w ciągu najbliższych dni na festiwalu w Cannes".

Dokument strategiczny Komisji sugeruje, że finansowanie ze środków publicznych powinno skupiać się w większym stopniu na poszerzaniu widowni europejskich filmów oraz zwiększaniu pomocy na rozwijanie projektów, promocję i dystrybucję międzynarodową. Obecnie prawie 70 proc. publicznych środków przeznacza się na produkcję filmów, a nie na maksymalizację potencjalnej widowni. Ze względu na rosnącą popularność wideo na żądanie (VoD) i pobieranych plików online zaleca się także większą elastyczność oraz eksperymentowanie jeśli chodzi o to jak i kiedy filmy są udostępniane.

Strategia ta będzie zachęcała do podejmowania nowego dialogu – tzw. europejskiego forum filmowego – dążąc do wymiany pomysłów na temat tego, w jaki sposób krajowa, regionalna i unijna polityka audiowizualna mogą się lepiej wzajemnie uzupełniać i stawiać czoła takim wyzwaniom, jak digitalizacja oraz trudności wielu producentów filmowych związane z pozyskaniem finansowania.

Forum to zostanie zainicjowane w dniu dzisiejszym podczas konferencji na festiwalu w Cannes, a udział w nim wezmą eksperci z Komisji Europejskiej, państw członkowskich, krajowych i regionalnych funduszy filmowych oraz inni przedstawiciele branży filmowej. Działania w ramach tego forum (m.in seminaria, gromadzenie danych i wymiana transnarodowa) wspierane będą z programu „Kreatywna Europa".

Podstawowe dane liczbowe

• Europejskie fundusze filmowe co roku zapewniają pomoc w wysokości 2,1 mld euro [źródło: Europejskie Obserwatorium Audiowizualne, Public Funding for Film and Audiovisual Works in Europe (Finansowanie publiczne utworów filmowych i audiowizualnych w Europie)]. Obejmuje ona ok. 110 mln euro rocznie z programu „Kreatywna Europa" (podprogram MEDIA).
• W 2012 r. w UE wyprodukowano około 1300 filmów, a w Stanach Zjednoczonych ponad 800.
• Jedynie 8 proc. europejskich filmów ma dystrybucję kinową poza UE.
• W 2012 r. europejskie produkcje stanowiły ponad 60 proc. wszystkich filmów pokazywanych w UE, lecz odpowiadały jedynie za jedną trzecią sprzedanych biletów. Dla porównania, w tym samym roku produkcje amerykańskie stanowiły 20 proc. wyświetlanych filmów, ale przyciągnęły do kin 65 proc. widzów w UE.
• Na dystrybucję przeznacza się zazwyczaj mniej niż 10 proc. budżetu filmu.
• Platformą najszerzej wykorzystywaną do oglądania filmów pozostaje telewizja. W 2011 r. ponad 40 proc. spośród prawie 122 tys. filmów fabularnych pokazanych w europejskich telewizjach pochodziło z Europy (8 proc. stanowiły produkcje krajowe, 15 proc. pochodziło z innych krajów europejskich, a prawie 20proc. było w całości lub w części koprodukcjami europejskimi).
• W 2012 r. stopa wzrostu rynku VoD wyniosła 60 proc. w Niemczech i 15 proc. we Francji.
• Średni budżet produkcyjny w UE wynosi prawie 11 mln euro w Wielkiej Brytanii, 5 mln euro w Niemczech i Francji oraz 300 tys. euro na Węgrzech i w Estonii. Średni budżet amerykańskich produkcji filmowych wynosi 15 mln USD (11 mln euro).

Kontekst

Kreatywna Europa

„Kreatywna Europa" to piąty z kolei program UE mający na celu finansowanie i wspieranie sektora kultury oraz sektora kreatywnego. Został uruchomiony 1 stycznia, a jego budżet na lata 2014–2020 wynosi prawie 1,5 miliarda euro. Program przeznaczy co najmniej 56 proc. swojego budżetu na podprogram MEDIA.

Od 1991 r. w ramach programu MEDIA (francuski akronim oznaczający „działania wspierające rozwój przemysłu audiowizualnego") zainwestowano 1,7 mld euro na rzecz rozwoju projektów filmowych, dystrybucji, szkolenia i innowacyjności w celu zwiększenia różnorodności i konkurencyjności europejskiej branży filmowej i przemysłu audiowizualnego na arenie międzynarodowej. Oprócz filmowców wsparcie z funduszu MEDIA otrzyma także ponad 2 tys. europejskich kin, w przypadku których co najmniej 50 proc. wyświetlanych filmów jest europejskich.

W dniu dzisiejszym Komisja przyjęła komunikat w sprawie europejskiego filmu w dobie cyfrowej. Będzie on uzupełniać program o debatę polityczną między Komisją a zainteresowanymi podmiotami w państwach członkowskich, funduszami filmowymi oraz innymi decydentami politycznymi i pracownikami branży filmowej. Celem jest zwiększenie komplementarności pomiędzy działaniami wspierającymi prowadzonymi na szczeblu UE i na szczeblu krajowym, a także zwiększenie ich ogólnej wartości dodanej dla filmów europejskich i ich widzów.

Dodatkowe informacje

Komisja Europejska: Kreatywna Europa

Badanie UE na temat zwiększania publiczności i przyzwyczajeń widzów produkcji filmowych

Strona internetowa komisarz Androulli Vassiliou

Komisarz Androulla Vassiliou na Twitterze @VassiliouEU