Komisja Europejska przyjęła dzisiaj wniosek dotyczący nowego rozporządzenia, którego celem jest poprawa bezpieczeństwa dostaw gazu na rynku wewnętrznym.

Dzięki proponowanemu rozporządzeniu możliwe będzie wzmocnienie obecnego systemu bezpieczeństwa dostaw gazu w UE. Państwa członkowskie i ich organy odpowiedzialne za rynek gazu będą miały za zadanie odpowiednio wcześnie podjąć działania zapobiegające skutkom ewentualnych zakłóceń w dostawach gazu i łagodzące ich skutki. Powstaną również mechanizmy umożliwiające państwom członkowskim skuteczną współpracę w przypadku ewentualnych większych tego typu zakłóceń.

Przewodniczący Komisji, José Manuel Barroso powiedział, „Wzrost bezpieczeństwa zaopatrzenia w energię będzie jednym z priorytetów na najbliższe lata. Musimy wypracować najlepsze rozwiązania, żeby być przygotowanym na najgorsze. Europa musi wyciągnąć wnioski z poprzednich kryzysów i zapewnić obywateli, że nie zostaną już nigdy zdani sami na siebie, nie z własnej winy. Wniosek przedstawiony przez Komisję zobowiązuje państwa członkowskie do gotowości i współpracy na wypadek zakłóceń w dostawach gazu.”

Komisarz ds. energii, Andris Piebalgs, wezwał Radę i Parlament Europejski do jak najszybszego przyjęcia proponowanych uregulowań. „Od pewnego czasu zdajemy sobie sprawę, że obecne zasady działania w razie niedoborów gazu są niewystarczające. Rosyjsko-ukraiński konflikt gazowy ze stycznia 2009 r. tylko potwierdził nasze obawy. Wszystkie państwa członkowskie są zgodne, że potrzebujemy wspólnych zasad regulujących bezpieczeństwo dostaw gazu w całej UE. Dzisiaj właśnie proponujemy ich wprowadzenie w życie”, powiedział komisarz Piebalgs.

Nowe rozporządzenie zobowiązuje państwa członkowskie do pełnej gotowości na wypadek zakłóceń w dostawach poprzez stworzenie jasnych i skutecznych planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, przy udziale wszystkich zainteresowanych stron. Plany te mają w pełni uwzględniać europejski wymiar każdego większego zakłócenia w zaopatrzeniu. Będą one oparte na odpowiedniej ocenie ryzyka.

Proponowane rozporządzenie dotyczące bezpieczeństwa zaopatrzenia w gaz określa wspólny wskaźnik, definiujący poważne zakłócenie dostaw gazu. Wskaźnik ten, oznaczony N-1, pozwala na obliczenie skutków zamknięcia ważnej infrastruktury dostawczej (np. gazociągu importowego lub obiektu produkcyjnego). Od państw członkowskich wymaga się zaangażowania właściwego organu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie rozwoju sytuacji w dostawie gazu, ocenę ryzyka dostaw, opracowanie planów działań zapobiegawczych oraz planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do ścisłej współpracy w razie kryzysu, w tym również do wzmocnienia Grupy Koordynacyjnej ds. Gazu oraz do stworzenia wspólnego systemu dostępu do rzetelnych informacji i danych o dostawach.

Proponowane rozporządzenie zapewni wszystkim konsumentom w UE wysoki poziom bezpieczeństwa pod względem zaopatrzenia w gaz. Poprawi również możliwości inwestowania w nowe transgraniczne połączenia międzysystemowe, nowe korytarze importowe, zdolność magazynową i przesyłową dla przepływu odwrotnego, w połączeniu ze wsparciem w ramach europejskiego planu naprawy gospodarczej. W dokumencie potwierdza się również większą współzależność w dostawach gazu w ramach jednolitego rynku gazu w Europie oraz tworzy się solidne podstawy skuteczniejszej obrony interesów UE w relacjach z zewnętrznymi dostawcami gazu.

Rozporządzenie zostało przygotowane w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i przedstawicielami przemysłu, m.in. Grupy Koordynacyjnej ds. Gazu. Jest ono odpowiedzią na apel Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego oraz Rady ds. Energii – w dniu 19 lutego 2009 r. instytucje te zwróciły się do komisarza z prośbą o pilne przygotowanie nowego instrumentu usprawniającego reagowanie UE w wypadku sytuacji nadzwyczajnej, który zastąpiłby dyrektywę w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu z 2004 r.

Unia Europejska jest dużym konsumentem gazu, a kryzys w styczniu 2009 r. unaocznił słabość obecnych mechanizmów reagowania na zakłócenia w dostawach. Gaz stanowi obecnie jedną czwartą źródeł zaopatrzenia w energię w UE. Ponad połowa gazu pochodzi ze źródeł zewnętrznych, a do 2020 r. udział importu wyniesie przypuszczalnie ponad 80%. Niektóre państwa członkowskie są już obecnie całkowicie zależne od importu gazu.