Dwadzieścia pięć lat po uruchomieniu Erasmus stał się najbardziej znanym programem UE i najbardziej udanym programem wymiany studentów na świecie.

W roku akademickim 2010-11 stypendia z programu Erasmus na studia lub szkolenie za granicą otrzymało ponad 231 tys. studentów – to nowy rekord i wzrost o 8,5 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Dzięki ukierunkowaniu na znajomość języków, zdolności dostosowawcze, świadomość międzykulturową i zdolności przywódcze Erasmus kształtuje w młodych ludziach niezbędne umiejętności zwiększające ich szanse na zatrudnienie i sprzyjające rozwojowi osobistemu. Od powstania w 1987 r. program umożliwił ponad 2,5 mln europejskich studentów wyjazd za granicę na studia w instytucji szkolnictwa wyższego lub na staż zawodowy w przedsiębiorstwie. Jeśli obecne tendencje się utrzymają, do 2012-13 r. Unia Europejska osiągnie swój cel, jakim jest objęcie programem Erasmus 3 mln studentów.

W roku akademickim 2010-11 studenci najchętniej wyjeżdżali do Hiszpanii, Francji i Wielkiej Brytanii. Studenci z Hiszpanii stanowili również najliczniejszą grupę wyjeżdżających, przed studentami z Francji i Niemiec. Odsetek wyjeżdżających za granicę w stosunku do liczby studentów w kraju był największy w Luksemburgu (szczegółowe dane liczbowe zawiera MEMO/12/310). W latach 2010-11 budżet programu Erasmus przeznaczony na mobilność studentów i pracowników wyniósł ok. 460 mln euro.

„Program Erasmus, którego dwudziestopięciolecie obchodzimy w tym roku, jest jednym z największych sukcesów Unii Europejskiej.Liczby mówią same za siebie – a byłyby jeszcze większe, gdybyśmy dysponowali środkami odpowiadającymi zapotrzebowaniu. W tych trudnych czasach umiejętności zdobyte dzięki studiom i stażom w ramach programu Erasmus są cenniejsze niż kiedykolwiek”, powiedziała Androulla Vassiliou, europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży.

Spośród stypendystów programu Erasmus w roku akademickim 2010-11 około 190 tys. z nich odbyło za granicą do 12 miesięcy studiów na uniwersytecie bądź w innej instytucji szkolnictwa wyższego w jednym z 32 krajów uczestniczących wówczas w inicjatywie Erasmus (27 państw członkowskich, Chorwacja, Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Turcja. Od roku 2011-12 33. krajem uczestniczącym w programie jest Szwajcaria). Odsetek studentów decydujących się na studia za granicą wzrósł o 7,2 proc. w porównaniu z rokiem 2009-10.

Od 2007 r. w ramach programu Erasmus finansowane są również coraz bardziej popularne staże zawodowe w zagranicznych przedsiębiorstwach. W roku 2010-11 z opcji tej skorzystał jeden na sześciu uczestników programu Erasmus, czyli prawie 41 tys. osób. Oznacza to wzrost o 15 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

Dostępność stypendiów Erasmus w większości krajów uczestniczących w programie jest znacznie mniejsza niż liczba chętnych. Średnie miesięczne stypendium, które ma pokryć część dodatkowych kosztów życia za granicą i podróży, wyniosło 250 euro – nieco mniej niż w poprzednim roku (254 euro), co umożliwiło większej liczbie studentów skorzystanie z programu.

Ponadto w ramach programu przyznano 40 tys. stypendiów kadrze uniwersyteckiej oraz nauczycielom akademickim w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych lub odbycia szkoleń za granicą, o 13 proc. więcej niż w roku poprzednim.

Kontekst

Mobilność edukacyjna jest kluczowym celem strategii „Europa 2020” na rzecz wzrostu i zatrudnienia, jak również inicjatywy Komisji „Mobilna młodzież”, która stanowi rozwinięcie programu Erasmus.

We wrześniu ubiegłego roku Komisja w swojej strategii w sprawie modernizacji szkolnictwa wyższego (IP/11/1043) podkreśliła potrzebę zapewnienia studentom większych możliwości zdobycia dodatkowych umiejętności poprzez studia lub szkolenia za granicą. Europejski cel dotyczący ogólnej mobilności studentów do końca obecnego dziesięciolecia wynosi co najmniej 20 proc. Obecnie około 10 proc. studentów studiuje lub szkoli się za granicą, korzystając z programu Erasmus lub innych środków publicznych i prywatnych. Około 4,5 proc. to stypendyści programu Erasmus.

Program Erasmus jest adresowany nie tylko do studentów oraz kadr szkolnictwa wyższego. Poprzez finansowanie transnarodowych projektów i sieci program umożliwia również współpracę instytucji szkolnictwa wyższego.Pozwala im bowiem na innowacje w nauczaniu oraz w systemach uznawania okresów nauki za granicą. Ma on także na celu wspieranie służb pomagających studentom, współpracy z przedsiębiorstwami i zarządzania instytucjami.

W listopadzie zeszłego roku Komisja przedstawiła wniosek dotyczący programu „Erasmus dla wszystkich” (IP/11/1398), nowego kompleksowego programu łączącego program Erasmus z pozostałymi unijnymi i międzynarodowymi inicjatywami w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu oraz zastępującego siedem istniejących programów jednym. Komisja zaproponowała budżet w wysokości 19 mld euro na program „Erasmus dla wszystkich” na lata 2014–2020, co oznacza wzrost o ok. 70 proc. w stosunku do obowiązującego obecnie siedmioletniego budżetu istniejących programów. Dwie trzecie finansowania w ramach programu „Erasmus dla wszystkich” będą stanowiły dotacje służące poszerzaniu wiedzy i umiejętności. Pozostała część będzie przeznaczona na wspieranie współpracy między instytucjami, przedsiębiorstwami i innymi organizacjami.

Dodatkowe informacje:

MEMO/12/310 Program Erasmus w latach 2010-11: objaśnienie danych

Program Erasmus

Dane statystyczne dotyczące programu Erasmus

Strona internetowa Androulli Vassiliou

Twitter: @VassiliouEU

Załącznik 1: Program Erasmus 2010-2011 – Liczba wyjeżdżających studentów w podziale na kraje

Załącznik 2: Program Erasmus 2010-2011 – Program mobilności studentów Erasmus: kraje pochodzenia i kraje przeznaczenia

Załącznik 3: Program Erasmus 2010-2011 - 100 instytucji szkolnictwa wyższego przyjmujących najwięcej studentów w ramach programu Erasmus

Załącznik 4: Program Erasmus 2009-2010 - 100 instytucji szkolnictwa wyższego przyjmujących najwięcej studentów w ramach programu Erasmus