Podczas połączonej z wystawą konferencji FET11 w Budapeszcie wybrano sześć projektów badawczych, które mogą się ubiegać o jedno z dwóch uprzywilejowanych miejsc w obszarze badań przyszłych i powstających technologii (obszaru Nowe Technologie i Technologie Przyszłości, w skrócie: FET) – finalistów wskazała wczoraj Komisja Europejska.
Każdy z sześciu projektów skorzysta z pomocy wartości około 1,5 mln euro przeznaczonej na udoskonalenie przez rok swojego planu, a następnie wybrane zostaną już tylko dwie obiecujące technologie. Celem takich flagowych inicjatyw jest spowodowanie głębokich przełomów w technologiach informacyjno-komunikacyjnych (TIK), wyróżniających się potencjałem rozwiązania niektórych najważniejszych problemów, jakie napotyka nasze społeczeństwo. Oba projekty, które przejdą do długiej fazy rozwoju, będą mogły liczyć na finansowanie przez 10 lat, przy całkowitym budżecie sięgającym nawet po 100 mln euro rocznie.
Neelie Kroes, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej odpowiadająca za sprawy agendy cyfrowej, stwierdziła: „Finaliści, których listę dziś ogłaszamy, staną się pionierami innowacji przyszłości. Europa może poszczycić się czołowymi naukowcami w skali świata, zwłaszcza w tej fascynującej i jakże obiecującej dziedzinie, jaką są nowe technologie przyszłości. Jednocząc siły, by pokonać największe wyzwania, budżety europejskie, krajowe i regionalne inwestują w innowacje, dzięki którym możemy mierzyć się z różnymi problemami - od zmiany klimatu po choroby zwyrodnieniowe układu nerwowego.”
Szóstkę finalistów tworzą (w porządku alfabetycznym):
- Akcelerator wiedzy i system antykryzysowy FuturICT: wykorzystanie TIK do opanowania ogromnych mas danych oraz bardzo złożonych sytuacji w celu przewidywania klęsk żywiołowych, jak również dla umożliwienia opanowania katastrof spowodowanych przez człowieka ponad granicami państw i kontynentów.
- Badania nad grafenem i jego zastosowaniami w TIK i innych dziedzinach: grafen, nowa substancja opracowana w drodze obróbki w skali atomowo-cząsteczkowej, która być może zastąpi krzem jako cudowny materiał XXI wieku.
- Anioły Stróże - dla inteligentnej planety: niewymagające baterii miniaturowe urządzenia wprowadzane wprost do ludzkiego krwiobiegu, działające w charakterze samodzielnych, indywidualnych opiekunów, zdolne do odczuwania, obliczania i przekazywania informacji.
- Projekt Ludzkiego Mózgu (HBP): dogłębne rozpracowanie szczegółowych zasad działania mózgu człowieka prowadzi do związanych z mózgiem lub modelowanych na wzór mózgu rozwiązań w dziedzinie architektury obliczeniowej, neurobiologii oraz medycyny.
- IT Medycyna Przyszłości:technologie cyfrowe dysponują potężnymi możliwościami w zakresie wprowadzania zindywidualizowanych rozwiązań medycznych w oparciu na dane molekularne, fizjologiczne i anatomiczne poszczególnych pacjentów, przetwarzanych w skali globalnej z użyciem całej dostępnej wiedzy.
- Roboty w służbie obywateli: inteligentne, pokryte miękką skórą roboty miałyby wysokie umiejętności percepcyjne, kognitywne i emocjonalne - dzięki którym pomagałyby ludziom, co prowadziłoby do radykalnej odmiany stosunków między człowiekiem a maszyną.
Dążąc do rzeczywistego przełomu, sztandarowi kandydaci do głównej stawki budżetu na FET muszą wyjść poza granice tradycyjnych badań technologii informacyjno-komunikacyjnych, współpracując ściśle z ekspertami w innych dziedzinach, jak ochrona zdrowia, materiałoznawstwo, neurobiologia i neurorobotyka.
Pomyślne zmierzenie się z wyzwaniami, które stoją przed badaniami podstawowymi, nie będzie możliwe bez połączenia sił najznakomitszych umysłów z całej Europy. Większość spośród ogłoszonych dziś projektów znalazła poparcie licznych przedsiębiorstw i agencji finansujących badania, a zainteresowanie zgłosiły setki naukowców.
Niezbędne wsparcie zapewnią im połączone zasoby unijnego programu ramowego, a także krajowych i regionalnych programów badawczych oraz zainteresowanych branż. Dla porównania: wcześniejszy projekt całkowitego odwzorowania ludzkiego genomu zaangażował setki naukowców na całym świecie, pochłaniając łącznie ponad 3 mld dolarów amerykańskich (czyli około 2,1 mld euro) w ciągu 13 lat. Projekty sztandarowe FET podejmują równie poważne wyzwania – a ich potencjalne korzyści są również trudne do przecenienia.
Szersze tło
Konkurs o rangę projektu sztandarowego: Komisja zaprosiła w 2010 r. naukowców, by spróbowali określić najważniejsze wyzwania i wskazać najlepsze pomysły na ich rozwiązanie. Spośród 21 zgłoszonych propozycji panel ekspertów wybrał sześć inicjatyw o największym potencjale spowodowania przełomu w nauce, a także z potencjalnie największym wpływie na wyzwania społeczne i przemysłowe, przed jakimi stoi dziś Europa.
Przyszłe i powstające technologie (FET): obszar technologii przyszłości ma pełnić rolę inkubatora i laboratorium dla nowych idei oraz tematów długofalowych badań nad technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (TIK). Programem opiekuje się Dyrekcja Generalna Komisji odpowiedzialna za społeczeństwo informacyjne i media. Rolą FET jest przekraczanie barier konwencjonalnie rozumianego rozwoju TIK i odkrywanie nowych, nieznanych obszarów, w oparciu o coraz ściślejszą współpracę na pograniczu rozmaitych dyscyplin naukowych (jak biologia, chemia, nanotechnologie, nauki neurobiologiczne i kognitywne, etnologia, nauki społeczne, ekonomia), sztuki oraz humanistyki.
Program pod nazwą Nowe Technologie i Technologie Przyszłości ruszył już w 1989 r. W projekty korzystające z dofinansowania w ramach FET zaangażowani byli trzej niedawni laureaci nagród Nobla: Theodor Hänsch, Albert Fert i Peter Grünberg.
FET finansowany jest przez UE za pośrednictwem siódmego programu ramowego (7PR). Komisja Europejska postanowiła co roku zwiększać o 20 proc. dzisiejsze, sięgające 100 mln euro, nakłady 7PR na badania w sferze FET, oczekując od państw członkowskich analogicznego wzmożenia wysiłków. Komisja przeznacza na badania FET łączny budżet w wysokości 500 mln na lata 2010-2013.
Najbardziej zaawansowane z nowych technologii i technologii przyszłości są przedmiotem wystawy i konferencji FET11 w Budapeszcie (www.fet11.eu). Impreza ta, poświęcona wizjonerskim projektom badawczym wysokiego ryzyka w dziedzinie informatyki i technologii, posłuży za okazję, by zasiać ziarno nowych pomysłów ponad podziałem na dyscypliny, wpływając na kształt przyszłości.
Dodatkowe informacje:
MEMO/11/270
MEMO/11/271
Strona internetowa agendy cyfrowej:
Strona internetowa komisarz Neelie Kroes: