KE zwraca się o informacje zwrotne na temat stosowania wyłączenia dla konsorcjów żeglugi liniowej

Komisja Europejska ogłosiła dziś zaproszenie do zgłaszania uwag, zwracając się o informacje zwrotne na temat ram prawnych UE, które wyłączają konsorcja żeglugi liniowej z unijnych przepisów ochrony konkurencji (rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dla konsorcjów, CBER).

Ponadto Komisja przesłała dziś zainteresowanym stronom w łańcuchu dostaw żeglugi liniowej (tj. przewoźnikom, spedytorom, operatorom portów i terminali) kwestionariusz dotyczący wpływu konsorcjów tworzonych przez przedsiębiorstwa żeglugi liniowej, a także oddziaływania rozporządzenia CBER na ich działalność po 2020 r.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi przez osiem tygodni, do 3 października 2022 r.

Ocena
Unijne przepisy ochrony konkurencji zasadniczo zakazują nawiązywania przez przedsiębiorstwa porozumień, które ograniczają konkurencję. Pod pewnymi warunkami rozporządzenie CBER zezwala jednak liniom żeglugi morskiej o łącznym udziale rynkowym poniżej 30 proc. na zawieranie porozumień o współpracy w celu świadczenia wspólnych usług transportu towarowego. Porozumienia takie zwane są również „konsorcjami".
Rozporządzenie CBER wygasa 25 kwietnia 2024 r. W związku z tym Komisja musi przeprowadzić ocenę tego rozporządzenia oraz jego funkcjonowania po 2020 r.

Dzisiejsze zaproszenie do zgłaszania uwag i przesłanie ukierunkowanych kwestionariuszy to etap oceny rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych dla konsorcjów. Uwagi otrzymane przez Komisję uzupełnią informacje zgromadzone w ramach monitorowania sektorowego. W ciągu ostatnich dwóch lat Komisja prowadziła regularną wymianę informacji z uczestnikami rynku, takimi jak spedytorzy i przewoźnicy, a także z organami ds. konkurencji i organami regulacyjnymi w Europie, Stanach Zjednoczonych i w innych jurysdykcjach, dotyczącą wyzwań, przed którymi stoi sektor żeglugi morskiej. W grudniu 2021 r., w ramach swojej działalności polegającej na monitorowaniu sektorowym Komisja rozpoczęła również proces ustalania faktów, wysyłając do przewoźników prowadzących działalność handlową (przewóz do UE oraz z UE) kwestionariusze w celu zebrania informacji rynkowych, w szczególności na temat wpływu pandemii koronawirusa na ich działalność i na morski łańcuch dostaw.

Dalsze działania
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi w odpowiedzi na zaproszenie do zgłaszania uwag i ukierunkowane kwestionariusze do 3 października 2022 r.
Ocena pomoże Komisji w podjęciu decyzji o tym, czy rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych powinno wygasnąć, czy też czy należy je ponownie przedłużyć, a jeżeli tak – w zmienionej czy w niezmienionej formie. Komisja podsumuje wyniki oceny w dokumencie roboczym służb Komisji, którego opublikowanie planuje się na ostatni kwartał 2022 r.
Wszystkie szczegółowe informacje na temat oceny są dostępne tutaj.

Kontekst
Usługi żeglugi liniowej obejmują regularne, rozkładowe morskie przewozy towarowe (większość w kontenerach) na określonej trasie. Odgrywają one zasadniczą rolę w wymianie handlowej UE oraz są istotne dla całej gospodarki UE. Wymagają one znacznych nakładów inwestycyjnych, w związku z czym są regularnie zapewniane przez kilka przedsiębiorstw żeglugowych, które współpracują w ramach „konsorcjów".

Art. 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE") zakazuje zawierania między przedsiębiorstwami porozumień ograniczających konkurencję. Jednak na mocy art. 101 ust. 3 TFUE można uznać takie porozumienia za zgodne z rynkiem wewnętrznym, pod warunkiem że przyczyniają się do polepszenia produkcji lub dystrybucji towarów bądź do popierania postępu technicznego lub gospodarczego, przy jednoczesnym zapewnieniu konsumentom słusznej części wynikających z tego korzyści bez wyeliminowania konkurencji.

Rozporządzenie Rady 246/2009 stanowi, że zgodnie z przepisami art. 101 ust. 3 TFUE Komisja może wyłączyć konsorcja ze stosowania art. 101 ust. 1 TFUE na okres ograniczony do pięciu lat, z możliwością przedłużenia. W związku z tym Komisja przyjęła w 2009 r. rozporządzenie CBER (rozporządzenie Komisji (WE) nr 906/2009), w którym określono szczegółowe warunki takiego wyłączenia. Warunki te mają w szczególności na celu zapewnienie klientom odpowiedniego udziału w wynikających z tego korzyściach.

Komisja przedłużyła ważność rozporządzenia CBER w 2014 r. i w 2020 r. Decyzję o przedłużeniu w 2020 r. podjęto, ponieważ ocena wykazała, iż mimo zmian na rynku (rosnąca konsolidacja, koncentracja, zmiany technologiczne, coraz większe statki) rozporządzenie CBER nadal jest adekwatne do założeń, w myśl stosowanego przez Komisję w ramach kształtowania polityki podejścia „lepsze stanowienie prawa", a także spełnia swoje cele. Co więcej, porozumienia konsorcyjne spełniające warunki określone w rozporządzeniu CBER nadal spełniają warunki określone w art. 101 ust. 3 TFUE. Mówiąc dokładniej, Komisja stwierdziła, że rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dla konsorcjów przyniosło przewoźnikom korzyści, ponieważ mogli oni lepiej wykorzystywać pojemność statków oraz oferować więcej połączeń. Wyłączenie dotyczyło jedynie tych konsorcjów, których udział w rynku nie przekraczał 30 proc. oraz których członkowie mieli swobodę w ustalaniu cen. W tym kontekście wspomniane wcześniej korzyści zaowocowały dla konsumentów niższymi cenami i wyższą jakością usług. W wyniku oceny stwierdzono, że w minionych latach zarówno koszty ponoszone przez przewoźników, jak i ceny opłacane przez konsumentów za dwudziestostopową jednostkę ekwiwalentną (TEU) spadły o średnio 30 proc., zaś jakość utrzymywała się na stabilnym poziomie. Przedłużenie zostało ograniczone do czterech lat – w stosunku do pierwotnego pięcioletniego okresu obowiązywania rozporządzenia CBER, aby można było szybciej reagować na ewentualne zmiany warunków rynkowych.