Data publikacji: 12.03.2019
Parlament Europejski i państwa członkowskie osiągnęły dziś wstępne porozumienie w sprawie nowych przepisów gwarantujących wysoki poziom ochrony sygnalistów, którzy zgłaszają przypadki naruszenia prawa UE.
Te nowe przepisy, określające ogólnounijne standardy ochrony sygnalistów, zostały po raz pierwszy zaproponowane przez Komisję Europejską w kwietniu 2018 r.
Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: Jesteśmy winni sygnalistom ochronę, gdy grozi im kara, degradacja, utrata pracy czy też pozew sądowy za to, że w interesie społecznym ujawniają łamanie prawa. Temu właśnie służą nowe ogólnounijne przepisy o ochronie sygnalistów. Gwarantują one bezpieczeństwo osobom zgłaszającym naruszenia prawa UE w wielu dziedzinach. Pomoże to w zwalczaniu nadużyć finansowych, korupcji, unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa oraz działań szkodliwych dla zdrowia i środowiska. Zachęcamy państwa członkowskie do wprowadzenia kompleksowych ram ochrony sygnalistów w oparciu o te same zasady.
Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, powiedziała: Niedawne afery – Dieselgate, dokumenty panamskie czy Cambridge Analytica – uświadomiły nam, w jakim stopniu sygnaliści pomagają wykrywać nielegalne działania, godzące w interes publiczny i ogólne dobro obywateli. Odważnym ludziom, którzy ujawniają bezprawie, należy się nasze wsparcie i ochrona.Cieszę się, że udało nam się osiągnąć równowagę – wypracować system, który zachęca pracodawców do wewnętrznego rozwiązywania problemów, ale jednocześnie umożliwia sygnalistom zwracanie się do organów publicznych bez obawy przed represjami.
Nowe przepisy obejmują szeroki zakres obszarów prawa UE, w tym przepisy dotyczące: przeciwdziałania praniu pieniędzy, opodatkowania osób prawnych, ochrony danych, ochrony interesów finansowych Unii, bezpieczeństwa żywności i produktów oraz ochrony środowiska i bezpieczeństwa jądrowego. Państwa członkowskie mogą ponadto rozszerzyć te przepisy na inne obszary. Komisja zachęca je, by w oparciu o te same zasady ustanowiły kompleksowe ramy prawne ochrony sygnalistów.
Kolejny etap
Wstępne porozumienie musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament Europejski i Radę.
Kontekst
Ochrona osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa w UE jest obecnie fragmentaryczna i niejednolita. W większości państw UE przyznana ochrona jest jedynie częściowa i odnosi się wyłącznie do konkretnych sektorów lub kategorii pracowników.
Komisja zobowiązała się do podjęcia działań mających na celu ochronę sygnalistów jako źródeł informacji dla dziennikarzy podczas drugiego dorocznego seminarium w sprawie praw podstawowych, które odbyło się w listopadzie 2016 r. i było poświęcone pluralizmowi mediów i demokracji. Komisja przedstawiła własny projekt dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii w kwietniu 2018 r. Do projektu dołączono komunikat w sprawie zalecanych ogólniejszych działań służących lepszej ochronie sygnalistów w Europie.
Wzmocnienie ochrony sygnalistów stanowi również realizację zobowiązania Komisji do położenia większego nacisku na egzekwowanie prawa UE, o czym jest mowa w komunikacie Komisji z 2016 r. pt.: „Prawo Unii: lepsze wyniki dzięki lepszemu stosowaniu".
Dalsze informacje:
Komisja proponuje nowe przepisy dotyczące ochrony sygnalistów