Komisja Europejska podejmuje działania wobec Polski w dwóch sprawach dotyczących prawodawstwa o odpadach. W pierwszym przypadku Komisja stwierdziła istnienie kilku braków w zakresie transpozycji do polskiego prawa unijnych przepisów o gospodarce odpadami z przemysłu wydobywczego.

W drugim – Komisja obawia się, że Polska nie dokonała prawidłowej transpozycji unijnych przepisów o odpadach opakowaniowych. Zgodnie z zaleceniem komisarza ds. środowiska Janeza Potočnika, Komisja prześle władzom polskim dwie uzasadnione opinie oraz zwróci się o doprowadzenie do stanu zgodności z unijnymi przepisami w ciągu dwóch miesięcy. W przeciwnym wypadku, Komisja może przekazać obie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Odpady przemysłu wydobywczego

Dyrektywa 2006/21/WE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego ma na celu zapobieganie wpływowi odpadów wydobywczych na środowisko i zdrowie człowieka oraz zmniejszanie tego wpływu. Zgodnie z tą dyrektywą obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych musi posiadać zezwolenie na działanie a obiekty stwarzające potencjalne zagrożenie dla zdrowia publicznego lub środowiska muszą opracować wewnętrzny i zewnętrzny plan awaryjny, których celem jest zapobieganie poważnym wypadkom, oraz plan gospodarowania odpadami.

Zapewnienie pełnej transpozycji oraz całkowitego przestrzegania dyrektywy w sprawie odpadów wydobywczych jest dla Komisji priorytetem. W Polsce przemysł wydobywczy nada działa i obejmuje wydobycie węgla kamiennego, miedzi, ołowiu i cynku, w tym w kopalniach odkrywkowych. W przyszłości możliwe jest uruchomienie nowych przedsięwzięć wydobywczych, w tym wydobycia gazu łupkowego. Ponadto w Polsce istnieje kilka zamkniętych i nieczynnych obiektów, które również podlegają przepisom dyrektywy.

Dyrektywa 2006/21/WE została przetransponowana do polskich przepisów dnia 10 lipca 2008 r. Mimo że wiele z jej przepisów zostało przetransponowanych w prawidłowy sposób, Komisja ma obawy co do przepisów dotyczących działań podejmowanych po zamknięciu obiektu unieszkodliwiania odpadów, celów i treści planu gospodarowania odpadami, ogólnego dostępu do informacji dotyczących planów gospodarowania odpadami, zapobiegania transgranicznym skutkom poważnych wypadków, uczestnictwa opinii publicznej w przeglądzie zewnętrznego planu awaryjnego oraz stosowania zasady odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do wszelkich działań z zakresu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych.

Komisja wskazała te braki w wezwaniu do usunięcia uchybienia przesłanym władzom polskim w dniu 17 lutego 2011 r. Ponieważ mimo deklaracji władz polskich potwierdzającej wolę wprowadzenia zmian do prawa krajowego stosowne poprawki wciąż nie zostały przyjęte, Komisja zdecydowała się na przesłanie uzasadnionej opinii.

Odpady opakowaniowe

Dyrektywa 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych nakłada na państwa członkowskie wymóg zapobiegania wytwarzaniu odpadów opakowaniowych, dopilnowania, aby do minimum ograniczano masę i ilość opakowań wprowadzanych do obrotu, oraz opracowywania systemów opakowań wielokrotnego użytku, które obniżają wpływ opakowań na środowisko. W dyrektywie tej przyjęto także cele dotyczące odzysku i recyklingu opakowań ze szkła, papieru, tektury, metalu, tworzyw sztucznych i drewna, które Polska ma osiągnąć do 2014 r.

Dyrektywa w sprawie opakowań została przetransponowana do polskiego prawa dnia 11 maja 2001 r. Komisja wskazała kilka braków w wezwaniu do usunięcia uchybienia z dnia 17 lutego 2011 r. Dotyczą one zapobiegania wytwarzaniu odpadów opakowaniowych, celów w zakresie odzysku i recyklingu szkła, przeglądu istniejących przepisów ograniczających stosowanie odpadów opakowaniowych z recyklingu, kryteriów ilustrujących dla definicji „opakowania” oraz przepisów odnoszących się do informacji wprowadzanych do krajowej bazy danych na temat opakowań i odpadów opakowaniowych.  W kwietniu 2011 r. Polska zgodziła się wprowadzić zmiany do prawa krajowego. Komisja ma jednak zastrzeżenia co do tempa wprowadzania tych zmian, w związku z czym zdecydowała się na przesłanie uzasadnionej opinii.

Kontekst

W dyrektywie w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego przewidziano środki, procedury i wytyczne, których celem jest zapobieganie wpływowi gospodarki odpadami wydobywczymi na środowisko i zdrowie człowieka oraz zmniejszanie tego wpływu. Obecnie toczą się postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec 9 państw członkowskich w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dyrektywy. Trzy z nich – wobec Polski, Węgier (zob. IP/11/1289) i Łotwy (zob. IP/11/594) – są na etapie uzasadnionej opinii.

Celem dyrektywy w sprawie opakowań jest ograniczenie produkcji i powstawania opakowań i odpadów opakowaniowych poprzez wdrożenie przepisów dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz ich ponownego wykorzystania, odzysku i recyklingu. Przepisy te obejmują wszystkie rodzaje opakowań występujących na etapie produkcji i konsumpcji. Obecnie toczą się postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec 4 państw członkowskich w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dyrektywy 94/62/WE.

Dodatkowe informacje:

Aktualne statystyki dotyczące postępowań w sprawie naruszenia przepisów znajdują się na stronie internetowej:
http://ec.europa.eu/community_law/infringements/infringements_en.htm
Dodatkowe informacje na temat polityki UE w kwestii odpadów wydobywczych znajdują się na stronie:
http://europa.eu/legislation_summaries/environment/waste_management/l28134_en.htm
http://ec.europa.eu/environment/waste/mining/index.htm
Dodatkowe informacje na temat polityki UE w kwestii opakowań i odpadów  opakowaniowych znajdują się na stronie:
http://europa.eu/legislation_summaries/environment/waste_management/l21207_en.htm
Zobacz też:
Dodatkowe informacje na temat polityki UE w kwestii odpadów znajdują się na stronie:
http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm
MEMO/11/739