Zakaz dotyczący używania metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji chemicznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym został rozszerzony na większą grupę produktów – nowe przepisy wejdą w życie już jutro.

Nowe prawodawstwo w tej dziedzinie poprawi bezpieczeństwo produktów elektronicznych takich jak termostaty, urządzenia medyczne czy panele sterownicze, oraz będzie zapobiegać uwalnianiu się niebezpiecznych substancji do środowiska naturalnego. Państwa członkowskie muszą przenieść nowe przepisy do prawa krajowego w ciągu najbliższych 18 miesięcy.

Nowe przepisy są rezultatem zmian, jakim poddano dyrektywę RoHS w sprawie ograniczenia stosowania niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Zakładają one kontynuację zakazu stosowania ołowiu, rtęci, kadmu, sześciowartościowego chromu oraz bromowanych substancji przeciwpalnych (polibromowego difenylu (PBB) czy polibromowego eteru fenylowego (PBDE). Poprzednia dyrektywa RoHS obejmowała kilkanaście kategorii sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w tym urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt informatyczny i urządzenia konsumenckie, natomiast obecnie zakres jej działania rozszerzono na cały sprzęt elektroniczny, kable i części zamienne. Pozostawiono możliwość udzielania zwolnień w przypadku braku zadowalającego substytutu. Wykaz zakazanych substancji będzie podlegać regularnej aktualizacji.

Komisarz ds. środowiska Janez Potočnik powiedział: Jeżeli posiadamy alternatywne rozwiązania, niedopuszczalne jest narażanie ludzi i planety na działanie niebezpiecznych substancji. Wszyscy stykamy się codziennie z produktami elektrycznymi i elektronicznymi; nowe przepisy zwiększą poziom bezpieczeństwa, jakiego możemy oczekiwać. Poprawiają one bezpieczeństwo konsumenta, ochronę zdrowia i środowiska jak również sposób stosowania odpowiednich przepisów na poziomie krajowym.

Do najważniejszych elementów wniosku należą:

• stopniowe rozszerzanie przepisów na cały sprzęt elektryczny i elektroniczny, kable i części zamienne, w celu ich całkowitego dostosowania do 2019 r.;
• aktualizacja wykazu zakazanych substancji do lipca 2014 r. oraz przeprowadzana regularnie w określonych odstępach czasu;
• jaśniejsze i bardziej przejrzyste zasady przyznawania zwolnień z zakazu stosowania substancji;
• poprawa spójności z rozporządzeniem REACH w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów;
• wyjaśnienie istotnych definicji; oraz
• oznakowanie CE które wskazuje, że produkt przestrzega zarówno norm europejskich jak i wymogów RoHS.

Ze względu na znaczne rozszerzenie zakresu stosowania, nowa dyrektywa wprowadza okresy przejściowe do 8 lat dla nowych produktów podlegających jej przepisom.

Panele słoneczne nie podlegają wymogom nowej dyrektywy ze względu na konieczność realizacji celów UE dotyczących wydajności energetycznej oraz pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych.

Istotną kwestią jest wdrożenie nowych zasad oraz zapewnienie ich poszanowania, dlatego też stworzono mechanizm ułatwiający Komisji kontrolę przestrzegania przedmiotowych przepisów.

Kolejne kroki

Komisja dąży do zapewnienia harmonijnego przejścia pomiędzy „starą” a „nową” dyrektywą RoHS. Dokument zawierający wytyczne i najczęściej zadawane pytania dotyczące RoHS zostanie zaktualizowany przed upływem terminu transpozycji dyrektywy przez państwa członkowskie, aby ułatwić producentom dostosowanie się do nowych zasad. Komisja dokona również przeglądu artykułów, które zostały objęte zmianą zakresu stosowania starej i nowej dyrektywy i które dotychczas nie były przedmiotem oceny skutków, w celu włączenia ich do nowej dyrektywy.

Kontekst

Dyrektywa 2002/95/WE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (RoHS I) weszła w życie dnia 13 lutego 2003 r. Ustanawia ona surowe wartości dopuszczalne dla ołowiu, rtęci, kadmu, sześciowartościowego chromu, polibromowanych bifenyli lub polibromowanych eterów difenylowych stosowanych przy produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego określonego typu. Dyrektywa podlega okresowej aktualizacji. Dzięki prawodawstwu w tym zakresie udało się zapobiec usunięciu na składowiska śmieci wielu tysięcy ton substancji niebezpiecznych oraz ich potencjalnemu przedostaniu się do środowiska. Doprowadziło ono do istotnych zmian w budowie produktów elektrycznych i elektronicznych zarówno w Unii Europejskiej jak i na całym świecie oraz posłużyło za wzór dla podobnych przepisów poza Europejskim Obszarem Gospodarczym.

Proces wprowadzania zmian do dyrektywy rozpoczął się w 2008 r. W 2010 r. Parlament Europejski i Rada zawarły porozumienie w tej sprawie, a dyrektywa została przyjęta w czerwcu 2011 r. Państwa członkowskie mają 18 miesięcy na przeniesienie przepisów dyrektywy do prawa krajowego. Do tego czasu stosuje się dyrektywę RoHS I.

Dodatkowe informacje:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:174:0088:0110:PL:PDF
Zobacz też:
http://ec.europa.eu/environment/waste/rohs_eee/index_en.htm