Unia Europejska zobowiązała się do osiągnięcia 20% udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii do 2020 r. Cel ten może zostać osiągnięty w sposób ekonomicznie opłacalny tylko wówczas, gdy wszystkie obowiązujące polityki będą wdrażane we wszystkich państwach członkowskich, a systemy wsparcia będą zbieżne.

W przyjętym dziś komunikacie Komisja wzywa zatem do bardziej skoordynowanego podejścia europejskiego przy opracowywaniu i reformowaniu systemów wsparcia oraz do zwiększenia obrotu energią odnawialną między państwami członkowskimi. Ponadto z uwagi na to, że inwestorzy potrzebują pewności prawnej, podstawowe znaczenie ma rozpoczęcie dyskusji na temat przyszłości oraz stworzenia solidnych ram na okres po roku 2020.

Komisarz ds. energii Günther Oettinger oświadczył: „Powinniśmy nadal dążyć do rozwoju energii odnawialnej i promować innowacyjne rozwiązania. Należy to zrobić w sposób ekonomicznie opłacalny. Oznacza to: wytwarzanie energii wiatrowej i słonecznej tam, gdzie ma to sens z gospodarczego punktu widzenia, oraz obrót tą energią w Europie, tak jak czynimy to z innymi produktami i usługami”.

Dzisiejszy komunikat wskazuje cztery główne obszary, w których należy zintensyfikować wysiłki do 2020 r. dla osiągnięcia celów UE w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, przy jednoczesnym zachowaniu racjonalności pod względem kosztów:

• Rynek energii: Komisja kładzie nacisk na konieczność utworzenia wewnętrznego rynku energii i uznaje potrzebę stworzenia zachęt dla inwestycji w wytwarzanie energii na tym rynku w celu umożliwienia płynnej integracji odnawialnych źródeł energii na rynku.
• Systemy wsparcia: Komisja opowiada się za systemami zachęcającymi do zmniejszania kosztów oraz unikania nadmiernej kompensacji. Wzywa również państwa członkowskie do zapewnienia większej spójności systemów wsparcia, co pozwoliłoby na uniknięcie niepotrzebnych barier.
• Mechanizmy współpracy: Komisja zachęca do większego wykorzystania mechanizmów współpracy zawartych w dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii. Mechanizmy współpracy umożliwiają państwom członkowskim osiągnięcie przyjętych przez nie wiążących celów dzięki obrotowi energią ze źródeł odnawialnych. Oznacza to, że jedno państwo członkowskie nabywa na przykład energię wiatrową i słoneczną z innego państwa członkowskiego lub z państwa trzeciego spoza UE. Może to być tańsze niż produkcja energii słonecznej lub wiatrowej we własnym kraju.
• Współpraca w dziedzinie energii w regionie Morza Śródziemnego: Komisja proponuje poprawę ram prawnych oraz podkreśla, że zintegrowany rynek regionalny w Maghrebie ułatwiłby realizację dużych inwestycji w regionie i umożliwiłby Europie import energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.

W komunikacie stwierdza się, że bez odpowiednich ram na okres po 2020 r. wzrost w zakresie energii odnawialnej załamie się. Ramy takie muszą umożliwiać zwiększanie innowacyjności oraz przyczyniać się do obniżania kosztów, tak by uczynić z odnawialnych źródeł energii obiecujący sektor dla inwestycji na rzecz wzrostu. W związku z tym Komisja proponuje rozpocząć proces przygotowywania różnych wariantów przyszłej polityki i kluczowych etapów na rok 2030. Określa ona przy tym trzy warianty wykraczające poza warianty podstawowe:

• nowe cele w zakresie emisji gazów cieplarnianych, ale nie cele w zakresie energii odnawialnej. System handlu uprawnieniami do emisji byłby głównym instrumentem służącym do obniżenia emisji CO₂;
• trzy cele na poziomie krajowym: energia odnawialna, efektywność energetyczna i gazy cieplarniane;
• cele na poziomie UE: energia odnawialna, efektywność energetyczna i cele w zakresie gazów cieplarnianych.

Komisja podkreśla, że szczególnie istotne jest jak najszybsze określenie kluczowych etapów na rok 2030. Powinny one umożliwić producentom energii ze źródeł odnawialnych stać się coraz bardziej konkurencyjnymi podmiotami na europejskim rynku energii.

Kontekst

W dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii przyjętej w 2009 r. określono wiążące cele w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, koncentrując się na osiągnięciu 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym koszyku energetycznym UE do 2020 r. Każde z państw członkowskich musi zrealizować swój własny cel, jakim jest osiągnięcie określonego poziomu udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii. Początkowy wzrost w dziedzinie energii odnawialnej osiągnięty dzięki tym ramom jest obiecujący.

Jednolity rynek energii znajduje się w fazie tworzenia, a wzrost w dziedzinie wykorzystania energii odnawialnej sprawia, że tym pilniejsze staje jego ostateczne ukończenie. Uczciwa konkurencja w zakresie energii ze źródeł odnawialnych możliwa jest tylko na otwartych rynkach.

Aby osiągnąć cele na rok 2020, państwa członkowskie muszą wdrożyć swoje krajowe plany działania i znacznie zwiększyć finansowanie energii ze źródeł odnawialnych. Roczne inwestycje kapitałowe będą musiały się szybko podwoić do poziomu 70 mld euro. Inwestycje te powinny przede wszystkim pochodzić z sektora prywatnego.

Brak pewności co do kierunku przyszłej polityki po roku 2020 utrudnia ten proces.

Dodatkowe informacje

Komunikat w sprawie odnawialnych źródeł energii można znaleźć tutaj.

Strona Komisji poświęcona energii odnawialnej: http://ec.europa.eu/energy/renewables/index_en.htm

Zestawienie postępów państw członkowskich na drodze do osiągnięcia celów w zakresie energii odnawialnej (2010 r.): http://ec.europa.eu/energy/renewables/reports/doc/2010_list_renewable_energy_targets.pdf