Europe Direct Poznań

Data publikacji: 25.02.2010

Odpowiedź Komisji na apel o wzmocnienie Frontexu

Komisja występuje dziś z wnioskami w sprawie wzmocnienia agencji ochrony granic Unii Europejskiej, koordynującej współpracę operacyjną na zewnętrznych granicach UE.

Propozycje obejmują umocnienie ram prawnych w sposób zapewniający pełne respektowanie praw podstawowych w toku działań Fronteksu, przy jednoczesnym zwiększeniu, w celu wsparcia państw członkowskich, zdolności operacyjnych tej agencji. Projekt przewiduje wyposażenie agencji Frontex w odpowiednio większą ilość sprzętu oraz siły fachowej z państw członkowskich, dzięki czemu mogłaby ona wspólnie z organami zainteresowanych państw członkowskich patrolować granice Unii. Agencja mogłaby odtąd również dostarczać wsparcia technicznego państwom trzecim i delegować do nich oficerów łącznikowych.

Komisarz spraw wewnętrznych Unii Cecilia Malmström zapowiada: „Złożony dziś wniosek ma utorować drogę dla dalszego zacieśniania współpracy i pogłębiania solidarności łączącej kraje Unii. Pozwoli to na usprawnienie przeciwdziałania nielegalnej imigracji i handlowi ludźmi, przy jednoczesnym ugruntowaniu zabezpieczeń, które mają gwarantować absolutne poszanowanie praw podstawowych. Ufam, że Parlament Europejski wraz z Radą zdecydują się bezzwłocznie nadać naszemu wnioskowi rangę obowiązującego prawa, udostępniając agencji Frontex niezbędne zasoby ludzkie i środki techniczne.”

Współpraca krajów należących do UE w dziedzinie zarządzania imigracją za pomocą unijnej agencji Frontex była dotychczas ograniczona z uwagi na niedostateczne środki, a także z powodu niewystarczającej koordynacji działań organów krajowych – jak wynika z ocen samej Komisji i zleconych niezależnym wykonawcom. Agencja jest najistotniejszym z narzędzi kontroli nad całym terytorium bez granic wewnętrznych, wspomagającym koordynację wysiłków państw członkowskich w zakresie patroli granicznych w powietrzu, na lądzie i na morzu.

Przedstawiany wczoraj wniosek zmierza do umożliwienia, by Frontex dostarczał odpowiednich środków technicznych i siły fachowej w ramach wspólnych patroli granicznych. Kraje UE musiałyby zadbać o udostępnienie agencji odpowiednich, wspólnych zasobów sprzętu w rodzaju statków i samolotów. Możliwe byłoby również stopniowe skompletowanie przez Frontex własnego wyposażenia drogą kupna lub też leasingu.

Wniosek Komisji przewiduje ponadto nałożenie na wszystkich pracowników straży granicznej formalnego obowiązku przeszkolenia w dziedzinie praw podstawowych, dzięki czemu wszyscy imigranci mogliby być traktowani z pełnym poszanowaniem przysługujących im praw, ze szczególnym uwzględnieniem zasady niewydalania (non-refoulement).

Zdolności operacyjne agencji zostaną rozszerzone dzięki doprecyzowaniu podziału ról między agencją Frontex z jednej, a uczestniczącymi państwami członkowskimi z drugiej strony, przy zachowaniu zasady odpowiedzialności każdego z państw członkowskich za kontrolę własnego odcinka granicy zewnętrznej; we wniosku zawarto szczegółowe przepisy dotyczące planów operacyjnych, oceny działań oraz procedur zgłaszania incydentów.

Frontex miałby w dalszym ciągu możliwość koordynacji wspólnych operacji powrotu imigrantów do kraju pochodzenia, przy wprowadzeniu specjalnych zabezpieczeń służących zapewnieniu absolutnego poszanowania praw podstawowych. Przykładowo: w każdej operacji tego rodzaju przewiduje się udział niezależnego obserwatora, który składałby następnie Komisji sprawozdanie dotyczące przestrzegania prawa unijnego przez dane państwa członkowskie. Spisany zostanie kodeks postępowania, określający szczegółowo normy poszanowania praw podstawowych.

Wniosek zostanie teraz poddany debacie i zatwierdzony przez Parlament Europejski oraz rządy państw UE reprezentowane na forum Rady.

Agencję Frontex utworzono w 2005 r. w celu skoordynowania działań organów państw członkowskich w sferze kontroli granicznych na zewnętrznych granicach UE. Agencja ma siedzibę w Warszawie, zatrudnia 220 pracowników i dysponuje rocznym budżetem ze środków unijnych sięgającym 80 mln euro.

Frontex zajmuje się koordynowaniem współpracy między krajowymi służbami straży granicznej, oferuje strażnikom szkolenia; służy ponadto za ośrodek gromadzący dane dotyczące nadzoru we wszystkich państwach UE, wspomagając państwa członkowskie w prowadzeniu wspólnych działań dotyczących powrotów imigrantów.