Europe Direct Poznań

Data publikacji: 20.05.2010

Parlament Europejski zabiega o równe traktowanie dla osób samozatrudnionych

Deputowani chcą promować przedsiębiorczość kobiet i w tym celu proponują nowe rozwiązania prawne.

Dzięki nim możliwe będzie zniesienie różnic w traktowaniu samozatrudnionych kobiet i mężczyzn oraz zapewnienie świadczeń socjalnych także ich partnerom. Posłowie domagają się, aby państwa członkowskie zagwarantowały swoim obywatelom w ramach narodowego ustawodawstwa przynajmniej czternaście tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego.

W chwili obecnej istnieją znaczące różnice w dostępie do świadczeń socjalnych pomiędzy pracownikami a osobami samozatrudnionymi i ich partnerami. Według badań unijnej agencji statystycznej Eurosat, w 2007 roku 10.5% zatrudnionych stanowiły osoby pracujące na własny rachunek.

Celem omawianej propozycji legislacyjnej jest zapewnienie równego traktowania samozatrudnionym mężczyznom i kobietom, ich małżonkom i stałym partnerom poprzez poprawę ochrony socjalnej, oraz dostępu do świadczeń rodzicielskich.

Astrid Lulling, która w Parlamencie Europejskim kieruje pracami nad projektem ustawodawczym dotyczącym urlopów macierzyńskich powiedziała: „tak jak pracownicy tak i samozatrudnieni muszą mieć dostęp do świadczeń socjalnych oraz odkładać składki na własną emeryturę. Jeszcze ważniejsze jest, aby chronieni byli także ich partnerzy. Staje się to istotne zwłaszcza przypadku rozwodu. Byłe żony nie będą wtedy musiały polegać na ubezpieczeniu już formalnie z nimi nie związanego męża.”

Parlamentarna komisja do spraw kobiet chce, aby państwa Unii zapewniły przedsiębiorcom i ich partnerom ochronę socjalną. Każdy kraj mógłby sam zadecydować czy małżonek osoby samo zatrudnionej będzie obowiązkowo musiał być objęty świadczeniami socjalnymi dla współmałżonków, czy też pozostanie to kwestią dobrowolną.

Nowe przepisy zagwarantowałyby dostęp do świadczeń macierzyńskich samo zatrudnionym kobietom oraz żonom i stałym partnerkom samo zatrudnionych mężczyzn.

„W tej chwili tylko w niektórych krajach członkowskich kobiety w ciąży i młode matki mogą być objęte specjalną ochroną prawną dla samozatrudnionych kobiet oraz partnerek samo zatrudnionych mężczyzn” – powiedziała posłanka Lulling. „Chcemy stworzyć prawo do obowiązkowego bądź opcjonalnego czternasto – tygodniowego, płatnego urlopu macierzyńskiego ”.

W tej chwili, w Parlamencie, w ramach osobnej propozycji legislacyjnej dyskutowane są ogólne przepisy, rządzące przyznawaniem urlopów macierzyńskich. Parlamentarna komisja domaga się, aby decyzja na temat długości urlopu macierzyńskiego miała zastosowanie także w odniesieniu do osób samo zatrudnionych. Nad przepisami dotyczącymi zdrowia oraz bezpieczeństwa pracowników będących w ciąży (w tym nad prawem do urlopów macierzyńskich i ojcowskich) Parlament zagłosuje w lipcu.

Samozatrudnienie a praca na etacie: takie same świadczenia macierzyńskie dla kobiet

W gestii państw członkowskich pozostanie decyzja, czy kobiety prowadzące działalność na własny rachunek powinny płacić obowiązkowa składkę za członkostwo w określonym systemie ochrony socjalnej (obejmującym urlop macierzyński, choroby, inwalidztwo) czy też przystąpienie do tego systemu może odbywać się na zasadzie dobrowolności.

Przyznanie praw do świadczeń macierzyńskich nie tylko samozatrudniającym się kobietom, ale również małżonkom osób prowadzących działalność na własny rachunek uzasadnia się tym, że choć formalnie nie są one pracownikami, to jednak zwykle pomagają im w prowadzeniu działalności. Dzieje się tak zwykle w rolnictwie, w małych firmach i w wolnych zawodach.

Prawo do pobierania świadczeń przez 14 tygodni jest odzwierciedleniem podobnych zapisów w obowiązujących już dyrektywach odnoszących się do pracowników zatrudnianych na etacie. Do państw członkowskich należy decyzja, czy ochrona socjalna powinna być obowiązkowa czy dobrowolna. Państwa członkowskie mają prawo postanowić, że ochrona socjalna może być proporcjonalna w stosunku do udziału w działalności osoby prowadzącej działalność na własny rachunek lub poziomu składki.

Kobiety prowadzące działalność na własny rachunek oraz małżonki i życiowe partnerki osób prowadzących działalność na własny rachunek powinny otrzymać dostęp do istniejących usług zapewniających czasowe zastępstwo i umożliwiających przerwy w działalności zawodowej w związku z ciążą lub macierzyństwem lub do wszelkich istniejących krajowych usług socjalnych. Dostęp do tych usług może w całości lub w części zastępować możliwość pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Rada UE zatwierdzi wprowadzone poprawki na posiedzeniu 7 czerwca. Państwa członkowskie będą zobowiązane w ciągu 2 lat wprowadzić te zapisy do krajowego porządku prawnego. W uzasadnionych przepadkach okres ten może ulec wydłużeniu do 4 lat.