Europe Direct Poznań

Data publikacji: 02.03.2012

Partnerstwa innowacyjne służą stymulowaniu europejskiej konkurencyjności

Komisja Europejska zaproponowała działania o decydującym znaczeniu, pozwalające naszemu społeczeństwu sprostać trzem kluczowym wyzwaniom w dziedzinach istotnych dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy:

1. zaopatrzeniu w surowce,

2. zrównoważonym rolnictwie oraz aktywnym;

3. zdrowym starzeniu się.

Wszystkie trzy wyzwania wymagają bardziej skoordynowanych działań innowacyjnych w sektorze publicznym i prywatnym w celu poprawy jakości życia oraz umocnienia pozycji Europy jako światowego lidera. Komisja zainicjowała zatem dwa nowe europejskie partnerstwa innowacyjne na rzecz surowców oraz zrównoważonego rolnictwa i wydajności, jak również zatwierdziła czteroletni plan działania na rzecz aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu - pilotażowy program rozpoczęty w lutym 2011 r. Europejskie partnerstwa innowacyjne reprezentują nowe podejście w odniesieniu do całego łańcucha obejmującego badania naukowe, rozwój i innowacje, poprzez łączenie zainteresowanych stron z sektora publicznego i prywatnego we współpracy ponad granicami i sektorami, w celu szybszego wdrażania innowacji. Każde z partnerstw ma ambitny cel do osiągnięcia do 2020 r., a rezultaty są spodziewane już w okresie pierwszych trzech lat. Dzisiejsze ogłoszenie ma miejsce tuż przed posiedzeniem Rady Europejskiej, podczas którego ma zostać potwierdzona centralna rola badań naukowych i innowacji w procesie ożywienia europejskiej gospodarki.

Przewodniczący Komisji Europejskiej, José Manuel Barroso, powiedział: „Potrzebujemy innowacji, aby skierować Europę z powrotem na drogę wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz aby sprostać głównym wyzwaniom, takim jak dostęp do surowców, zrównoważone rolnictwo oraz starzenie się naszego społeczeństwa. Europejskie partnerstwa innowacyjne zlikwidują odgradzające nas mury, usuną wąskie gardła, oraz pozwolą skupić wysiłki na kwestiach, które mają duże znaczenie dla naszych obywateli i przedsiębiorstw."

Europejskie partnerstwa innowacyjne to nowa koncepcja, którą wprowadzono w projekcie przewodnim strategii Europa 2020 „Unia innowacji”. Celem jest usuwanie słabości, wąskich gardeł i barier w europejskim systemie badań i innowacji uniemożliwiających rozwijanie i wprowadzanie na rynek dobrych pomysłów lub spowalniających ten proces. Chodzi tu również o niedoinwestowanie, przestarzałe regulacje, brak norm i fragmentaryzację rynku. Każde partnerstwo jest prowadzone przez grupę sterującą pod przewodnictwem jednego lub kilku komisarzy europejskich, odpowiedzialnych za obszar polityki lub tematykę, których dotyczy partnerstwo. W jego skład wchodzą również przedstawiciele państw członkowskich (ministrowie), członkowie Parlamentu Europejskiego, przedstawiciele sektora, naukowcy oraz inne zainteresowane podmioty. W ramach partnerstw określa się, co należy zrobić, aby pokonać przeszkody – począwszy od dalszego rozwoju technologii po prawidłowe i stymulujące popyt ramy regulujące rynek – oraz by ożywić działania w sektorze publicznym i prywatnym. Partnerstwa nie zastępują programów finansowania lub procesów regulacyjnych, ale stanowią wspólną platformę na rzecz współpracy.

Partnerstwa innowacyjne jako sposób na przezwyciężenie niedoboru surowców w Europie

Zaopatrzenie w surowce, stanowiące siłę napędową opartego na nowoczesnych technologiach współczesnego sektora przemysłu, znajduje się pod coraz większą presją. W celu zwiększenia produkcji własnej w Europie, w ramach wniosku w sprawie ustanowienia europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz surowców, wspólne wysiłki w zakresie innowacji będą wspierać poszukiwanie nowych złóż, wydobycie i przetwarzanie surowców. I tak na przykład oszacowano, że wartość niewykorzystanych zasobów mineralnych w Europie, znajdujących się na głębokości 500-1 000 metrów, wynosi około 100 mld EUR. Nowe technologie pozwolą wydobywać na większej głębokości, na obszarach oddalonych oraz w surowych warunkach naturalnych. Konieczne jest także podjęcie działań w celu opracowania substytutów najważniejszych surowców oraz w celu usprawnienia recyklingu sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz innych odpadów. Lepszy dostęp do minerałów będzie sprzyjał rozwijaniu innowacyjnych produktów, takich jak cienkowarstwowe struktury fotowoltaiczne czy energooszczędne oświetlenie, samochody elektryczne, zaawansowane technologicznie pasażerskie samoloty turboodrzutowe, urządzenia optyczne na podczerwień i światłowody.

Antonio Tajani, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny za przemysł i przedsiębiorczość, powiedział: „Potrzebujemy połączyć nasze siły, aby wykorzystać ogromny, surowcowy potencjał własny Europy. Konieczne są zintensyfikowane działania, aby do 2020 r. Europa stała się światowym liderem w zakresie poszukiwania, wydobywania, przetwarzania, recyklingu i zastępowania surowców. Będzie to kluczowe dla zdolności Europy do opracowania już dziś technologii jutra. Taka innowacyjność jest czynnikiem decydującym dla konkurencyjności Europy, trwałego wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy.”

MEMO/12/144

Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz rolnictwa

Bezpieczeństwa żywnościowe jest jednym z ważniejszych globalnych wyzwań w nadchodzących latach, przy przewidywanym światowym popycie na żywność, który wzrośnie o 70% do 2050 r. (FAO), i gwałtownym wzroście popytu na pasze, błonnik pokarmowy, biomasy i biomateriał. Wyzwaniu temu towarzyszy jednak spowolnienie wzrostu wydajności – w dużej mierze ze względu na zmniejszenie inwestycji w badania naukowe w dziedzinie rolnictwa – oraz zwiększona presja na środowisko i zasoby naturalne. I tak na przykład 45 proc. gleb w Europie zmaga się z problemami jakości. Około 40 proc. gruntów rolnych jest narażonych na zanieczyszczenie azotanami, a w ciągu ostatnich 20 lat, populacja ptaków krajobrazu rolniczego zmniejszyła się o 20-25 proc.

Podsumowując, głównym wyzwaniem dla rolnictwa w przyszłości jest nie tylko produkowanie więcej, ale także w sposób zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju. Problemy te nie zostaną rozwiązane bez silnego impulsu na rzecz badań i innowacji, a w szczególności na rzecz większego zbliżenia naukowców, rolników i innych podmiotów, tak aby przyspieszyło się tempo transferu technologii z sektora nauki do praktyki rolniczej, a rolnicy dostarczali naukowcom w sposób bardziej systematyczny informacji zwrotnych na temat potrzeb związanych z praktykami rolnymi. Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa ma na celu stworzenie służącego współpracy interfejsu pomiędzy rolnictwem, gospodarką ekologiczną, nauką i innymi instytucjami, zarówno na szczeblu UE, jak i krajowym i regionalnym. Będzie ono służyć również jako katalizator zwiększający skuteczność działań związanych z innowacją, wspieranych w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich, jak również unijnych badań naukowych i innowacji. Wskazano dwa najważniejsze cele partnerstwa: promowanie produktywności i wydajności sektora rolnego (odwracając ostatnio występującą tendencję spadku wydajności do 2020 r.) oraz zrównoważony rozwój rolnictwa (zabezpieczenie funkcji gleby na zadowalającym poziomie do 2020 r.).

Komisarz UE ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, Dacian Cioloş stwierdził: „Kluczowym wyzwaniem dla rolnictwa w przyszłości jest nie tylko produkowanie więcej, ale także lepiej. Uwzględnienie napędzanych popytem badań i innowacji, jak również lepsze rozpowszechnianie najlepszych praktyk, będzie mieć zasadnicze znaczenie w realizacji tego celu."

MEMO/12/147

Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu

Starzenie się społeczeństwa jest jednym z największych wyzwań, przed którymi stoi dzisiaj Europa. Liczba Europejczyków w wieku co najmniej 65 lat podwoi się w ciągu następnych pięćdziesięciu lat, z 87 mln w 2010 r. do 148 mln w 2060 r.

Jest to szczególnym wyzwaniem dla europejskich systemów opieki zdrowotnej i społecznej, ale również okazją do zreformowania tych systemów w interesie pacjentów, systemów opieki zdrowotnej i sektora innowacji.

Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu jest odpowiedzią na to wyzwanie. W listopadzie 2011 r. w ramach tego partnerstwa opracowano strategiczny plan wdrażania określający obszary priorytetowe i szczególne działania, które muszą podjąć władze publiczne, przedsiębiorstwa i społeczeństwo obywatelskie (zob. IP/11/1309, IP/11/519).

Komunikat Komisji jest konkretnym krokiem podjętym w następstwie wdrażania tych szczególnych działań. Obejmuje on: zachęcenie zainteresowanych stron do zaangażowania się; stworzenie rynku pomysłów innowacyjnych; rozwiązanie kwestii regulacyjnych i normalizacyjnych. Przyczyni się to do poprawy jakości życia osób starszych, ich uczestnictwa w życiu społecznym w miarę starzenia się oraz zmniejszenia presji na systemy ochrony zdrowia, co w ostatecznym rozrachunku przyczyni się do trwałego wzrostu.

Komisja potwierdza swoje zobowiązanie do wspierania realizacji strategicznego planu wdrażania, w szczególności poprzez:

- wezwanie dzisiaj po raz pierwszy zainteresowanych stron do zaangażowania się w konkretne działania na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu (zob. tutaj);

- wprowadzenie, od kwietnia 2012 r., „rynku dla innowacyjnych pomysłów”, pomagając zainteresowanym stronom w znalezieniu partnerów, wymianie dobrych praktyk i upowszechnianiu sprawdzonych pomysłów;

- dostosowanie i skuteczne wykorzystanie unijnych instrumentów finansowania, takich jak program na rzecz konkurencyjności i innowacji, siódmy program ramowy w zakresie badań oraz program na rzecz zdrowia publicznego;

- rozwiązanie kwestii regulacyjnych i normalizacyjnych, np. poprzez wspieranie tworzenia nowych unijnych ram testowania interoperacyjności, znakowania jakości i certyfikacji w zakresie e-zdrowia;

Komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej, John Dalli, podkreślił, że: „Aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu ma zasadnicze znaczenie dla naszych obywateli i żywotności systemów opieki zdrowotnej oraz stanowi istotny potencjał przemysłowy. Komisja jest zdecydowana wspierać szybkie wdrożenie obszarów priorytetowych uzgodnionych w ramach partnerstwa w 2011 r. Dążymy do tego, aby osiągnąć wymierne rezultaty w ciągu najbliższych dwóch lat."

Wiceprzewodnicząca Neelie Kroes powiedziała: „Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz aktywnej i zdrowej starości pomoże nam polepszyć zdrowie i jakość życia osób starszych oraz zagwarantuje zrównoważony charakter naszego systemu opieki zdrowotnej w perspektywie długoterminowej. Wzywamy wszystkie zainteresowane strony, aby przyłączyły się do naszych starań i pomogły nam stawić czoło przeobrażeniom demograficznym.”

Źródło IP/12/196