Coraz większej liczbie pasażerów linii lotniczych w Europie oferuje się możliwość korzystania z własnych telefonów komórkowych do wysyłania wiadomości tekstowych, przeglądania stron internetowych czy nawet wykonywania połączeń podczas lotu.

Rok po wdrożeniu przez Komisję wspólnych zasad bezpiecznego korzystania z telefonów komórkowych podczas lotu i nieskomplikowanej procedury udzielania zezwoleń na świadczenie tej usługi transgranicznej, 27 europejskich samolotów zostało wyposażonych w rozwiązania techniczne umożliwiające bezpieczne korzystanie z telefonów GSM podczas lotów w europejskiej przestrzeni powietrznej. Oczekuje się podwojenia tej liczby do końca 2009 roku.

„Możliwość korzystania z telefonu komórkowego podczas lotu jest szczególnie pożądana przez osoby podróżujące w interesach i przez młodszych pasażerów. Stanowi to również interesujący model biznesowy dla europejskich przedsiębiorstw. Właśnie dlatego rok temu Komisja ustanowiła wspólne podstawowe uregulowania prawne, umożliwiające przedsiębiorstwom oferowanie takich usług w europejskiej przestrzeni powietrznej w sposób bezpieczny i nieskomplikowany, bez konieczności zapoznawania się z 27 różnymi krajowymi procedurami udzielania zezwoleń”, powiedziała Viviane Reding, komisarz UE ds. telekomunikacji. „Cieszy mnie fakt, iż pierwsze linie lotnicze w Europie oferują obecnie możliwość korzystania z telefonów komórkowych podczas lotu. Korzystanie z telefonów komórkowych podczas lotu nie powinno jednak przeszkadzać innym pasażerom, dlatego w celu kontynuacji szybkiego rozpowszechniania się tej usługi należy wydzielić, podobnie jak w pociągach, strefy ciszy. Operatorzy powinni również zadbać o to, aby ceny pozostały przystępne. Jeśli tak się stanie, dostęp do telefonii komórkowej podczas lotu może zapewniać europejskim przedsiębiorstwom przewagę na konkurencyjnym rynku przewozów lotniczych na świecie.”

W kwietniu 2008 r. Komisja wprowadziła przepisy mające na celu harmonizację warunków świadczenia usług telefonii komórkowej na pokładzie samolotów w całej UE (IP/08/537). W rok później wspomniane przepisy wykonawcze umożliwiły rozpoczęcie działalności w Europie dwóm dostawcom usług telefonii komórkowej na pokładzie samolotu tj. OnAir (Genewa) i AeroMobile (Londyn). Dostawcy ci współpracują z liniami lotniczymi zainteresowanymi udostępnieniem takich usług swoim pasażerom.

Obecnie trzy europejskie linie lotnicze – Ryanair (Irlandia), TAP (Portugalia) i bmi (Zjednoczone Królestwo) – wprowadzają tę usługę w swoich flotach: w odpowiednie rozwiązania techniczne wyposażono już 27 samolotów i oczekuje się, że liczba ta podwoi się do końca 2009 roku. To dobry początek, a badania techniczne są również prowadzone przez inne linie lotnicze.

Jednocześnie linie lotnicze doprecyzowują warunki, w jakich pasażerowie mogą korzystać ze swoich telefonów na pokładzie samolotu, aby zagwarantować szerszą popularność nowej usługi wśród konsumentów. Analizują również skalę zainteresowania korzystaniem z dostępu do usługi na pokładach samolotów posiadających odpowiednie rozwiązania techniczne. Według obecnych prognoz poziom wyjściowy ceny tej usługi to ok. 1,60 euro za minutę połączenia głosowego i ok. 0,43 euro za wiadomość tekstową, w zależności od operatora naziemnej telefonii komórkowej, z którego usług korzysta pasażer.

W roku 2008 Komisja podjęła działania regulacyjne służące zapewnieniu bezpiecznej ogólnoeuropejskiej telefonii komórkowej na pokładzie samolotu i określeniu warunków oferowania przez przedsiębiorstwa tych usług podczas lotów, w czasie których przekracza się granice kilku państw. Działania te obejmowały trzy konieczne kroki:

zagwarantowanie, że korzystanie z urządzeń na podkładzie samolotu – w tym telefonów – nie powoduje zakłóceń w urządzeniach i systemach nawigacyjnych;
zagwarantowanie, że telefony komórkowe nie powodują zakłóceń w naziemnych sieciach telefonii komórkowej, ale łączą się wyłącznie z pokładową stacją bazową mającą łączność z siecią naziemną dzięki satelicie;
wprowadzenie jednolitych zasad i norm, tak aby pokładowe stacje bazowe mogły działać podczas lotu nad różnymi państwami członkowskimi UE.
Wzór dla innych kontynentów

Podejście europejskie posłużyło jako wzór do naśladowania w innych częściach świata. Kilka pozaeuropejskich linii lotniczych (w tym: Qantas, Emirates, Malaysian Airlines, Royal Jordanian, Wataniya, Virgin Australia) przeprowadzało testy usługi lub ją oferują, a w odpowiednie rozwiązania techniczne wyposażonych jest ok. 40 samolotów. Inne linie lotnicze poinformowały o podobnych zamiarach. Przeważający na świecie standard GSM (obejmujący dziś już blisko 3 mld osób) stanowi o atrakcyjności modelu, w którym pasażerowie mogą korzystać z własnych telefonów komórkowych.

Kontekst

Usługi telefonii komórkowej udostępniane w samolocie są usługami telekomunikacyjnymi o charakterze ogólnoeuropejskim. W kwietniu 2008 r. Komisja przyjęła dwa środki (IP/08/537):

decyzję ustanawiającą zharmonizowane parametry techniczne urządzeń pokładowych stosowanych w telefonii komórkowej na pokładzie samolotów w Unii Europejskiej. Ustanowienie parametrów gwarantuje, że urządzenia nie powodują zakłóceń i umożliwia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) udzielanie urządzeniom w różnych typach samolotów świadectw o zdatności do lotu. Decyzja ma moc prawną, co gwarantuje, że we wszystkich samolotach stosowane są urządzenia tego samego typu.
zalecenie w sprawie zharmonizowanego podejścia w zakresie udzielania koncesji, które ma na celu wzajemne uznawanie krajowych procedur udzielania zezwoleń.
„Roaming lotniczy” czyli wykonywanie połączeń i wysyłanie wiadomości tekstowych z pokładu samolotu uznawane jest za międzynarodowy roaming podobny do usług naziemnych. Przykłady pierwszych usługodawców wskazują na taryfy znacznie poniżej oferowanych w przeszłości usług telefonii stacjonarnej na pokładzie samolotu za pośrednictwem satelity. Telefonia komórkowa podczas lotu nie wchodzi w zakres działań podejmowanych przez Komisję w odniesieniu do taryf za transmisję danych i połączenia w roamingu, ponieważ jest uznawana za innowacyjną usługę na wschodzącym rynku i stąd podlega ona swobodnej wycenie dostawców usług. Mimo to Komisja ze swej strony ściśle monitoruje ceny konsumpcyjne i ich przejrzystość.

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/radio_spectrum/topics/ecs/mca/index_en.htm
MEMO/08/220
http://www.onair.aero/
http://www.aeromobile.net/