poznaj obszary Natura 2000 w Wielkopolsce

Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie dziedzictwa przyrodniczego Europy, zarówno zachowanie zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt, jak i  typowych, wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla poszczególnych regionów biogeograficznych. EkoSyriusz zachęca do zapoznania się
z obszarami Natura 2000 w Wielkopolsce.

W skład sieci Natura 2000 w województwie wielkopolskim aktualnie wchodzi 79 obszarów,
z czego 19 to obszary specjalnej ochrony ptaków, a 60 to obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (w tym Rynna Jezior Obrzańskich PLH080002 i Rogalińska Dolina Warty PLH300012 zostały wyznaczone jako specjalne obszary ochrony siedlisk).

Łącznie zajmują one powierzchnię ok. 494105 ha, co stanowi ok. 16,5 % areału regionu wielko polskiego. Obszary Natura 2000 w województwie wielkopolskim znajdują się na terenie 46 powiatów i 176 gmin. Wśród nich dwie gminy, tj. Sieraków i Wijewo są objęte
w 100 % tą formą ochrony przyrody.

Obszary Natura 2000 w województwie wielkopolskim, są zróżnicowane zarówno pod względem zajmowanego areału, jak i typu i liczby przedmiotów ochrony. Obszarem „najbogatszym” są Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046, gdzie zidentyfikowano aż 42 przedmioty ochrony (w tym siedliska przyrodnicze wodne i lądowe, ssaki, płazy, ryby, bezkręgowce, a także 3 gatunki roślin). Natomiast do niewielkich obszarów z   1-2 przed-miotami ochrony należą:  Glinianki w Lenartowicach PLH300048 chroniące populację kumaka nizinnego, Baranów PLH300035 – czerwończyka fioletka, czy Sieraków PLH300013 – nocka dużego.

Wśród obszarów specjalnej ochrony ptaków, najwięcej przedmiotów ochrony, bo aż 39 zidentyfikowano w obrębie Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej PLB100001, a z kolei największą powierzchnię, ponad 178 tys. ha, zajmuje Puszcza Notecka PLB300015.

fot. Anna Kowalczyk

Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) NATURA 2000 w Wielkopolsce

Do obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) NATURA 2000  w Wielkopolsce należą: Dąbrowy Krotoszyńskie,  Dolina Baryczy, Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem, Dolina Środkowej Warty, Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego, Dolina Samicy, Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry, Jezioro Zgierzynieckie, Nadnoteckie Łęgi, Ostoja Nadgoplańska, Ostoja Rogalińska, Pojezierze Sławskie, Pradolina Warszawsko-Berlińska, Puszcza nad Gwdą, Puszcza Notecka, Wielki Łęg Obrzański, Zbiornik Wonieść.

EkoSyriusz zachęca do zapoznania się z wybranymi obszarami!

Biedrusko - na terenie poligonu ochronie podlegają suche wrzosowiska, murawy ksero-termiczne i napiaskowe, łąki trzęślicowe i kośne, ziołorośla, torfowiska przejściowe, trzęsawiska i młaki.

Zachodnie obrzeża poligonu porastają lasy, głównie grądowe i kwaśne dąbrowy z udziałem dąbrów świetlistych oraz zbiorowisk łęgowych  i olsowych. Dobrze zachowane fragmenty łęgów zboczowych zachowały się w parku podworskim w Radojewie. W lasach biedruskich rosną m.in. storczyki (kukułka krwista, kukułka szerokolistna, kruszczyk błotny, listera jajowata i kukawka), goździk pyszny, kosaciec syberyjski, pełnik europejski i wilżyna ciernista.

Ostoja w większości leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Biedrusko (7554,8 ha),
a w jej skład wchodzą także dwa rezerwaty: Torfowisko Gogulec (5,29 ha) i Śnieżycowy Jar (2,89 ha). Teren wojskowy jest otwarty tylko kiedy  nie ma zajęć na poligonie . EkoSyriusz radzi, by odwiedzić to miejsce w  porze kwitnienia śnieżycy białej, tj. w marcu.

Śnieżyce – Arch. Nadleśnictwo Łopuchówko

Puszcza Bieniszewska to obszar o powierzchni 954 ha. Lasy bieniszewskie rozciągają się  na terenie około 7 km na zachód od Konina. Niemal cały obszarostoi porastają dobrze zachowane lasy grądowe oraz łęgi, a tylko niewielkie obszary zajmują kwaśne i świetliste dąbrowy. Na terenie Puszczy Bieniszewskiej rośnie aż pięć gatunków polskich storczyków,
w tym gatunek wymieniony w europejskich dyrektywach lipiennik (a ponadto kukułka krwista, kruszczyk szerokolistny, kruszczyk błotny i listera jajowata).

Wśród lasów leżą trzy eutroficzne zbiorniki wodne, nad brzegami których rozwijają się rozległe połacie szuwarów i mechowisk. Zbiorowiska leśne są dobrze zachowane i mocno zróżnicowane.

Ostoja leży na terenie Powidzko-Bienieszewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, a na jej terenie istnieją rezerwaty: Bieniszew, Mielno, Pustelnik i  Sokółki.  EkoSyriusz zachęca, by wybrać się tu koleją i rowerem.

Rogalińska Dolina Warty   obejmuje fragment pradoliny Warty na południe od Poznania
i zajmuje powierzchnię 14 753,6 ha Teren ten to unikalny krajobraz, gdzie rzeka meandrując utworzyła na terasie zalewowej liczne starorzecza, które otaczają łąki i bagna. W dolinie rosną lasy łęgowe (w tym zagrożone w skali kraju łęgi wierzbowe i topolowe), a na wyższych terasach - grądy. Większą część obszaru pokrywają lasy, duży jest też udział gruntów ornych. Na terenie ostoi rośnie 1435 starych dębów, o obwodach od 2 do 9,5 m. Najstarsze liczą kilkaset lat,
a najsłynniejsze z nich – Lech, Czech i Rus – liczące około 600 lat, rosną w przypałacowym parku w Rogalinie.

Ostoja w większości rozciąga się na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego,
z rezerwatami: Krajkowo i Goździk Siny w Grzybnie.

Sieraków - ostoja obejmuje budynek ośrodka zdrowia w Sierakowie, na strychu którego znajduje się kolonia rozrodcza nocka dużego.

Budynek ten stoi na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. Ekosyriusz zaprasza do odwiedzenia tego miejsca – dojedziecie tu rowerem!

Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) NATURA 2000 w Wielkopolsce

Do obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) NATURA 2000  w Wielkopolsce należą: Dąbrowy Krotoszyńskie,  Dolina Baryczy, Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem, Dolina Środkowej Warty, Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego, Dolina Samicy, Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry, Jezioro Zgierzynieckie, Nadnoteckie Łęgi, Ostoja Nadgoplańska, Ostoja Rogalińska, Pojezierze Sławskie, Pradolina Warszawsko-Berlińska, Puszcza nad Gwdą, Puszcza Notecka, Wielki Łęg Obrzański, Zbiornik Wonieść.

EkoSyriusz zachęca do zapoznania się z wybranymi obszarami!

Dąbrowy Krotoszyńskie - wśród ptaków występują tu m.in. bocian czarny, dzięcioł średni, dzięcioł czarny, ortolan, muchołówka białoszyja, muchołówka mała, żuraw, bielik, gąsiorek, lerka, dzięcioł zielonosiwy oraz jarzębatka.

Bocian czarny – Arch. RDLP w Poznaniu

Ostoja objęta ochroną NATURA 2000 w dużej mierze znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dąbrowy Krotoszyńskie”, z 6 rezerwatami przyrody: Baszków, Buczyna Helenopol, Dąbrowa Smoszew, Dąbrowa koło Biadek Krotoszyńskich, Miejski Bór.

Dolina Baryczy - występują tu perkozy zauszniki, rybitwy rzeczne i czarne, kormorany i czaple siwe. Rejon ten jest także miejscem odpoczynku i żerowania podczas przelotów dla płaskonosów, świstunów, cyranek, gągołów, rożeńców i gęsi zbożowych.

Dolina Baryczy objęta jest ochroną jako Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy”. Na jej terenie utworzono rezerwaty: Stawy Milickie, Rezerwat Wydymacz, Olszyny Niezgodzkie i Wzgórze Joanny.

Dolina Środkowej Warty – charakterystyczne dla tego regionu są: błotniak łąkowy, dudek, przepiórka, dziwonia i kulik wielki.

W okresie ptasich wędrówki spotkać tu można jednocześnie kilkanaście tysięcy gęgaw i gęsi zbożowych oraz białoczelnych, a kaczek nawet do 20 tysięcy.

Teren ostoi chronią parki krajobrazowe: Nadwarciański i Żerkowsko-Czeszewski, będziemy w Lesie Czeszewskim, Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry, Jezioro Zgierzynieckie, Lasy Puszczy nad Drawą, Ostoja Nadgoplańska.

Ostoja Rogalińska- na jej terenie  swoje miejsca lęgowe mają: kania ruda, kania czarna oraz batalion, a w okresie wędrówek ptasich bywa tu nawet 8000 gęsi zbożowych.

Puszcza Notecka -rejon ten na miejsce lęgowe wybierają też trzmielojady, gągoły, nurogęsi. Często można tu spotkać także bociany czarne, błotniaki stawowe, ortolany i żurawie.

Źródło:

https://regionwielkopolska.pl/przyroda-i-jej-ochrona/ochrona-przyrody/natura-2000/13/

https://www.gov.pl/web/rdos-poznan/o-sieci

https://www.gov.pl/web/rdos-gorzow-wielkopolski/europejski-dzien-sieci-natura-2001

https://www.poznan.lasy.gov.pl/bocian-czarny