Data publikacji: 05.03.2016
Porozumienie z Turcją
- Dni nielegalnej imigracji do Europy dobiegły końca - oświadczył przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk po nadzwyczajnym szczycie UE-Turcja w Brukseli. Szefowie państw i rządów Unii ustalili z delegacją Ankary m.in. zasady odsyłania nielegalnych migrantów oraz przyspieszenie wypłaty 3 mld euro w ramach pomocy dla Turcji w rozwiązywaniu kryzysu uchodźczego.
Premier RP Beata Szydło powiedziała, że zgłoszony przez nią wniosek aby nie było nowych zobowiązań dla krajów UE w zakresie relokacji i przesiedleń, został uwzględniony.
Oświadczenie szefów państw i rządów UE
1. Po spotkaniu z premierem Ahmetem Davutoğlu szefowie państw lub rządów UE zajęli się sytuacją dotyczącą migracji, w szczególności jeżeli chodzi o szlak zachodniobałkański. Z zadowoleniem przyjęli dyskusję z premierem Turcji na temat stosunków UE-Turcja i postępów poczynionych w realizacji wspólnego planu działania. Turcja potwierdziła swoje zobowiązanie w ramach realizacji dwustronnej grecko-tureckiej umowy o readmisji polegające na zaakceptowaniu szybkiego powrotu wszystkich migrantów, którzy nie wymagają ochrony międzynarodowej, przedostających się z Turcji do Grecji, a także na przyjęciu z powrotem wszystkich migrantów o nieuregulowanym statusie zatrzymanych na tureckich wodach.
Szefowie państw lub rządów uzgodnili, że niezbędne są odważne kroki służące zamknięciu szlaków przemytu ludzi, przerwaniu modelu biznesowego stosowanego przez przemytników, ochronie naszych granic zewnętrznych i zakończeniu kryzysu migracyjnego w Europie. Musimy przerwać związek między wejściem na pokład łodzi a możliwością osiedlenia się w Europie.
Dlatego podkreślili, jak ważne jest prowadzone na Morzu Egejskim działanie NATO, które weszło w fazę operacyjną. Wezwali wszystkich członków NATO do aktywnego wsparcia tego działania. Pozytywnie odnieśli się do dodatkowych propozycji przedstawionych dziś przez Turcję w celu zajęcia się problemem migracji. Uzgodnili prowadzenie działań na podstawie zasad zawartych w tych propozycjach:
-
odsyłanie wszystkich nowych migrantów o nieuregulowanym statusie przedostających się z Turcji na wyspy greckie, przy czym koszty pokryje UE;
-
przesiedlanie zgodnie z zasadą, że każdej readmisji Syryjczyka z wysp greckich do Turcji będzie towarzyszyć przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji do państw członkowskich UE, w ramach istniejących zobowiązań;
-
przyspieszenie realizacji planu działania w sprawie liberalizacji reżimu wizowego ze wszystkimi państwami członkowskimi z myślą o zniesieniu obowiązku wizowego dla obywateli Turcji najpóźniej do końca czerwca 2016 r.;
-
przyspieszenie wypłaty pierwotnie przydzielonej kwoty 3 miliardów euro, aby zapewnić finansowanie pierwszego pakietu projektów przed końcem marca, i podjęcie decyzji w sprawie dodatkowego finansowania dla Instrumentu Pomocy dla Uchodźców na rzecz Syryjczyków;
-
przygotowanie się do decyzji w sprawie otwarcia nowych rozdziałów w negocjacjach akcesyjnych jak najszybciej, na podstawie konkluzji Rady Europejskiej z października 2015 r.;
-
współpraca z Turcją we wszelkich wspólnych staraniach na rzecz poprawy warunków humanitarnych w obrębie Syrii, co pozwoliłoby ludności lokalnej i uchodźcom żyć na obszarach, które będą bezpieczniejsze.
Przewodniczący Rady Europejskiej zajmie się tymi propozycjami i wypracuje szczegóły ze stroną turecką przed marcowym posiedzeniem Rady Europejskiej. Prace te będą realizowane z poszanowaniem prawa europejskiego i międzynarodowego.
Szefowie państw lub rządów UE omówili również z premierem Turcji sytuację mediów w tym kraju.
2. Szefowie państw lub rządów przypomnieli ponadto, że na posiedzeniu w dniach 18-19 lutego Rada Europejska postanowiła powrócić do sytuacji, w której wszyscy członkowie strefy Schengen w pełni stosują kodeks graniczny Schengen, z uwzględnieniem specyfiki granic morskich, i odejść od strategii przepuszczania migrantów. Nieuregulowane przepływy migracyjne wzdłuż szlaku zachodniobałkańskiego obecnie dobiegły końca.
3. Aby sytuacja ta miała charakter trwały, niezbędne są następujące działania:
a) wspieranie Grecji w tym trudnym momencie i dołożenie przez nas wszelkich starań, by pomóc w zajęciu się sytuacją, do której doszło w wyniku takiego rozwoju wydarzeń. Jest to wspólny obowiązek UE wymagający szybkiej i skutecznej mobilizacji wszelkich dostępnych unijnych środków i zasobów, a także wkładów państw członkowskich;
b) zapewnienie natychmiastowej i skutecznej reakcji na bardzo trudną sytuację humanitarną na miejscu, która się szybko rozwija. Na podstawie przeprowadzanej przez Komisję i Grecję oceny potrzeb oraz awaryjnego planu działania Komisja, w ścisłej współpracy z Grecją, innymi państwami członkowskimi i organizacjami pozarządowymi, pilnie udzieli nadzwyczajnego wsparcia. W tym kontekście szefowie państw lub rządów z zadowoleniem przyjmują wniosek Komisji dotyczący udzielenia nadzwyczajnego wsparcia w ramach UE i wzywają Radę, aby przyjęła go przed marcowym posiedzeniem Rady Europejskiej, co pozwoli rozszerzyć zakres instrumentów finansowych, które można wykorzystać; zwracają się również do władzy budżetowej, aby podjęła wszelkie niezbędne działania następcze;
c) zapewnienie Grecji dalszej pomocy w zakresie zarządzania granicami zewnętrznymi, w tym granicami z byłą jugosłowiańską republiką Macedonii i Albanią, oraz zagwarantowania właściwego funkcjonowania hotspotów, oznaczającego dokonywanie identyfikacji, rejestracji i kontroli bezpieczeństwa w 100 proc. przypadków, i zapewnienia wystarczających możliwości recepcyjnych. Frontex jak najszybciej wystosuje dodatkowy apel o oddelegowanie funkcjonariuszy krajowych, na który wszystkie państwa członkowskie powinny w pełni odpowiedzieć nie później niż do dnia 1 kwietnia. Europol szybko rozmieści oddelegowanych funkcjonariuszy we wszystkich hotspotach, aby wzmocnić kontrole bezpieczeństwa i wesprzeć greckie władze w walce z przemytnikami;
d) udzielenie Grecji pomocy w zapewnianiu kompleksowych, przeprowadzanych na dużą skalę i w drodze przyspieszonej procedury powrotów do Turcji wszystkich migrantów o nieuregulowanym statusie, którzy nie wymagają ochrony międzynarodowej; powroty te powinny się odbywać na podstawie umowy o readmisji między Grecją a Turcją, a od dnia 1 czerwca - na podstawie umowy o readmisji między UE a Turcją;
e) znaczące przyspieszenie wdrażania relokacji z myślą o zmniejszeniu dużego obciążenia, z jakim obecnie ma do czynienia Grecja. EASO wystosuje również kolejny apel o zapewnienie krajowej wiedzy fachowej, aby wesprzeć grecki system azylowy, a wszystkie państwa członkowskie powinny szybko i w pełni na ten apel odpowiedzieć. Państwa członkowskie są również proszone o to, by w trybie pilnym zapewniły więcej miejsc na potrzeby relokacji. Co miesiąc Komisja będzie przedstawiała Radzie sprawozdania z realizacji zobowiązań w zakresie relokacji;
f) dalsza ścisła współpraca z państwami z Bałkanów Zachodnich niebędącymi członkami UE oraz dostarczanie wszelkiej potrzebnej pomocy;
g) wykonywanie istniejących zobowiązań dotyczących przesiedleń i kontynuowanie prac z Turcją nad wiarygodnym programem dobrowolnego przyjmowania uchodźców ze względów humanitarnych;
h) bezzwłoczne podejmowanie wszelkich niezbędnych działań w przypadku powstawania jakichkolwiek nowych szlaków oraz zaostrzenie walki z przemytnikami;
i) wdrażanie w trybie priorytetowym wszystkich elementów opracowanego przez Komisję planu działania dotyczącego "powrotu do strefy Schengen”, tak aby zakończyć tymczasowe wewnętrzne kontrole graniczne i przywrócić normalne funkcjonowanie strefy Schengen przed końcem roku.
Niniejszy dokument nie ustanawia żadnych nowych zobowiązań dla państw członkowskich w kwestii relokacji i przesiedlania.
4. To są pilne środki, które trzeba przedsięwziąć w kontekście obecnej sytuacji w terenie i a następnie poddawać przeglądowi. Rada Europejska powróci do kwestii migracji we wszystkich jej aspektach na swoim marcowym posiedzeniu, aby dalej umacniać wspólne europejskie wdrażanie naszej kompleksowej strategii migracyjnej.
Dodatkowe informacje:
