Już po raz drugi z rzędu roczne sprawozdanie finansowe UE zostało pozytywnie zaopiniowane przez audytorów zewnętrznych. W zakresie płatności, od 2004 r., dzięki znacznym usprawnieniom w zarządzaniu finansami UE, łączna wartość transakcji zakwestionowanych przez audytorów zmniejszyła się o połowę.

„Pragnę podziękować Trybunałowi Obrachunkowemu za sprawozdanie, które potwierdziło, że nasze starania przynoszą rezultaty” – oznajmił Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny za administrację, audyt i zwalczanie nadużyć finansowych. „Po pomyślnej reformie systemu rachunkowego nasze sprawozdania są całkowicie wiarygodne. Z prawdziwą przyjemnością pragnę również powiedzieć, że uzyskaliśmy ogólnie pozytywną opinię w sprawie płatności w ramach polityki rolnej, głównie dzięki niedawnym reformom WPR, które w znacznym stopniu uprościły procedury dla rolników i administracji. Jeżeli chodzi o błędy w płatnościach przekazanych regionom UE przez państwa członkowskie, nie będziemy tolerować żadnych oznak pobłażliwości – Komisja Europejska odzyska pieniądze za każdym razem, gdy administracja krajowa nie będzie umiała wydać ich prawidłowo”.

Zielone światło dla dopłat do gospodarstw rolnych

Ogólna sytuacja daje powody do zadowolenia. Sprawozdania uznano za „rzetelne i prawidłowe”, co oznacza opinię pozytywną. W kwestii wydatków Komisja zdołała zmniejszyć o połowę te zaznaczone na czerwono – z ponad 60% łącznych wydatków w 2004 r. do około 30% w roku ubiegłym:

Szacunkowe ryzyko błędu w wydatkach UE

Obecnie aż 70% budżetu UE oznaczono jako obciążone niewielkim ryzykiem błędu (wpływ finansowy nieprzekraczający według szacunków 5%); natomiast pozostałą część stanowią płatności w ramach polityki spójności zrealizowane przez państwa członkowskie, w przypadku których wyższa wartość kwot odzyskanych istotnie zmniejsza ryzyko finansowe dla budżetu UE. Ogólnie rzecz biorąc, w odniesieniu do wydatków na rolnictwo audytorzy wydali opinię pozytywną.

Czterokrotny wzrost kwot odzyskanych

Audytorzy szacują, że co najmniej 11% płatności przekazanych przez państwa członkowskie w imieniu UE na projekty regionalne i projekty wspierające zatrudnienie w ramach polityki spójności w 2008 r. nie powinno było zostać wypłaconych. Mimo że wiele z tych błędów polega na niewłaściwym zastosowaniu procedur finansowych UE i nie jest tożsame z nieudanymi projektami czy zmarnowanymi środkami, Komisja traktuje ostrzeżenie audytorów niezwykle poważnie i jest zdecydowana odzyskać od państw członkowskich wszelkie nieprawidłowo przekazane płatności.

W 2008 r. wszczęto postępowania o odzyskanie środków na łączną kwotę 2,9 mld EUR w odniesieniu do wszystkich obszarów polityki. Tylko w odniesieniu do płatności zrealizowanych w ramach polityki spójności kwota środków, o odzyskanie których starały się Komisja i państwa członkowskie, wzrosła czterokrotnie w stosunku do 2007 r., osiągając wartość 1,6 mld EUR, natomiast kolejne 1,1 mld EUR ma zostać odzyskane do końca 2009 r. Ponadto Komisja wstrzymuje płatności do czasu podjęcia przez państwa członkowskie działań naprawczych – w ciągu ostatnich dwóch lat podjęto łącznie 15 decyzji o wstrzymaniu płatności, zaś w odniesieniu do 28 programów nadal toczą się postępowania w tej sprawie.

Środki zapobiegawcze

Komisja podziela pogląd Trybunału, który uznał, że wiele błędów wynika ze złożoności przepisów. Dlatego też w ramach działań zapobiegawczych Komisja dokłada coraz więcej starań, aby zapewnić państwom członkowskim wskazówki dotyczące dziedzin, w których najczęściej występują błędy, a także aby rozpowszechniać sprawdzone praktyki w dziedzinie kontroli. Oczekuje się także, że uproszczone procedury finansowe (np. szersze wykorzystanie płatności ryczałtowych w ramach projektów badawczych), obowiązujące już w odniesieniu do nowych programów (na lata 2007–2013), mają dodatkowo zmniejszyć ryzyko błędów. Ponadto prowadzone są obecnie konsultacje społeczne na temat sposobów usprawnienia procedur finansowych UE.

Dodatkowe informacje:

Jak jest naprawdę? Wydatki UE – Fakty i mity

http://ec.europa.eu/budget/sound_fin_mgt/myths_en.htm
Komunikat Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (wersja polska)
http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=ECA/09/67&format=HTML&aged=0&language=PL&guiLanguage=en

Oświadczenie Pawła Sameckiego, komisarza ds. polityki regionalnej, na temat sprawozdania rocznego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (wersja polska)

http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/09/1688&format=HTML&aged=0&language=PL&guiLanguage=en