Ostatnie rozszerzenia Unii Europejskiej były ważnym krokiem w procesie jednoczenia się Europy i przyniosły korzyści obywatelom w całej Unii.  Pod względem gospodarczym rozszerzenie przyczyniło się do podwyższenia poziomu życia w nowych państwach członkowskich i otworzyło możliwości eksportu i inwestycji dla starych państw członkowskich. 

Pomogło również wzmocnić demokrację, stabilność i bezpieczeństwo na naszym kontynencie.  Rozszerzona UE odgrywa większą rolę w rozwiązywaniu problemów o globalnym zasięgu, takich jak zmiany klimatu czy zarządzanie światową gospodarką. Pięć lat po rozszerzeniu UE jest nie tylko większa, ale także silniejsza, bardziej dynamiczna i bogatsza pod względem kulturowym.  Największym wyzwaniem w obecnej trudnej sytuacji na świecie jest powstrzymanie tendencji protekcjonistycznych, które pozbawiłyby obywateli ogromnych korzyści wynikających ze stworzenia jednolitego rynku bez granic liczącego 500 milionów ludzi.    

„Rozszerzenia w 2004 i 2007 roku były ważnym historycznym krokiem. Położyły kres podziałowi w Europie, przyczyniły się do wzmocnienia demokracji i przyniosły wszystkim krajom UE korzyści gospodarcze w postaci zwiększonej konkurencyjności, wyższego wzrostu gospodarczego i większej liczby miejsc pracy.  Nie możemy pozwolić, by kryzys przesłonił ten niekwestionowany sukces.  Zjednoczeni jesteśmy w stanie wpływać na rozwiązania problemów światowych takich jak zmiany klimatu i zarządzanie finansami w skali międzynarodowej.  Podzieleni nie osiągniemy niczego” – powiedział komisarz ds. gospodarczych i walutowych Joaquín Almunia.

Komisarz ds. rozszerzenia Olli Rehn dodał: „Rozszerzenie zapewniło stabilność i przyczyniło się do rozwoju demokracji i praworządności w Europie. Pod względem gospodarczym przyniosło korzyści zarówno nowym, jak i starym państwom członkowskim, a także całej UE.  Rozszerzyło obszar pokoju i dobrobytu na prawie 500 milionów ludzi i zwiększyło nasze wpływy na świecie.”

Minęło juz 5 lat od czasu przyjęcia przez UE 10 nowych członków z Europy Środkowej i Wschodniej, które położyło kres kilku dekadom podziałów spowodowanych przez zimną wojnę. W 2007 roku do UE  przystąpiły dwa kolejne państwa członkowskie, Bułgaria i Rumunia. Komunikat dotyczący pięciolecia rozszerzonej UE dowodzi, że rozszerzenie przyniosło obu stronom ogromne korzyści gospodarcze. 

Rozszerzona UE jest teraz największym zintegrowanym obszarem gospodarczym na świecie, który generuje ponad 30% światowego PKB i na który przypada ponad 17% handlu światowego. Dzięki temu UE jest jednym z decydujących graczy na arenie światowej.  Jej głos liczy się w kontekście kształtowania globalizacji tak, by  spełniała potrzeby obywateli.

Dochód na jednego mieszkańca w nowych państwach członkowskich wzrósł z 40% średniego dochodu w starych państwach członkowskich w 1999 roku do 52% w roku 2008, zaś średni wzrost gospodarczy w latach 2004–2008 wyniósł 5,5% w porównaniu z 3,5% w latach 1999–2003.    Nie nastąpiło to jednak kosztem starych państw członkowskich, w których roczny wzrost gospodarczy w latach 2004-2008 wynosił około 2,2%, pozostając na zbliżonym poziomie w porównaniu do  wzrostu odnotowanego w latach 1999–2003. 

Rozszerzenie zwiększyło również możliwości wymiany handlowej. W 2007 r. prawie 80% towarów eksportowanych z nowych państw członkowskich trafiło do pozostałych krajów UE. W starych państwach członkowskich również odnotowano wzrost sprzedaży na rynki nowych państw członkowskich z 4,75% całkowitej wielkości eksportu dziesięć lat temu do 7,5% w 2007 r.  

Bezrobocie w nowych państwach członkowskich spadło z poziomu, który w wielu z nich był bardzo wysoki, do poziomu zbliżonego do notowanego obecnie w pozostałych krajach UE – około 7% w 2007 roku.  Obawy starych państw członkowskich dotyczące wielkiej migracji zarobkowej okazały się bezpodstawne. W większości przyjmujących państw członkowskich liczba pracowników migrujących nie przekroczyła 1% miejscowej ludności w wieku produkcyjnym i umożliwiła wypełnienie braków na rynku pracy. Ważnym aspektem tej migracji jest tymczasowość – 50% migrantów z ostatniej fali przebywających w Zjednoczonym Królestwie powróciło do swoich krajów.

Obecny kryzys światowy stwarza trudności we wszystkich krajach, w tym także w UE, a bezrobocie wzrasta wszędzie.  

Duża, zjednoczona UE jest jednak w stanie lepiej rozwiązać ten i  inne problemy niż państwa członkowskie działające w pojedynkę. UE podjęła skoordynowane działania mające na celu stabilizację systemu bankowego i pomoc w ożywieniu gospodarki. Środki te,  w połączeniu dalszymi działaniami będącymi w trakcie przygotowań, przywrócą kluczową dla gospodarki zdolność do kredytowania i powinny zapewnić stopniowe ożywienie gospodarcze począwszy od końca tego roku.

Nowe państwa członkowskie, które doświadczają obecnie poważnego spowolnienia wzrostu gospodarczego, mogą liczyć na wsparcie w postaci znacznych funduszy dostępnych  w ramach polityki spójności UE. Instrument wspierający bilans płatniczy umożliwia UE wspomożenie państw członkowskich znajdujących się poza strefą euro, które potrzebują tymczasowej pomocy.

Wspólne zasady dotyczące konkurencji i pomocy państwa zapewniają przedsiębiorstwom równe reguły gry.

Strategii lizbońska na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia umożliwia opracowanie reform, które zwiększą potencjał wzrostu naszych gospodarek i uczynią je bardziej odpornymi na globalne wstrząsy. 

Komisja wraz z państwami członkowskimi pracuje nad zmianami w Europejskim Funduszu Społecznym, które pomogłyby w utrzymaniu zatrudnienia w starych i nowych państwach członkowskich.  Komisja podejmuje również działania na rzecz zminimalizowania szerszych skutków społecznych kryzysu, wykorzystując w tym celu między innymi Fundusz Dostosowania do Globalizacji.

Zreformowany pakt na rzecz stabilności i wzrostu zapewnia solidne ramy, które umożliwiają nam stymulowanie popytu i zwiększanie zatrudnienia w bliższej perspektywie, gwarantując jednocześnie równowagę i stabilność finansów publicznych w średnim i długim okresie.

Pełne wersje komunikatu i raportu dostępne sa na stronie:

http://ec.europa.eu/economy_finance/thematic_articles/article13913_en.htm
http://ec.europa.eu/enlargement/5years