Wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, otworzyła dziś spotkanie inaugurujące działalność grupy ekspertów ds. polityki kryminalnej UE. W spotkaniu tym bierze udział dwudziestu wysokiej rangi ekspertów prawa, przedstawicieli środowiska akademickiego i prawników.

Ich zadaniem jest dyskusja nad kluczowymi kwestiami prawa karnego UE oraz doradztwo Komisji Europejskiej w tych kwestiach. W skład grupy wchodzą sędziowie, prokuratorzy i adwokaci z trzynastu różnych państw członkowskich reprezentujących główne tradycje prawne w UE (zob. załącznik).
Grupa ekspertów ma pomagać w udoskonalaniu jakości unijnych przepisów w zakresie prawa karnego w świetle nowych postanowień traktatu lizbońskiego i Karty praw podstawowych. Będzie obradować dwa razy do roku. Grupę powołano w następstwie opublikowanego we wrześniu 2011 r. komunikatu, w którym Komisja określiła strategię i zasady, jakie zamierza stosować w przypadku wykorzystywania prawa karnego UE do celów skuteczniejszej realizacji polityki europejskiej i ochrony interesów obywateli (zob. IP/11/1049).
„W następstwie wejścia w życie traktatu lizbońskiego Unia Europejska jest dziś znacznie lepiej przygotowana do walki z przestępczością transgraniczną dzięki wykorzystaniu prawa karnego. Nasze możliwości działania są jednak wyraźnie ograniczone prawem i zasadami demokracji. Prace nad rozwojem prawa karnego UE muszą być realizowane z uwzględnieniem praw podstawowych, w szczególności prawa do rzetelnego procesu sądowego, w porozumieniu z Parlamentem Europejskim i w poszanowaniu systemów i tradycji prawnych poszczególnych państw UE”, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Specjalistyczna wiedza grona ekspertów w zakresie prawa karnego, którą trudno przecenić, umożliwi Komisji Europejskiej wypracowanie bardziej spójnego podejścia do kwestii prawa karnego na szczeblu UE”.
Kontekst
Prawo karne UE może pomóc w zapewnieniu poszanowania ogólnounijnych zasad. O skuteczności przepisów dotyczących zapobiegania manipulacjom na rynkach finansowych poprzez praktyki takie jak wykorzystywanie informacji wewnętrznych (IP/11/1218), dotyczących zabezpieczenia pieniędzy podatników przed oszustwami finansowymi (IP/11/644), czy też ochrony środowiska decyduje bowiem możliwość ich egzekwowania.
Rada Ministrów UE przez ponad dekadę określała zasady w dziedzinie prawa karnego, mając na celu lepsze zwalczanie przestępczości, która ma w coraz większym stopniu międzynarodowy i złożony charakter. Zasadom tym brakowało jednak często spójnej podstawy politycznej.
W traktacie lizbońskim przewidziano możliwość wykorzystania przez UE prawa karnego do celów skuteczniejszego egzekwowania przepisów UE i realizacji poszczególnych obszarów unijnej polityki. Przepisy prawa karnego muszą być obecnie przyjmowane przez Parlament Europejski i Radę, pod pełną kontrolą sądową Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zachęca się również parlamenty narodowe do odegrania ważnej roli w tym zakresie.
Z uwagi na wspomnianą zmianę kontekstu prawnego Komisja Europejska opublikowała we wrześniu 2011 r. dokument strategiczny zatytułowany „W kierunku polityki kryminalnej UE: Zapewnienie skutecznej realizacji polityki UE poprzez prawo karne”, w którym określiła warunki, na jakich Unia powinna rozwijać spójną i konsekwentną politykę kryminalną.
Dzięki utworzeniu grupy ekspertów Komisja wywiązuje się z obietnicy przedstawionej we wrześniu ubiegłego roku. W dniu 21 lutego 2012 r. przyjęła decyzję w sprawie powołania grupy ekspertów, która dziś właśnie obradowała w Brukseli po raz pierwszy.
Członkowie grupy zostali dobrani w taki sposób, aby zapewnić wysoki poziom specjalistycznej wiedzy i zachować, w najwyższym możliwym stopniu, właściwą równowagę pod względem zakresu kompetencji, pochodzenia geograficznego i płci. Członkowie są powoływani na okres trzech lat i działają we własnym imieniu, nie pobierając z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.
Dyskusja podczas spotkania inauguracyjnego toczyła się wokół dwóch powracających kwestii – zależnościach pomiędzy sankcjami administracyjnymi i karnymi oraz spoczywającym na państwach członkowskich obowiązku zapewnienia „skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających” sankcji karnych.
Informacje dodatkowe
SPEECH/12/461
Portal informacyjny Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/justice/newsroom/index_en.htm
Polityka UE w zakresie prawa karnego:
http://ec.europa.eu/justice/criminal/criminal-law-policy/index_en.htm
Strona internetowa wiceprzewodniczącej Viviane Reding, unijnej komisarz ds. sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/reding