Od dziś obowiązuje rozporządzenie (UE) nr 181/2011 dotyczące praw pasażerów autobusów i autokarów, które podróżującym tymi środkami transportu zapewnia nowe prawa w całej UE. W rozporządzeniu ustanowiono podstawowe prawa podróżnych, a na przewoźników autobusowych i autokarowych oraz na zarządców terminali nałożono szereg obowiązków związanych z odpowiedzialnością wobec pasażerów.

Każdego roku autobusami i autokarami podróżuje w UE ok. 70 mln osób.
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Siim Kallas, który odpowiada za transport, powiedział: „Dotrzymaliśmy obietnicy: dzięki temu rozporządzeniu unijne prawa pasażerów dotyczą teraz również transportu autobusowego i autokarowego. Unia Europejska jest pierwszym miejscem na świecie, w którym obowiązuje pełen zbiór praw pasażerów dotyczący wszystkich środków transportu”.
Rozporządzenie dotyczące transportu autobusowego i autokarowego zawiera podobne prawa pasażerów, jak w przypadku transportu lotniczego, kolejowego i wodnego, a mianowicie:
niedyskryminację ze względu na obywatelstwo w odniesieniu do cen przejazdu i innych warunków umownych;
niedyskryminujące traktowanie osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Obejmuje to zwłaszcza bezpłatną pomoc zarówno na wyznaczonych terminalach autobusowych, jak i w autobusach i autokarach, a także odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie sprzętu służącego tym osobom do poruszania się;
odpowiednie informacje dostępne dla wszystkich pasażerów przed podróżą i w jej trakcie, jak również ogólne informacje dotyczące praw pasażerów zamieszczane na terminalach autobusowych oraz w internecie;
zwrot pełnego kosztu biletu lub zmianę trasy w przypadku nadkompletu bądź odwołania lub opóźnienia przejazdu o ponad 2 godziny w stosunku do planowanej godziny odjazdu (dotyczy to wyłącznie przejazdów na trasach przekraczających 250 km);
oprócz zwrotu pełnego kosztu biletu w przypadku nadkompletu, odwołania lub opóźnienia wynoszącego ponad 2 godziny w stosunku do planowanej godziny odjazdu – odszkodowanie w wysokości 50 proc. ceny biletu, jeżeli przewoźnik autobusowy lub autokarowy nie zaproponuje pasażerowi wyboru między zwrotem kosztu a zmianą trasy (dotyczy to wyłącznie przejazdów na trasach przekraczających 250 km);
odpowiednią pomoc (przekąski, posiłki, napoje oraz ewentualne zakwaterowanie) w razie odwołania lub opóźnienia wynoszącego ponad 90 minut w przypadku podróży o czasie dłuższym niż trzy godziny (dotyczy to wyłącznie przejazdów na trasach przekraczających 250 km);
odszkodowanie w związku ze śmiercią, odniesieniem obrażeń bądź utratą lub uszkodzeniem bagażu, jeżeli ich przyczyną jest wypadek drogowy;
mechanizm rozpatrywania skarg ustanowiony przez przewoźników autobusowych i autokarowych oraz dostępny wszystkim pasażerom;
ustanowienie niezależnych organów krajowych w każdym państwie członkowskim UE, które będą egzekwować stosowanie rozporządzenia i które mogą, w razie potrzeby, nakładać kary.
Kontekst
Zanim Komisja Europejska postanowiła pięć lat temu przedstawić wniosek dotyczący praw pasażerów autobusów i autokarów, w większości państw członkowskich nie obowiązywała odpowiednia umowa międzynarodowa, a żadne przepisy unijne nie regulowały kwestii ogólnych praw związanych z tym środkiem transportu.
Przyjęcie rozporządzenia w 2011 r., które dotyczy praw pasażerów autobusów i autokarów, oznacza, że zakończono proces tworzenia unijnych ram prawnych dla użytkowników wszystkich środków transportu. Obecnie UE stanowi pierwszy na świecie obszar, gdzie obowiązują zintegrowane prawa pasażerów: przemieszczając się na terenie UE, pasażerowie są objęci ochroną bez względu na to, czy podróżują samolotem, koleją, statkiem, autobusem czy autokarem.
Dalsze działania
Jesienią 2013 r. odbędzie się pierwsze spotkanie Komisji Europejskiej z organami krajowymi poświęcone koordynacji stosowania przepisów w dziedzinie praw pasażerów autobusów i autokarów.