Musimy zapewnić obywatelom narzędzia, dzięki którym będą w stanie zidentyfikować fałszywe informacje – powiedział pierwszy wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans ogłaszając konsultacje społeczne na temat dezinformacji w internecie. Powstanie również grupa ekspertów, która ma m.in. ocenić zakres zjawiska dezinformacji, pokazać jego międzynarodowy wymiar oraz przedstawić zalecenia.

Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje publiczne na temat fałszywych informacji i dezinformacji w internecie. Powołała również grupę ekspertów wysokiego szczebla reprezentujących środowiska akademickie, platformy internetowe, media informacyjne i organizacje społeczeństwa obywatelskiego.

Prace grupy ekspertów wysokiego szczebla oraz wyniki konsultacji przyczynią się do opracowania unijnej strategii mającej zapobiegać rozprzestrzenianiu fałszywych informacji, która ma zostać przedstawiona wiosną 2018 r.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji, Frans Timmermans, powiedział: - Wolność otrzymywania i przekazywania informacji oraz pluralizm mediów są zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Żyjemy w czasach, w których przepływ informacji i dezinformacji stał się niemal przytłaczający. Dlatego też musimy zapewnić naszym obywatelom narzędzia, dzięki którym będą w stanie zidentyfikować fałszywe informacje i zarządzać otrzymywanymi informacjami, narzędzia, które pozwolą poprawić zaufanie w internecie.

Andrus Ansip, wiceprzewodniczący Komisji do spraw jednolitego rynku cyfrowego, dodał: - Musimy przyjąć zrównoważone podejście, uwzględniające kwestie wolności wypowiedzi, pluralizmu mediów oraz prawa dostępu obywateli do zróżnicowanych i wiarygodnych informacji. Wszystkie zainteresowane podmioty, takie jak platformy internetowe i media informacyjne, powinny pomóc w rozwiązaniu tego problemu.

Mariya Gabriel, komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, stwierdziła: - Moje działania skupiają się na obronie prawa obywateli do rzetelnej informacji, które stanowi jeden z podstawowych elementów naszej demokracji. Chciałbym, abyśmy prowadzili otwartą i szeroko zakrojoną dyskusję na temat fałszywych informacji. Pomoże nam ona zająć się tym złożonym zjawiskiem i sprostać przyszłym wyzwaniom.

Konsultacje publiczne potrwają do lutego

Do udziału w konsultacjach publicznych Komisja zaprasza obywateli, platformy mediów społecznościowych, organizacje informacyjne (nadawców, media drukowane, agencje informacyjne, media internetowe i serwisy weryfikujące fakty), naukowców i organy publiczne. Opinie i uwagi można przedstawiać do połowy lutego. Komisja zgromadzi propozycje działań, jakie można podjąć na poziomie UE, aby zapewnić obywatelom skuteczne narzędzia do identyfikacji wiarygodnych i zweryfikowanych informacji oraz aby przygotować się na wyzwania związane z erą cyfrową.

Uwagi i opinie mają dotyczyć trzech głównych obszarów:

1. zakresu problemu, czyli tego, w jaki sposób obywatele i zainteresowane podmioty postrzegają fałszywe informacje, w jaki sposób dowiadują się o dezinformacji w internecie oraz w jakim stopniu ufają poszczególnym środkom przekazu;
2. oceny działań podjętych do tej pory przez platformy, przedsiębiorstwa informacyjne oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się fałszywych informacji w internecie, jak również opinii na temat roli i obowiązków odpowiednich zainteresowanych podmiotów;
3. możliwych przyszłych działań mających zapewnić obywatelom łatwiejszy dostęp do rzetelnych i zweryfikowanych informacji oraz zapobiegać szerzeniu się dezinformacji w internecie.

Przedmiotem konsultacji są jedynie fałszywe informacje i dezinformacja w internecie, których treść nie jest sama w sobie niezgodna z prawem i w związku z tym nie jest objęta istniejącymi unijnymi lub krajowymi działaniami prawodawczymi i samoregulacyjnymi.

Zaproszenie do zgłaszania kandydatur do udziału w pracach grupy ekspertów wysokiego szczebla

Komisja zaprasza ekspertów do zgłaszania chęci udziału w pracach grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. fałszywych informacji. Grupa ta będzie doradzać Komisji i pomoże jej m.in. ocenić zakres zjawiska dezinformacji, określić role i obowiązki zainteresowanych stron, uchwycić międzynarodowy wymiar tego zjawiska, podsumować poszczególne podejścia i stanowiska oraz formułować zalecenia. W miarę możliwości grupa powinna składać się z szeregu ekspertów specjalizujących się w poszczególnych obszarach przedmiotowego zagadnienia i reprezentujących bądź społeczeństwo obywatelskie bądź środowisko akademickie. Komisja chciałaby, aby skład grupy był zrównoważony pod względem wiedzy specjalistycznej.

Kandydatury można zgłaszać do połowy grudnia. Oczekuje się, że grupa ekspertów wysokiego szczebla rozpocznie prace w styczniu 2018 r. Prace te potrwają kilka miesięcy.

Kontekst

Platformy i inne usługi internetowe umożliwiły nowe sposoby komunikacji, debaty i zdobywania informacji. Coraz częstszym problemem dla funkcjonowania demokracji staje się jednak szerzenie informacji, które celowo wprowadzają czytelników w błąd i utrudniają im zrozumienie rzeczywistego stanu rzeczy.

W dniach 17 i 18 listopada 2016 r. Komisja zorganizowała drugie doroczne kolokwium dotyczące praw podstawowych, poświęcone tematowi pluralizmu mediów i demokracji. Badanie Eurobarometr opublikowane w dniu 17 listopada 2016 r. wykazało, że Europejczycy niepokoją się o niezależność mediów i ich zaufanie do mediów jest niskie.

W piśmie(link is external) skierowanym do komisarz ds. gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, Mariyi Gabriel, przewodniczący Jean-Claude Juncker powierzył jej zadanie zbadania zagrożeń, jakie platformy internetowe stwarzają dla demokracji w związku z rozprzestrzenianiem się fałszywych informacji. Poprosił ją również o zainicjowanie debaty na temat ewentualnych działań, jakie UE powinna podjąć, aby chronić swoich obywateli.

W czerwcu 2017 r. Parlament Europejski przyjął rezolucjęWyszukaj ten link w innym językuEN••• wzywającą Komisję do przeprowadzenia szczegółowej analizy obecnej sytuacji oraz ram prawnych w odniesieniu do fałszywych informacji. Zachęcił ją również do sprawdzenia możliwości działań legislacyjnych mających ograniczyć rozprzestrzenianie się i rozpowszechniane fałszywych treści. Komisja potraktowała tan problem priorytetowo i uwzględniła inicjatywę dotycząca zwalczania fałszywych informacji w internecie w swoim programie prac na rok 2018Wyszukaj ten link w innym językuEN•••.

Dalsze informacje

• Konsultacje publiczne
• Zaproszenie do zgłaszania kandydatur: grupa ekspertów wysokiego szczebla
• Transmisja konferencji z udziałem wielu stron: 13 listopada i 14 listopada
• Przemówienie wiceprzewodniczącego Andrusa Ansipa wygłoszone w Parlamencie Europejskim w dniu 5 kwietnia 2017 r.Wyszukaj ten link w innym językuEN•••

ZAŁĄCZNIK

Opracowanie strategii UE mającej zapobiegać rozprzestrzenianiu się fałszywych informacji w internecie

Najważniejsze inicjatywy Komisji i wydarzenia:

• Marzec 2015 r.: zgodnie z mandatem udzielonym przez Radę Europejską przy EEAS powołano grupę zadaniową ds. komunikacji strategicznej na wschodzieWyszukaj ten link w innym językuEN••• w celu identyfikowania na bieżąco działań dezinformacyjnych prowadzonych przez Rosję, analizowania tych działań i szerzenia wiedzy na ich temat
• Maj 2016 r.: przedstawienie komunikatu w sprawie platform internetowych zachęcającego branżę informacyjną do wzmożenia dobrowolnych wysiłków na rzecz zwalczania takich praktyk jak fałszywe lub wprowadzające w błąd opinie online.
• 13 listopada 2017 r.: rozpoczęcie konsultacji publicznych i powołanie grupy wysokiego szczebla ds. fałszywych informacji, wydarzenie z udziałem wielu stron w Brukseli oraz nawiązanie ciągłego dialogu z państwami członkowskimi
• Styczeń 2018 r.: pierwsze posiedzenie grupy wysokiego szczebla ds. fałszywych informacji
• Marzec 2018 r.: wyniki konsultacji publicznych i badania Eurobarometru
• Kwiecień 2018 r.: sprawozdanie grupy wysokiego szczebla
• Wiosna 2018 r.: komunikat w sprawie zwalczania fałszywych informacji i dezinformacji w internecie

Przedstawicielstwa Komisji w państwach członkowskich UE oraz jej delegatury w państwach trzecich będą uczestniczyć w debacie i zbierać informacje na temat krajowych przepisów i inicjatyw mających na celu zwalczanie rozprzestrzeniania się fałszywych informacji w poszczególnych państwach.