Data publikacji: 16.11.2011
Prawo do rzetelnego procesu sądowego w UE
Przedstawiciele państw członkowskich UE osiągnęli wczoraj porozumienie w sprawie projektu ustawodawczego, który zapewni oskarżonym na terenie całej UE prawo do informacji w postępowaniu karnym.
„Osiągnięte dziś porozumienie stanowi istotny etap w zakresie zagwarantowania podejrzanym uczciwego procesu w postępowaniu karnym w całej UE”, stwierdziła komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding. „UE poczyniła znaczny postęp w tworzeniu jednolitego obszaru sprawiedliwości. Przyjęty środek, który ma na celu zagwarantowanie oskarżonym ich praw, przyczyni się do wzrostu wzajemnego zaufania pomiędzy organami sądowymi w Europie. Z niecierpliwością czekam na jego szybkie przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę”.
Omawiany środek został zaproponowany przez Komisję Europejską w lipcu 2010 r. (IP/10/989) w ramach starań zmierzających do zagwarantowania obywatelom w całej Europie prawa do rzetelnego procesu sądowego. Jest to drugi krok z całej serii działań zmierzających do ustanowienia wspólnych europejskich standardów w postępowaniu karnym. W październiku 2010 r. Parlament Europejski i Rada zatwierdziły już pierwszy wniosek ustawodawczy, który nadał podejrzanym prawo do tłumaczenia pisemnego i ustnego, (IP/10/1305). Proponowana dyrektywa w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym zostanie przekazana Parlamentowi Europejskiemu do zatwierdzenia w nadchodzących tygodniach, przed ostatecznym przyjęciem przez ministrów na posiedzeniu Rady.
Zgodnie z nowymi przepisami osoby podejrzane o popełnienie przestępstwa będą musiały zostać poinformowane w zrozumiałym dla nich języku o przysługujących im prawach. Dzięki temu każda osoba aresztowana lub podlegająca procedurze europejskiego nakazu aresztowania w państwie członkowskim UE będzie musiała otrzymać pouczenie o prawach zawierające informacje o podstawowych prawach przysługujących tej osobie w toku postępowania karnego. Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim wzór takiego pouczenia, który zostanie przetłumaczony na 23 języki urzędowe UE. Prawo do informacji w postępowaniu karnym jest, obok prawa do tłumaczenia pisemnego i ustnego (por. IP/10/1305 i MEMO/10/351), jednym ze środków zapewniających rzetelność procesu, mającym na celu zwiększenie zaufania do jednolitego obszaru sprawiedliwości UE.
Kontekst
Na podstawie dyrektywy policja i prokuratura będzie zobowiązana dostarczać podejrzanym informacje o przysługujących im prawach. W przypadku zatrzymania władze będą przekazywały osobie zatrzymanej informacje na piśmie, w formie pouczenia o prawach, napisanego prostym, codziennym językiem. Każdy podejrzany otrzyma to pouczenie zaraz po zatrzymaniu, bez względu na to, czy się o nie zwróci czy nie. W razie potrzeby otrzyma także tłumaczenie pisemne wspomnianego pouczenia.
Pouczenie o prawach będzie zawierać praktyczne informacje o przysługujących oskarżonemu prawach:
- do adwokata;
- do informacji o zarzutach oraz, w odpowiednich przypadkach, o prawie dostępu do akt sprawy;
- do tłumaczenia ustnego i pisemnego w przypadku, gdy dana osoba nie włada językiem postępowania;
- do niezwłocznego postawienia przed sądem w przypadku zatrzymania.
Pouczenie o prawach pozwoli uniknąć błędów wymiaru sprawiedliwości, a tym samym zmniejszyć liczbę wnoszonych środków odwoławczych.
Każdego roku w Unii Europejskiej prowadzonych jest ponad 8 milionów postępowań karnych. Obecnie dostęp obywateli do odpowiednich informacji o przysługujących im prawach w przypadku aresztowania i postawienia zarzutów kryminalnych nie jest jednakowy w poszczególnych państwach UE. W niektórych państwach członkowskich podejrzani otrzymują tylko informacje ustne o przysługujących im prawach procesowych, a w innych informacje na piśmie są przekazywane wyłącznie na żądanie.
Zgodnie z art. 82 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w celu ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i poprawy współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych o charakterze transgranicznym, UE może przyjąć środki zwiększające prawa obywateli UE zgodnie z Kartą praw podstawowych UE.
Prawo do rzetelnego procesu oraz prawo do obrony są przewidziane w art. 47 i 48 Karty praw podstawowych UE, a także w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka.
W czerwcu 2011 r. Komisja przedstawiła trzeci środek mający na celu zagwarantowanie dostępu do adwokata oraz prawa do kontaktu z bliskimi (IP/11/689). Wniosek ten jest obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie i Radzie.
Dodatkowe informacje
Portal informacyjny Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości:
Komisja Europejska − prawa podejrzanych i oskarżonych:
Strona internetowa wiceprzewodniczącej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości:
źródło IP/11/1356
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.