W UE są obecnie 23 mln bezrobotnych – 10% ludności czynnej zawodowo – z czego wynikają poważne konsekwencje dla wzrostu gospodarczego i systemów opieki społecznej w Europie.

W tym samym czasie niektórzy pracodawcy skarżą się na trudności w zatrudnianiu pracowników, szczególnie wysoko wykwalifikowanych. W przyszłości mogą wystąpić niedobory pracowników w takich dziedzinach jak technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) lub w sektorze ochrony zdrowia. Szacuje się, że do 2015 r. zabraknąć może 700 000 specjalistów TIK, a do 2025 r. – miliona pracowników naukowych. Aby zmierzyć się z tymi wyzwaniami i zwiększyć wskaźnik zatrudnienia mężczyzn i kobiet w UE do 75% w 2020 r., Komisja Europejska ogłosiła dzisiaj swoją inicjatywę przewodnią pt. „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”. Przedstawiono w nim 13 kluczowych działań, których celem jest zreformowanie rynków pracy, podnoszenie poziomu umiejętności i dopasowywanie ich do potrzeb rynku dla zwiększenia szans zatrudnienia i mobilności zawodowej, a także poprawa warunków i jakości pracy oraz tworzenie nowych miejsc pracy.

László Andor, unijny komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego, powiedział: Naszym priorytetem jest zapewnienie ludziom pracy. Nie możemy sobie pozwolić na blisko 10% wskaźnik bezrobocia. Kryzys przekreślił wszelkie dotychczasowe osiągnięcia, musimy więc jak najszybciej zreformować rynki pracy i sprawić, by umiejętności odpowiadały zapotrzebowaniom, a warunki pracy sprzyjały tworzeniu nowych miejsc pracy. Dodał również: Jestem przekonany, że wszyscy mieszkańcy UE skorzystają na proponowanych działaniach, zwłaszcza grupy szczególnie narażone, które kryzys dotknął najbardziej.

Komisarz Androulla Vassiliou powiedziała: Obecnie bardziej niż kiedykolwiek istotne jest, aby wszyscy obywatele otrzymali wysokiej jakości wykształcenie i szkolenie zawodowe, które pozwoli im nabyć umiejętności potrzebne do znalezienia pracy. Idea uczenia się przez całe życie musi stać się w Europie rzeczywistością. Do tego niezbędny jest wspólny wysiłek wszystkich partnerów – rządów, pracodawców, związków zawodowych i pracowników.

„Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia” jest częścią strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu – „Europa 2020”. Program ten ma pomóc Komisji w podniesieniu do 75% wskaźnika zatrudnienia mężczyzn i kobiet należących do grupy wiekowej 20-64 lata do roku 2020. W strategii położono też nacisk na unijne cele zmniejszenia do 10 % odsetka uczniów przedwcześnie kończących naukę szkolną oraz zwiększenia do co najmniej 40% odsetka młodych ludzi kształcących się na poziomie szkolnictwa wyższego lub równorzędnego kształcenia zawodowego.

Zwiększenie liczby zatrudnionych jest kluczem do utrzymania europejskiego modelu społecznego i systemów opieki społecznej, ponieważ wkrótce grupa ludności czynnej zawodowo w UE zacznie się zmniejszać.

Komisja proponuje trzynaście konkretnych działań, które mają usprawnić funkcjonowanie rynków pracy w Europie:

-           Przyspieszenie reformy rynku pracy dla poprawy elastyczności i bezpieczeństwa rynków pracy („flexicurity”). Przykładem konkretnego działania jest rozszerzenie wykorzystania ujednoliconej umowy o pracę na czas nieokreślony, z wystarczająco długim okresem próbnym oraz stopniowym zwiększeniem uprawnień w zakresie ochrony zatrudnienia, dostępu do szkoleń, uczenia się przez całe życie oraz poradnictwa zawodowego dla wszystkich pracowników. Miałoby to na celu zmniejszenie istniejących podziałów między osobami posiadającymi umowy na czas określony i nieokreślony.

-           Odpowiednie mechanizmy zachęcające przedsiębiorstwa i osoby indywidualne do inwestowania w szkolenia, aby stale podnosić poziom umiejętności zgodnie z zapotrzebowaniami rynku pracy. Komisja uruchomi wkrótce „unijną panoramę umiejętności”, która przedstawiać będzie prognozy na temat umiejętności potrzebnych w przyszłości i w ten sposób pomagać będzie pracownikom w doborze odpowiedniego zestawu umiejętności (na przykład TIK i języków obcych), aby zwiększyć szanse zatrudnienia i zdolności dostosowawcze. Program zakłada stworzenie wspólnego interfejsu – europejskiej klasyfikacji umiejętności, kompetencji i zawodów – którego celem jest zbliżenie środowisk pracy, kształcenia i szkolenia. Komisja wzywa także do przeprowadzenia reform zapewniających uznawanie kwalifikacji zawodowych i proponuje opracowanie europejskiego paszportu umiejętności, który pomoże obywatelom w zapisywaniu swoich umiejętności w czytelny i porównywalny sposób.

-           Aby zapewnić przyzwoite warunki pracy przy równoczesnej poprawie jakości prawodawstwa w zakresie zatrudnienia, Komisja przedstawi wnioski dotyczące przeglądu dyrektywy w sprawie czasu pracy oraz wystąpi z inicjatywą legislacyjną na rzecz poprawy wdrażania dyrektywy o delegowaniu pracowników. Komisja przejrzy także przepisy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, przygotowując nową strategię na przyszłość.

-           Zapewnienie odpowiednich warunków na rynku pracy sprzyjających tworzeniu nowych miejsc pracy, w tym zmniejszanie obciążeń administracyjnych i obniżanie podatków związanych z zatrudnieniem i mobilnością, co jest szczególnie ważne dla szybko rozwijających się sektorów, na przykład prowadzących prace badawczo-rozwojowe. Program będzie też wspierał przedsiębiorczość, na przykład poprzez wymianę najlepszych praktyk w zakresie kształcenia na rzecz przedsiębiorczości oraz za pośrednictwem programu „Erasmus dla młodych przedsiębiorców”.

-           „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia” jest uzupełnieniem ogłoszonej niedawno przez Komisję inicjatywy „Mobilna młodzież”, której celem jest pomoc młodym ludziom w pozyskaniu wiedzy, umiejętności i doświadczenia, potrzebnych do zdobycia pierwszej pracy. (zob. IP/10/1124).

Podstawowe informacje

Od kiedy w 2008 r. kryzys zaczął uderzać w rynki pracy, w Europie zlikwidowano 5,6 mln miejsc pracy. Przy założeniu, że w latach 2010-2011 rynek pracy ustabilizuje się, osiągnięcie 75% wskaźnika zatrudnienia do 2020 r. będzie możliwe pod warunkiem, że średni wzrost zatrudnienia wyniesie nieco ponad 1 % rocznie.

Wiele rynków pracy w całej UE trzeba zreformować, aby mogły lepiej funkcjonować, należy też położyć większy nacisk na podnoszenie poziomu umiejętności i dostosowywanie ich do potrzeb rynku. Nawet w czasie kryzysu niektórym pracodawcom trudno było znaleźć pracowników o odpowiednich kwalifikacjach na wolne stanowiska. Praca wymaga coraz bardziej zaawansowanych umiejętności. Według prognoz do 2020 r. liczba stanowisk dla wysoko wykwalifikowanych pracowników zwiększy się o 16 mln, natomiast miejsc pracy dla pracowników o niskich kwalifikacjach będzie o około 12 mln mniej niż obecnie.

Więcej informacji

Zob. MEMO/10/602

„Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”: komunikat:

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6328&langId=en

„Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”: streszczenie:

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6329&langId=en