Chociaż osiągnięcia unijnej polityki spójności są niewątpliwie imponujące, liczba obecnie obowiązujących przepisów nie ułatwia zadania lokalnym organom zarządzającym środkami unijnymi i przedsiębiorcom pragnącym złożyć wniosek o finansowanie. Uproszczenie przepisów ma zatem kluczowe znaczenie, a Komisja Europejska powinna rozważyć możliwości wprowadzenia ułatwień w dostępie do funduszy unijnych zaplanowanych w budżecie od 2020 r.

Jest to główny przekaz grupy wysokiego szczebla ds. uproszczenia przepisów w ramach debaty dotyczącej przyszłości finansów UE, rozpoczętej przez Komisję w dniu 28 czerwca publikacją dokumentu poświęconego tej tematyce. Był to piąty i ostatni dokument z serii zapoczątkowanej publikacją białej księgi Komisji w sprawie przyszłości Europy w dniu 1 marca br.

Komisarz Günther H. Oettinger, odpowiedzialny za budżet i zasoby ludzkie, powiedział: Obywatele pragną, by Unia Europejska prowadziła szerzej zakrojone działania - ale środki w budżecie UE się kurczą. Aby sprostać temu wzywaniu, musimy jak najlepiej wykorzystać każde wydawane euro. Prostsze zasady to mądrzejsze wydatkowanie środków.

Komisarz ds. polityki regionalnej Corina Crețu stwierdziła: Mniej przepisów to lepsze wyniki i mniej błędów. Zwróćmy więc uwagę na to, co faktycznie ma znaczenie: poprawa warunków życia obywateli w całej Europie.

Marianne Thyssen, unijna komisarz odpowiedzialna za zatrudnienie, sprawy społeczne, umiejętności i mobilność pracowników, powiedziała: Uwolnienie potencjału związane z uproszczeniem przepisów oznaczać będzie znaczne oszczędności środków i czasu, które można będzie zainwestować we wspieranie konwergencji społecznej w całej Europie.

Przewodniczący grupy wysokiego szczebla, Siim Kallas powiedział: Uproszczenie przepisów dotyczących dostępu do środków z unijnych funduszy spójności i ich wykorzystania przybliży Unię jej obywatelom.

Zdaniem grupy, obecnie obowiązujące przepisy są skuteczne, ale wymagają uporządkowania. Należy utrzymać zarządzanie dzielone, aby zagwarantować zaufanie między uczestnikami oraz odpowiedzialność za osiąganie wspólnych celów w zakresie wzrostu gospodarczego i nowych miejsc pracy. Najprostsze zasady to zasady, których jest niewiele; zadaniem grupy jest ocena treści przepisów i przedstawienie propozycji dotyczących znacznego zmniejszenia liczby zbędnych regulacji lub ich całkowitego usunięcia.

Należy ujednolicić regulacje obowiązujące w ramach różnych funduszy i instrumentów unijnych odnoszące się do pomocy państwa, zamówień publicznych oraz zwrotu kosztów, tak aby uzyskać efekt synergii i umożliwić beneficjentom ubieganie się o finansowanie UE przeznaczone na realizację jednego projektu z różnych źródeł. Stosowanie tych samych przepisów w ramach polityki spójności i Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) ułatwiłoby na przykład małym przedsiębiorstwom uzyskanie dostępu do finansowania.

Państwa członkowskie i regiony mogłyby korzystać z jeszcze bardziej uproszczonych przepisów, pod warunkiem spełnienia kilku warunków: wprowadzenia niezawodnych systemów zarządzania i kontroli; istnienia znacznego krajowego współfinansowania, zachęcającego do należytego wydatkowania środków; określenia najpilniejszych reform strukturalnych i skupienia się na kilku obszarach priorytetowych, tak by osiągać zamierzone rezultaty.

Grupa zaproponowała również, by unijne przepisy ograniczały się w takim przypadku wyłącznie do strategicznych priorytetów inwestycyjnych oraz zasad wydatkowania środków. Istniejące krajowe mechanizmy administracyjne odpowiadałyby za przekazywanie środków z funduszy unijnych, a Komisja prowadziłaby mniej kontroli. Państwo członkowskie i Komisja uzgadniałyby zakres pożądanych reform strukturalnych oraz konkretne wyniki, których osiągnięcie skutkowałoby przyznaniem środków z funduszy.

W przeszłości udało się już uprościć przepisy: komisarz Oettinger przedstawił dziś trzy sprawozdania w sprawie wykonania budżetu UE za 2016 r. Z treści sprawozdań wynika, że wskutek uproszczenia regulacji unijnych lokalne organy, rolnicy i przedsiębiorcy wykorzystują fundusze unijne bardziej wydajnie i z poszanowaniem prawa. Komisja zaproponowała analogicznie we wrześniu 2016 r. uproszczenie regulacji obowiązujących państwa członkowskie i innych beneficjentów w odniesieniu do ubiegania się o środki unijne.

Kontekst

W 2015 r. Komisja Europejska powołała grupę wysokiego szczebla, której zadaniem jest uproszczenie zbyt skomplikowanych regulacji obowiązujących w ramach polityki spójności. Jej działania powiązane są zarówno ze śródokresowym przeglądem wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020, do którego prace grupy wniosły znaczny wkład, jak i z szeroko zakrojonymi rozważaniami na temat ram budżetowych po 2020 r.

Przewodniczący grupy Siim Kallas pełnił uprzednio funkcję wiceprzewodniczącego Komisji odpowiedzialnego za sprawy administracyjne, audyt i zwalczanie nadużyć finansowych oraz transport. Oprócz wiedzy eksperckiej na temat funduszy unijnych uzyskanej podczas pracy w Komisji, Siim Kallas posiada również unikalne spojrzenie na kwestie dotyczące powiązania wsparcia finansowego UE z reformami realizowanymi na miejscu w celu pobudzania wzrostu gospodarczego, jako że pełnił on funkcje premiera i ministra finansów Estonii.

Grupa wysokiego szczebla składa się z dwunastu członków, reprezentujących krajowe i regionalne organy oraz sektor prywatny. Wszyscy członkowie grupy dysponują doświadczeniem w dziedzinie funduszy europejskich i nowatorskim podejściem do reformy obecnie obowiązującego systemu.

Więcej informacji:

• Arkusz informacyjny - główne zalecenia grupy wysokiego szczebla w sprawie uproszczenia przepisów w odniesieniu do ram finansowych począwszy od 2020 r.
• Sprawozdanie - propozycje grupy wysokiego szczebla skierowane do decydentów politycznych dotyczące ram finansowych począwszy od 2020 r.
• Dokument o przyszłości europejskich finansów
• Komisarz Oettinger, komisarz Creţu i komisarz Thyssen na Twitterze