Strefa Schengen, w której obowiązuje swobodny przepływ osób, umożliwia podróżowanie bez kontroli na granicach wewnętrznych ponad 400 milionom obywateli UE z 26 krajów europejskich i coraz większej liczbie obywateli państw nienależących do UE.

W ramach przeprowadzanego co dwa lata przeglądu Komisja przyjęła dzisiaj trzecią ocenę funkcjonowania strefy Schengen. W sprawozdaniu przedstawiono jasny obraz sytuacji w strefie Schengen, aby zapewnić spójność wdrażania wspólnych zasad we wszystkich państwach należących do tej strefyWszystkie państwa członkowskie UE z wyjątkiem Wielkiej Brytanii, Irlandii, Rumunii, Bułgarii i Cypru, a także państwa nienależące do UE: Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein.

.

„Schengen jest jednym z najbardziej popularnych i konkretnych europejskich osiągnięć.Układ ten jest wysoko ceniony przez obywateli UE oraz w dużym stopniu przyczynia się do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego.Kwestia tego, w jaki sposób możemy zacieśnić naszą współpracę i chronić swobodny przepływ osób, jest niezwykle istotna. Musimy wywiązać się ze zobowiązań wobec obywateli UE i dołożyć wszelkich starań, aby strefa Schengen pozostała obszarem bez kontroli granicznych”,oświadczyła Cecilia Malmström, komisarz UE do spraw wewnętrznych.

Trzecie sprawozdanie obejmuje okres od 1 listopada 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. i dotyczy oceny zwłaszcza poniższych kwestii:

Stosowanie przepisów z Schengen

W trakcie sześciomiesięcznego okresu objętego sprawozdaniem kontrole na granicach wewnętrznych zostały przywrócone w jednym przypadku, tj. przez Norwegię ze względu na ceremonię wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla w Oslo (10 grudnia 2012 r.). Od 3 do 12 grudnia 2012 r. kontroli poddano 3 136 osób, 19 osobom odmówiono wjazdu, a 8 osób zatrzymano.

W kilku państwach strefy Schengen prawidłowe stosowanie przepisów zostało poddane weryfikacji w formie kontroli na miejscu (za pośrednictwem mechanizmu oceny Schengen) w zakresie: współpracy policyjnej (w Estonii, na Łotwie i Litwie), granic powietrznych (w Polsce, na Słowacji i w Czechach), granic lądowych (w Estonii, na Łotwie i Litwie) oraz wiz (w Estonii, Polsce i na Słowacji). Przeprowadzone oceny nie wykazały niedociągnięć, które wymagałyby natychmiastowych działań ze strony Komisji.

Wydawanie wiz i procedury bezpieczeństwa

Wizowy system informacyjny (VIS) funkcjonuje obecnie w pięciu regionach – ostatnio został wprowadzony w Afryce Zachodniej i Afryce Środkowej (w marcu 2013 r.). System wkrótce rozpocznie funkcjonowanie w Afryce Wschodniej i Afryce Południowej (6 czerwca 2013 r.), w Ameryce Południowej (5 września 2013), a także w Azji Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej i Palestynie (14 listopada 2013 r.). VIS funkcjonuje prawidłowo; do 6 maja 2013 r. w jego ramach przetworzono około 2,9 mln wniosków wizowych, wydano około 2,4 mln wiz i odmówiono wydania około 348 000 wiz.

9 kwietnia 2013 r. z powodzeniem rozpoczął funkcjonowanie system informacyjny Schengen drugiej generacji (SIS II) (IP/13/309 i MEMO/13/309). SIS II udostępnia państwom członkowskim nowe funkcje i kategorie wpisów, ułatwiając tym samym wymianę informacji między krajowymi organami kontroli granicznej oraz organami celnymi i policyjnymi na temat osób podejrzanych o udział w poważnych przestępstwach i osób zaginionych.

Sytuacja na granicach zewnętrznych strefy Schengen

Od października do grudnia 2012 r. wykryto około 13 600 przypadków nielegalnego przekroczenia granicy, a więc o 52 proc. mniej w porównaniu z czwartym kwartałem 2011 r. Natomiast Grecja zgłosiła więcej niż połowę wszystkich wykrytych przypadków nielegalnego przekroczenia granicy w okresie od lipca do września 2012 r.; sytuacja ta zmieniła się w sierpniu 2012 r., kiedy kraj ten rozlokował około 1 800 funkcjonariuszy straży granicznej na swoich granicach lądowych z Turcją. W okresie od października do grudnia 2012 r. Włochy zgłosiły 31 proc. wszystkich wykrytych przypadków (4 231 osób), a nieco mniej – Grecja, 30 proc. wykrytych przypadków (4 035 osób).

UE będzie kontynuować działania służące lepszemu gromadzeniu informacji na temat przepływów migracyjnych w strefie Schengen, aby w 2014 r. rozpocząć regularne gromadzenie i analizowanie danych na temat nielegalnych przepływów migracyjnych.

Kontekst

We wrześniu 2011 r. Komisja przedstawiła propozycje mające na celu zwiększenie efektywności i wiarygodności systemu Schengen (IP/11/1036 i MEMO/11/606). W swoim komunikacie „Ład Schengen – wzmocnienie obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych” Komisja przedstawiła swój zamiar przedkładania instytucjom UE dwa razy w roku przeglądu funkcjonowania strefy Schengen.

Sprawozdania te stanowią podstawę debaty w Parlamencie Europejskim i Radzie i przyczyniają się do wzmocnienia politycznego kierownictwa i zacieśnienia politycznej współpracy w strefie Schengen. Poprzednie sprawozdanie Komisji zostało przyjęte w listopadzie 2012 r. (IP/12/1256).

Poza tym trwają negocjacje w sprawie dwóch wniosków legislacyjnych przedstawionych we wrześniu 2011 r. We wnioskach tych przewidziano wprowadzenie lepszego systemu oceny i monitorowania na poziomie UE, który zagwarantuje prawidłowe stosowanie przepisów z Schengen i odpowiednią kontrolę, a także bardziej usystematyzowanego mechanizmu podejmowania decyzji na poziomie europejskim, który umożliwi w wyjątkowych sytuacjach tymczasowe przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych w razie poważnego zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego. 29 i 30 maja podczas rozmów trójstronnych i na szczeblu COREPER-u osiągnięto porozumienie w sprawie propozycji dotyczących zasad z Schengen, co stanowi postęp w staraniach o wzmocnienie systemu swobodnego przepływu osób.

Przydatne linki

Trzecie sprawozdanie półroczne z funkcjonowania strefy Schengen

Strona internetowa komisarz Cecilii Malmström

Komisarz Malmström na Twitterze

Strona internetowa DG do Spraw Wewnętrznych

DG do Spraw Wewnętrznych na Twitterze

Infografika: Przyjazd do UE – granice i wizy