Europe Direct Poznań

Data publikacji: 20.04.2011

Sprawozdanie UE w sprawie edukacji- do osiągnięcia celów niezbędne są dalsze wysiłki

Jak wynika z opublikowanego wczoraj najnowszego sprawozdania Komisji Europejskiej w sprawie postępów w dziedzinie kształcenia i szkolenia, ostatnie dziesięć lat przyniosło poprawę systemów edukacji państw członkowskich w kluczowych obszarach, jednak tylko jeden z pięciu poziomów odniesienia ustanowionych na 2010 r. został osiągnięty UE udało się osiągnąć cel zwiększenia liczby absolwentów kierunków matematycznych, ścisłych i technicznych (wzrost o 37% od 2000 r.), znacznie przekraczając cel 15%.

Znaczne, ale niewystarczające postępy poczyniono w ograniczaniu wskaźnika przedwczesnego kończenia nauki, zwiększaniu liczby uczniów kończących szkołę średnią drugiego stopnia, poprawianiu sprawności czytania oraz zwiększaniu odsetka dorosłych uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu. Szczegółowy podział danych dla każdego kraju przedstawiono w załączniku. W strategii Europa 2020 na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego utrzymano cel ograniczenia odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do 10% oraz zwiększenia odsetka absolwentów do co najmniej 40%.

Androulla Vassiliou, komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży, powiedziała: „Poziom wykształcenia Europejczyków znacząco wzrósł – to dobra wiadomość. W porównaniu do sytuacji sprzed dziesięciu lat więcej młodych ludzi uzyskuje wykształcenie średnie i wyższe. Przedwczesne kończenie nauki nadal jednak stanowi problem, który dotyczy co siódmej młodej osoby w Unii Europejskiej, a co piąty uczeń w wieku 15 lat nadal nie wykazuje dostatecznej sprawności czytania. Dlatego też kształcenie i szkolenie znajdują się wśród głównych celów strategii Europa 2020. Aby osiągnąć wspólne europejskie poziomy docelowe, potrzebne są dalsze wysiłki państw członkowskich.”

Komisarz Vassiliou stanowczo nalega, aby państwa członkowskie nie ograniczały wydatków na edukację mimo trudności, z jakimi borykają się ze względu na kryzys gospodarczy. „Nakłady na edukację to dobra inwestycja na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, która zwraca się w dłuższej perspektywie. W okresie presji budżetowej musimy jednak również mieć pewność, że zasoby są wykorzystywane w sposób najbardziej efektywny”, dodała.

Pięć edukacyjnych poziomów odniesienia na 2020 r.

W 2009 r. ministrowie edukacji państw UE uzgodnili pięć poziomów odniesienia w zakresie kształcenia i szkolenia, których osiągnięcie zaplanowano do 2020 r.:

• odsetek osób przedwcześnie kończących kształcenie i szkolenie nie powinien przekraczać 10% (aktualnie odsetek ten wynosi 14,4%; osiągnięcie celu oznaczałoby więc, że liczba osób przedwcześnie kończących naukę zmniejszyłaby się o najmniej o 1,7 mln);

• odsetek osób w wieku 30-34 lat z wyższym wykształceniem powinien wynosić co najmniej 40% (aktualnie odsetek ten wynosi 32,3%; osiągnięcie celu oznaczałoby więc dodatkowe 2,6 mln absolwentów);

• co najmniej 95% dzieci w wieku od czwartego roku życia do podjęcia kształcenia obowiązkowego na poziomie podstawowym powinno być objętych wczesną edukacją (obecnie jest nią objętych 92,3% dzieci, zatem osiągnięcie tego celu oznaczałoby wzrost o ponad 250 000);

• odsetek 15-latków o niewystarczającej sprawności w czytaniu, matematyce i naukach ścisłych nie powinien przekraczać 15% (obecnie odsetek ten dla wszystkich trzech sprawności wynosi około 20%; osiągnięcie tego celu oznaczałoby zatem zmniejszenie liczby uczniów osiągających słabe wyniki w nauce o 250 000);

• średnio co najmniej 15% dorosłych (w wieku 25-64 lat) powinno uczestniczyć w procesie uczenia się przez całe życie (obecnie ich odsetek wynosi 9,3%; osiągnięcie tego celu oznaczałoby, że 15 mln więcej dorosłych podejmowałoby kształcenie i szkolenie).

Roczne sprawozdanie w sprawie postępów w osiąganiu poziomów odniesienia

W swoim rocznym sprawozdaniu w sprawie wskaźników i poziomów odniesienia Komisja przedstawia analizę wyników państw członkowskich w realizacji tych celów, a także ocenia, jak państwa członkowskie poradziły sobie w osiąganiu poziomów odniesienia uzgodnionych na rok 2010.

Najważniejsze ustalenia

• Poziomy odniesienia na 2020 r.: jakkolwiek jest jeszcze za wcześnie na dokładne prognozy, dotychczasowe tendencje wskazują, że państwa członkowskie powinny być w stanie osiągnąć większość poziomów odniesienia zaplanowanych na 2020 r., jeżeli nadal będą traktować je priorytetowo i wystarczająco inwestować w kształcenie i szkolenie. Dotyczy to w szczególności dwóch najważniejszych celów edukacyjnych: przedwczesnego kończenia nauki i liczby absolwentów.

• Poziomy odniesienia na 2010 r.: państwa UE poczyniły pewne postępy, ale osiągnięty został jedynie cel w zakresie liczby absolwentów matematyki, nauk ścisłych i technicznych. (Pełne dane za 2010 r. będą dostępne na początku przyszłego roku).

• Uczestnictwo i poziom wykształcenia: od 2000 r. wzrósł ogólny poziom uczestnictwa w kształceniu, a także poziom kwalifikacji dorosłych. Zwiększył się także udział dzieci w edukacji przedszkolnej.

• Różnice między płciami są nadal znaczące, zarówno pod względem wyników, jak i wyboru przedmiotów. Na przykład dziewczęta osiągają lepsze niż chłopcy wyniki w czytaniu, a chłopcy stanowią większość spośród uczniów przedwcześnie kończących naukę. Wśród absolwentów kierunków matematycznych, ścisłych i technicznych dominują z kolei mężczyźni.

Sprawozdanie, które obejmuje wszystkie państwa członkowskie UE, a także Chorwację, Byłą Jugosłowiańską Republikę Macedonii, Islandię, Turcję, Norwegię i Liechtenstein, zawiera przegląd i szczegółowe dane statystyczne określające, które kraje osiągnęły wynik powyżej lub poniżej średniej UE i które nadrabiają zaległości lub pozostają w tyle w porównaniu z pozostałymi.

Dalsze działania

W najbliższych tygodniach państwa członkowskie przedłożą Komisji swoje krajowe programy reform, w których przedstawią krajowe cele w zakresie przedwczesnego kończenia nauki oraz liczby absolwentów szkół wyższych, określając jednocześnie, w jaki sposób chcą te cele osiągnąć. Komisja zaproponuje wkrótce nowe wskaźniki odniesienia w zakresie szans na rynku pracy i mobilności edukacyjnej.

Dodatkowe informacje:

Zob. MEMO/11/253

Pełne sprawozdanie Komisji „Postępy w realizacji celów lizbońskich w dziedzinie kształcenia i szkolenia – wskaźniki i poziomy odniesienia, 2010/11” http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc2881_en.htm

Ulotka: Edukacyjne poziomy odniesienia dla Europy [dane dla poszczególnych krajów] http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/benchmarks10_en.pdf

Komisja Europejska:

Europejska strategia i współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc28_en.htm