Ponad 25 000 km² terenów niezwykle cennych pod względem przyrodniczym włączono do sieci Natura 2000.

Ta sieć obszarów chronionych jest podstawowym narzędziem walki Unii Europejskiej o zachowanie bogatej różnorodności biologicznej naszego kontynentu. Komisja formalnie zatwierdziła włączenie do sieci kolejnych 235 terenów, zaproponowanych przez państwa członkowskie jako „tereny mające znaczenie dla Wspólnoty”. Państwa członkowskie będą miały sześć lat na wdrożenie niezbędnych środków ich ochrony. Najnowsza aktualizacja dotyczy dwudziestu państw członkowskich i obejmuje wszystkie regiony biogeograficzne, których jest dziewięć: alpejski, atlantycki, borealny, czarnomorski, kontynentalny, makaronezyjski, panoński, stepowy i śródziemnomorski. Powierzchnia obszarów Natura 2000 wynosi obecnie 768 000 km² (17,9 proc.) powierzchni lądów Unii Europejskiej i ponad 217 000 km² (ok. 4 proc.) jej akwenów morskich.

Komisarz Potočnik powiedział: „Gratuluję zainteresowanym państwom członkowskim wniesienia kolejnego znaczącego wkładu w ochronę kapitału naturalnego Europy.Sieć Natura 2000 stanowi kręgosłup naszych działań w zakresie ochrony świata przyrody i ma zasadnicze znaczenie dla bioróżnorodności.Ponadto zapewnia atrakcyjne miejsca wypraw i wypoczynku i oferuje szeroki wachlarz możliwości rozwijania nowych form działalności gospodarczej w oparciu o te cenne walory przyrodnicze.Rozszerzenie sieci jest dobrą wiadomością dla przyrody i dobrą wiadomością dla nas wszystkich.”

Główne kraje uczestniczące w rozszerzeniu sieci to Zjednoczone Królestwo, Rumunia, Łotwa, Włochy, Szwecja, Bułgaria, Dania, Francja, Słowacja, Estonia i Malta.

Najbardziej znaczącym uzupełnieniem w bieżącym roku jest wskazanie przez Zjednoczone Królestwo ławicy Dogger Bank (12 330 km²), płytkiego obszaru morskiego w środkowej części Morza Północnego. Wspólnie z przylegającymi obszarami niemieckim i niderlandzkim tworzy ona rozległy transgraniczny obszar Natura 2000 o powierzchni ponad 18 000 km². Dogger Bank wskazano głównie z uwagi na niezwykle produktywne piaszczyste siedliska, które są ważnym tarliskiem i terenem dorastania wielu gatunków ryb o znaczeniu handlowym. Jej włączenie do sieci ułatwi skoordynowane zarządzanie tym obszarem, w tym także wspólne działania państw członkowskich dotyczące odpowiednich środków w zakresie rybołówstwa.

Najważniejszym uzupełnieniem na Morzu Bałtyckim było wskazanie przez Szwecję i Łotwę dziesięciu nowych obszarów morskich. Znajdują się tam obfitujące w gatunki ryb siedliska w postaci ławic piaszczystych i raf; ponadto obszary te zapewniają ważne żerowiska fokom i rybom migrującym. Łączna powierzchnia tych dziesięciu obszarów wynosi prawie 4000 km².

Proporcjonalnie do powierzchni kraju największy wkład wniosła Malta, wskazująca obecnie obszary morskie o powierzchni 183 km², które tworzą podstawę solidnej sieci morskiej w otaczających ją wodach. Nowe maltańskie morskie obszary chronione pomogą w ochronie podmorskich łąk pokrytych trawą z gatunku Posidonia oraz podwodnych raf i stworzą ważne siedlisko dla endemicznego maltańskiego mięczaka Gibbula nivosa – jaskrawo ubarwionego morskiego ślimaka.

Największa ekspansja lądowych obszarów sieci dokonała się w Rumunii. Dodano 109 nowych obszarów, a wiele istniejących powiększono, tak że łączna ich powierzchnia obejmuje obecnie prawie 42 000 km². Wśród dodanych obszarów znajdują się różnorodne bogate w gatunki siedliska łąkowe i leśne oraz ważne siedliska licznych rzadkich i zagrożonych gatunków, wśród których jest wiele gatunków nietoperzy i płazów. Wspólnie z dodatkowymi obszarami zgłoszonymi przez Bułgarię i Słowację nowe rumuńskie obszary Natura 2000 zapewnią również lepszą ochronę bogatej endemicznej fauny dorzecza Dunaju.

Kontekst

Natura 2000 jest siecią obszarów chronionych, na które składają się specjalne obszary ochrony ustanowione na mocy dyrektywy siedliskowej i obszary specjalnej ochrony ustanowione na mocy dyrektywy ptasiej. Natura 2000 nie jest sztywnym gorsetem. Na obszarach należących do sieci nadal można prowadzić taką działalność jak rolnictwo, turystyka, leśnictwo i rekreacja, jeżeli ma ona zrównoważony charakter i pozostaje w harmonii ze środowiskiem naturalnym.

Państwa członkowskie wybierają swoje obszary sieci Natura 2000 na podstawie dyrektywy siedliskowej w porozumieniu z Komisją, która następnie uznaje je oficjalnie za „tereny mające znaczenie dla Wspólnoty”, tak jak stało się to w dniu dzisiejszym. Procedura ta potwierdza formalny status wskazanych terenów oraz jest podstawą zobowiązania do ich ochrony. Państwa członkowskie mają następnie sześć lat na wprowadzenie koniecznych środków zarządzania i wyznaczenie terenów stanowiących specjalne obszary ochrony.

Najnowsze rozszerzenie sieci dotyczy dwudziestu państw członkowskich i powiększa liczbę „terenów mających znaczenie dla Wspólnoty” o 235 obszarów. Najnowsza aktualizacja obejmuje wszystkie regiony biogeograficzne, których jest dziewięć: alpejski, atlantycki, borealny, czarnomorski, kontynentalny, makaronezyjski, panoński, stepowy i śródziemnomorski.

Nowe obszary chronione są bardzo zróżnicowane: od bogatych w kwiaty łąk do systemów jaskiń i lagun. Dziewięć wyodrębnionych biogeograficznych regionów sieci odzwierciedla bogactwo UE pod względem różnorodności biologicznej.

Różnorodność biologiczna – rozumiana jako ograniczony zasób, którym jest różnorodność form życia na ziemi – jest w niebezpieczeństwie. W niespotykanie szybkim tempie następuje utrata gatunków, której konsekwencje dla naszej przyszłości będą nieodwracalne. Unia Europejska walczy z tym zjawiskiem i niedawno wyznaczyła sobie nowy cel, który polega na powstrzymaniu procesu utraty różnorodności biologicznej w Europie do 2020 r., na ochronie funkcji ekosystemów takich jak np. zapylanie lub ochrona przed powodziami (oraz przywróceniu funkcji, które uległy pogorszeniu), a także na zwiększeniu wkładu UE w odwrócenie procesu utraty różnorodności biologicznej na świecie. Sieć Natura 2000 stanowi jeden z najważniejszych instrumentów osiągnięcia tego celu.