Mimo trudnych czasów państwa członkowskie lepiej niż kiedykolwiek poradziły sobie z transpozycją przepisów UE do prawa krajowego – tak wynika z opublikowanej dziś tabeli wyników rynku wewnętrznego opracowanej przez Komisję Europejską.

Jednolity rynek ma zasadniczą rolę do odegrania w podźwignięciu Europy ze stagnacji gospodarczej. Jednakże nie przynosi on automatycznie korzyści: warunkiem koniecznym do osiągnięcia określonych w dyrektywach celów polityki jest terminowa transpozycja przepisów.

Tabela wyników rynku wewnętrznego została po raz pierwszy opublikowana piętnaście lat temu, a jej dzisiejsze wydanie pokazuje, że państwa członkowskie dokonały znaczących postępów. Średni deficyt transpozycji UE – tj. odsetek dyrektyw dotyczących rynku wewnętrznego, które nie zostały w terminie przetransponowane do prawa krajowego – spadł z 6,3 proc. w 1997 r. do nowego rekordowego poziomu 0,6 proc., czyli poniżej docelowej wartości 1 proc. uzgodnionej przez szefów państw i rządów europejskich w 2007 r., blisko wartości 0,5 proc. zaproponowanej w Akcie o jednolitym rynku w kwietniu 2011 r.

„Cieszę się z tego nowego rekordu osiągniętego przez państw członkowskie i jestem zadowolony z dynamizmu i zdecydowanego zaangażowania, jakim wykazały się przy podejmowaniu działań związanych z egzekwowaniem przepisów w tym obszarze. To najlepszy wynik w historii.” – powiedział komisarz ds. rynku wewnętrznego, Michel Barnier.

W tegorocznej edycji tabeli najlepsze wyniki osiągnęły Irlandia, Malta, Estonia i Szwecja, które dokonały transpozycji największej liczby dyrektyw do swojego prawa krajowego. Państwom członkowskim udało się również zmniejszyć całkowitą liczbę nieprawidłowo przetransponowanych dyrektyw (deficyt zgodności spadł jeszcze z 0,7 proc. do 0,6 proc.). Zwiększyła się natomiast liczba dyrektyw, w przypadku których termin transpozycji upłynął ponad dwa lata temu.

Jeśli chodzi o stosowanie przepisów UE, liczba naruszeń w dalszym ciągu maleje, najprawdopodobniej dzięki wprowadzeniu mechanizmów umożliwiających wczesne rozwiązywanie problemów dotyczących nieprzestrzegania przepisów UE. W porównaniu z listopadem 2007 r. liczba postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego spadła o 38 proc. Najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczynanych przez Komisję toczy się przeciwko Włochom oraz, w dalszej kolejności, przeciwko Hiszpanii i Grecji. W większości przypadków nadal dotyczą one głównie obszaru podatków i środowiska.

Biorąc pod uwagę wszystkie wskaźniki egzekwowania prawa (zob. szczegółowe dane w niżej zamieszczonej tabeli dotyczącej egzekwowania przepisów w zakresie rynku wewnętrznego), najlepsze wyniki osiągają Rumunia, Estonia, Cypr, Republika Czeska i Litwa.

Wdrożenie dyrektyw dotyczących rynku wewnętrznego

•       Średni deficyt transpozycji w UE zmniejszył się jeszcze z 0,9 proc. do 0,6 proc. w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, a liczba państw członkowskich, które osiągnęły docelowy wskaźnik 1 proc., wzrosła z szesnastu do dwudziestu trzech.

•       Ogółem dwanaście państw członkowskich osiągnęło najlepsze od 1997 r. rezultaty w zakresie deficytu transpozycji lub im dorównało: Republika Czeska, Estonia, Irlandia, Grecja, Francja, Włochy, Cypr, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Słowacja i Szwecja, przy czym Włochy i Luksemburg po raz pierwszy odnotowały wyniki poniżej progu 1 proc. Świadczy to o dużym znaczeniu, jakie państwa członkowskie przywiązują do przestrzegania terminów transpozycji mimo obecnie panującego kryzysu gospodarczego.

•       Irlandia to kraj, który osiągnął najlepsze wyniki: dokonała transpozycji wszystkich dyrektyw w wymaganym terminie i osiągnęła deficyt 0,0 proc. Należy także wspomnieć o Włoszech, które znacznie zmniejszyły swój deficyt transpozycji z 2,4 proc. pół roku temu do 0,8 proc. obecnie. Rumunia również znacząco zmniejszyła swój deficyt transpozycji z 1,1 proc. do 0,4 proc. Wszystkie te trzy państwa członkowskie dzielą się swoimi najlepszymi praktykami w tegorocznym wydaniu tabeli wyników rynku wewnętrznego.

•       Transpozycja unijnych dyrektyw zajmuje obecnie państwom członkowskich średnio dziewięć i pół miesiąca od upływu terminu transpozycji. Jeżeli chodzi o dyrektywy, których termin transpozycji upłynął ponad dwa lata temu (wymienione w sprawozdaniu), jedynie pięć państw członkowskich nie zrealizowało celu „zerowej tolerancji”.

Uchybienia zobowiązaniom państw członkowskich

•       Przeciętna liczba trwających postępowań w sprawie uchybienia wynosi 31 na państwo członkowskie. Najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczy się przeciwko Włochom – dziesięć razy więcej niż przeciwko Litwie, państwu o najniższej liczbie postępowań – oraz, w dalszej kolejności, przeciwko Hiszpanii i Grecji.

•       Mimo to państwa te dokonały postępu w perspektywie długoterminowej: od chwili gdy przyłączyły się do systemu EU-Pilot, liczba postępowań zmniejszyła się o 47 proc. w przypadku Włoch, o 39 proc. w przypadku Hiszpanii i o 25 proc. w przypadku Grecji.

•       45 proc. postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczy środowiska i podatków.

•       Średni czas trwania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego będących w toku wynosi od dziesięciu miesięcy (w przypadku Luksemburga) do trzech lat (w przypadku Szwecji).

•       Po stwierdzeniu przez Trybunał Sprawiedliwości naruszenia prawodawstwa UE państwa członkowskie mają obowiązek podjęcia natychmiastowych działań w celu zastosowania się do tego orzeczenia. W większości przypadków zastosowanie się do orzeczenia Trybunału wymaga jednak dużej ilości czasu, przeciętnie ponad 17,4 miesiąca. W przypadku Hiszpanii, Irlandii i Francji są to niemal dwa lata. W swoim komunikacie w sprawie lepszego zarządzania jednolitym rynkiem (zob. IP/12/587) Komisja wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia procesu wykonywania wyroków Trybunału Sprawiedliwości w określonych sektorach kluczowych, tj. osiągnięcia pełnej zgodności średnio w ciągu 12 miesięcy.

Więcej informacji:  http://ec.europa.eu/internal_market/score/index_en.htm