.

Komisja przyznaje dziś ponad 3,6 mld euro na 41 zakrojonych na szeroka skalę projektów w zakresie czystych technologii, które mają być finansowane z unijnego funduszu innowacyjnego. Projekty te, koncentrujące się na planie REPowerEU i stopniowym wycofywaniu z Europy importu rosyjskich paliw kopalnych, obejmują szeroki zakres sektorów przemysłu, takich jak cement, stal, zaawansowane biopaliwa, zrównoważone paliwa lotnicze, energia wiatrowa i słoneczna oraz wodór odnawialny i jego pochodne. Finansowanie przyczyni się do ekologizacji istotnych sektorów gospodarki europejskiej, w szczególności tych, w których trudno jest obniżyć emisyjność.

Wybrane projekty są zlokalizowane w 15 państwach członkowskich UE: Austrii, Belgii, Chorwacji, Czechach, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Grecji, Irlandii, Niemczech, Włoszech, Portugalii i Szwecji oraz w Norwegii. Wszystkie wspierane projekty wejdą w życie przed 2030 r. i będą mogły zapobiec emisji 221 mln ton CO2 w ciągu pierwszych 10 lat ich funkcjonowania.

41 projektów wybrano w następstwie trzeciego zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów na dużą skalę, obejmujących cztery tematy: „ogólne" obniżenie emisyjności, „elektryfikacja przemysłu i wodór", „produkcja z wykorzystaniem czystych technologii", oraz „projekty pilotażowej średniej wielkości".

Projekty w skrócie

- Temat „ogólny" dotyczący dekarbonizacji: osiem projektów o wartości 1,4 mld euro
Obejmują one trzy projekty rafinerii i pięć projektów w sektorze cementu i wapna. Zlokalizowane są w Belgii, Chorwacji, Grecji, Holandii, Niemczech, Portugalii i Szwecji.

- Temat „elektryfikacja przemysłu i wodór": 13 projektów o wartości 1,2 mld euro
Obejmują one sześć projektów dotyczących produkcji wodoru odnawialnego oraz siedem projektów dotyczących wykorzystania wodoru w różnych sektorach: przemyśle chemicznym, rafineriach i sektorze stali. Projekty są zlokalizowane w Austrii, Belgii, Hiszpanii, Holandii, Francji, Niemczech, Portugalii, Szwecji i Norwegii.

- Temat „produkcja z wykorzystaniem czystych technologii": 11 projektów o wartości 800 mln euro
Obejmują one cztery projekty dotyczące produkcji elektrolizerów, cztery projekty dotyczące baterii (w tym recyklingu) oraz trzy projekty dotyczące paneli i modułów fotowoltaicznych, zlokalizowanych w Belgii, Danii, Hiszpanii, Finlandii, Niemczech, Szwecji i Norwegii.

- Temat „projekty pilotażowe średniej wielkości": 9 projektów o wartości 250 mln euro
Obejmują one dwa projekty dotyczące energii wiatrowej, dwa dotyczące energii mórz i oceanów, dwa dotyczące chemikaliów oraz projekty w sektorze szklarskim, dotyczące wychwytywania dwutlenku węgla i e-paliw. Projekty są zlokalizowane w Czechach, Danii, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Francji, Niemczech, Włoszech i Norwegii.

Wybrane projekty zostały ocenione przez niezależnych ekspertów na podstawie pięciu kryteriów wyboru: zdolności do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z tradycyjnymi technologiami, poziomu innowacyjności, dojrzałości operacyjnej, finansowej i technicznej, skalowalności oraz opłacalności. Oprócz 41 projektów, które otrzymały dziś finansowanie, inne obiecujące, ale niewystarczająco zaawansowane projekty otrzymają od Europejskiego Banku Inwestycyjnego pomoc w zakresie ich opracowywania. Lista tych projektów zostanie ogłoszona w czwartym kwartale 2023 r. Pod koniec roku Komisja ogłosi kolejne zaproszenie do składania wniosków dotyczących dużych projektów w ramach funduszu innowacyjnego o zwiększonym budżecie w wysokości 4 mld euro.

Kontekst

Fundusz innowacyjny unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji jest jednym z największych na świecie programów finansowania wdrażania innowacyjnych technologii o zerowej emisji netto. Jest on jednym z kluczowych narzędzi planu przemysłowego Europejskiego Zielonego Ładu.  Finansowany z dochodów z aukcji uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), fundusz zorganizował już dwa zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów o dużej skali, przyznając dotacje o wartości 1,1 mld euro i 1,8 mld euro w formie dotacji na 7 i 16 projektów.

Fundusz innowacyjny, którego dochody szacuje się obecnie na około 40 mld euro do 2030 r.[1], ma pomóc przedsiębiorstwom inwestować w czystą energię i wprowadzać na rynek technologie, które mogą obniżyć emisyjność europejskiego przemysłu, przy jednoczesnym wspieraniu jego konkurencyjności. Dotacje są przyznawane w celu pokrycia różnicy w kosztach między takimi innowacyjnymi technologiami a technologiami konwencjonalnymi. Fundusz innowacyjny przyznaje dotacje w drodze regularnych zaproszeń do składania wniosków oraz w przyszłości w drodze przetargów konkurencyjnych (aukcji).

W 2023 r. zmiana dyrektywy w sprawie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji wzmocniła fundusz innowacyjny, aby torować drogę działaniom w dziedzinie czystych technologii i dawać przykład na arenie międzynarodowej, przyczyniając się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu poprzez zwiększenie jego budżetu i wprowadzenie nowych narzędzi aukcyjnych. Jak zapowiedziano w planie REPowerEU, projekty w ramach tego zaproszenia zapewnią dalsze wsparcie na rzecz stopniowego wycofywania się UE z importu rosyjskich paliw kopalnych.

Fundusz innowacyjny jest wdrażany przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA), natomiast Europejski Bank Inwestycyjny zapewnia pomoc w opracowywaniu obiecujących projektów, które nie są dostatecznie dojrzałe by podlegać finansowaniu przez fundusz innowacyjny.

W odpowiedzi na to zaproszenie do składania projektów złożono 239 wniosków. Około 196 kwalifikowało się do udziału i oceny. Ponad 40 proc. kwalifikowalnych projektów przekroczyło wszystkie progi oceny i można by rozważyć przyznanie im „pieczęci suwerenności", nowego unijnego znaku jakości nadawanego wysokiej jakości projektom przyczyniającym się do realizacji celów Platformy Strategicznych Technologii dla Europy (STEP).

Dodatkowe informacje

Strona internetowa funduszu innowacyjnego