UE potrzebuje utalentowanych studentów i naukowców spoza UE, którzy swoją wiedzą i umiejętnościami mogą przyczynić się do wzrostu gospodarczego i konkurencyjności.

Przyjazd na określony czas do Europy jest okazją, z której korzysta rocznie ponad 200 000 studentów i naukowców z państw trzecich. Zbyt wielu z nich musi jednak stawić czoła zbędnym przeszkodom administracyjnym. Obowiązujące zasady dotyczące uzyskania wizy studenckiej lub dokumentu pobytowego są często skomplikowane i niejasne. Procedury bywają czasochłonne i różnią się znacznie od siebie w poszczególnych państwach członkowskich, a przemieszczanie się z jednego państwa członkowskiego do drugiego bywa bardzo trudne lub nawet niemożliwe. Utrudnia to państwom członkowskim ściągnięcie do kraju większej liczby utalentowanych ludzi i zmniejsza atrakcyjność UE jako światowego centrum doskonałości.

W dniu dzisiejszym Komisja zaproponowała wprowadzenie rozwiązań, które studentom, naukowcom i innym grupom spoza UE ułatwią i uatrakcyjnią wjazd do UE i pobyt na jej terytorium przez okres przekraczający trzy miesiące. Nowe przepisy wprowadzą jaśniejsze terminy dla organów krajowych na rozpatrywanie wniosków, poprawią możliwości dostępu do rynku pracy podczas pobytu zainteresowanych osób oraz ułatwią mobilność wewnątrz UE.

„Przyjazd do UE w celach badawczych lub na studia jest o wiele trudniejszy niż powinien być.Musimy usunąć te przeszkody, aby UE stała się bardziej otwarta dla utalentowanych osób z innych krajów.Taka mobilność przysporzy korzyści UE i naszej gospodarce dzięki przepływowi wiedzy i pomysłów”, oświadczyła komisarz UE do spraw wewnętrznych Cecilia Malmström.

„Wiedza to potęga, jak mówi przysłowie:ogromnie ważne jest dla nas, byśmy przyciągnęli do Europy najbardziej utalentowanych i najlepszych naukowców i studentów, gdyż mogą oni przyczynić się do lepszego funkcjonowania unijnej gospodarki opartej na wiedzy.Prowadzone przez nas „działania Marie Curie” i nowy program „Erasmus dla wszystkich” zmierzają do tego, aby Europa była najczęściej wybieranym miejscem uzyskiwania wyższego wykształcenia, prowadzenia badań naukowych i dokonywania innowacji” – stwierdziła Androulla Vassiliou, komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży.

Jak pokazują doświadczenia z wdrażania obowiązującego prawodawstwa, państwa członkowskie nie były w stanie w pełni zaradzić trudnościom, na jakie napotykają osoby ubiegające się o wizę, które pragną przyjechać do UE, by studiować lub prowadzić badania naukowe. Komisja proponuje obecnie wprowadzenie bardziej jasnych, spójnych i przejrzystych zasad w całej UE. Dwie obecnie obowiązujące dyrektywy dotyczące studentów i naukowców zostaną zmienione i zastąpione jedną nową dyrektywą, która przyczyni się do poprawy w zakresie:

• gwarancji proceduralnych, w szczególności poprzez wprowadzenie 60-dniowego terminu dla organów państw członkowskich na rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy lub dokumentu pobytowego, co sprawi, że proces składania wniosków będzie prostszy i bardziej przejrzysty;
• wewnątrzunijnej mobilności oraz transferu umiejętności i wiedzy. Prostsze i bardziej elastyczne zasady zwiększą możliwości naukowców, studentów i stażystów pobierających wynagrodzenie do przemieszczania się wewnątrz UE, co jest szczególnie ważne w przypadku studentów i naukowców zaangażowanych w realizację wspólnych programów. Również członkom rodzin naukowców zostaną przyznane niektóre prawa w zakresie mobilności;
• dostępu do rynku pracy. Studenci będą w czasie trwania studiów uprawnieni do wykonywania pracy przez co najmniej 20 godzin tygodniowo, tak aby mogli oni w ten sposób zapewnić sobie godziwe utrzymanie i wnieść wkład w gospodarkę kraju. Naukowcy i studenci będą również, przy zachowaniu pewnych warunków, mieli możliwość pozostania na terytorium UE przez okres 12 miesięcy po zakończeniu studiów lub badań naukowych w celu zbadania możliwości zatrudnienia lub założenia działalności gospodarczej. Nie będzie to jednoznaczne z uzyskaniem prawa do pracy, gdyż udzielenie pozwolenia na pracę pozostaje w kompetencjach krajowych;
• ogólnego poziomu ochrony dodatkowych grup obywateli państw trzecich, takich jak au pair, uczniowie oraz stażyści pobierający wynagrodzenie, które to grupy nie są objęte istniejącym prawodawstwem UE.

Dalsze kroki

Proponowana dyrektywa, która została przedstawiona w formie wersji przekształconej, będzie musiała teraz zostać omówiona i uzgodniona przez Parlament Europejski i Radę UE. Komisja ma nadzieję, że nowe zasady zaczną obowiązywać począwszy od 2016 r.

Ogólna sytuacja w skrócie

Mimo aktualnej dekoniunktury gospodarczej i wzrastającego poziomu bezrobocia w wielu państwach członkowskich UE występują nadal trudności ze znalezieniem dostatecznej liczby wykwalifikowanych pracowników do obsadzenia wolnych miejsc pracy. Wszystko wskazuje na to, że zarówno z przyczyn gospodarczych, jak i demograficznych trend ten będzie utrzymywał się nadal przez najbliższą dekadę.

Jednym z problemów jest to, że UE nie potrafi przyciągnąć pracowników, których potrzebuje. Inne kraje na świecie są natomiast o wiele bardziej skuteczne, jeśli chodzi o nakłonienie takich utalentowanych osób do przybycia do tych krajów na wczesnym etapie studiów uniwersyteckich i projektów badawczych. Dlatego też we własnym interesie UE leży to, by stać się miejscem bardziej atrakcyjnym dla zagranicznych studentów i naukowców oraz poprawić swoją renomę jako światowe centrum doskonałości. Zwiększenie liczby studentów biorących udział w wymianach oraz zagranicznych naukowców przyczyni się do wzrostu gospodarczego, pobudzi innowacje i w perspektywie długoterminowej będzie prowadziło do tworzenia miejsc pracy.

W 2011 r. około 220 000 obywateli państw trzecich przybyło do UE w celu podjęcia studiów, udziału w wymianie młodzieży szkolnej, szkoleniu bez wynagrodzenia lub wolontariacie¹ Dane obejmują tylko 24 państwa członkowskie, które są związane „dyrektywą w sprawie studentów”. W odniesieniu do Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii przepisy dyrektywy nie są wiążące. Źródło: Eurostat.. Największa liczba obywateli państw trzecich przybywa w celu nauki i odbycia studiów. Państwami, które w 2011 r. przyjęły największą liczbę studentów, były: Francja (64 794), Hiszpania (35 037), Włochy (30 260), Niemcy (27 568) i Holandia (10 701).

W tym samym roku około 7 000 obywateli państw trzecich przybyło w celach naukowo-badawczych do 24 państw członkowskich UE, których dotyczą dane – głównie do Francji (2 075), Holandii (1 616), Szwecji (817), Finlandii (510) i Hiszpanii (447)² Dane nie uwzględniają Danii i Wielkiej Brytanii, które nie są związane „dyrektywą w sprawie naukowców”. Źródło: Eurostat..

Europejska Sieć Migracyjna (ESM), prowadzona przez Komisję, publikuje dziś także badanie dotyczące imigracji zagranicznych studentów do UE. Stanowi ono dogłębny analityczny przegląd i dostarcza informacji statystycznych na temat polityki państw członkowskich w dziedzinie imigracji i mobilności oraz ich krajowych strategii na rzecz promowania Europy jako atrakcyjnego miejsca dla studentów zagranicznych.

Przydatne link

MEMO/13/281

Krajowe sprawozdania na temat imigracji zagranicznych studentów do państw członkowskich UE

Strona internetowa komisarz Cecilii Malmström

Komisarz Malmström na Twitterze

Strona internetowa DG do Spraw Wewnętrznych

DG do Spraw Wewnętrznych na Twitterze

Portal Imigracyjny UE