Data publikacji: 27.10.2010
Unijna recepta na kryzys - inwestycje w badania i rozwój
Z przedstawionego przez Komisję Europejską zestawienia danych dotyczących inwestycji w badania i rozwój wynika, że w wiodących firmach UE spadły one o 2,6 proc. w 2009 r., chociaż spadek obrotów i zysków był jeszcze większy, odpowiednio o 10,1 proc. i 21,0 proc.
Spadek inwestycji w badania i rozwój u największych graczy na rynku amerykańskim, wynoszący 5,1 proc., był dwa razy większy niż w UE, ale w wymiarze globalnym spadek ten był niższy i wyniósł 1,9 proc. Firmy japońskie utrzymały taki sam poziom inwestycji. Przedsiębiorstwa z siedzibą w innych krajach azjatyckich – takich jak Chiny, Indie, Hong Kong, Korea Południowa i Tajwan – nadal notowały wysoki wzrost inwestycji w badania i rozwój, podobnie jak w latach poprzednich. Japoński producent samochodów Toyota jest największym inwestorem w badania i rozwój (6,8 mld euro) już drugi rok z rzędu. Trzy przedsiębiorstwa z UE znajdują się w pierwszej dziesiątce: Volkswagen, największy inwestor z siedzibą w Europie (5,8 mld euro), Nokia i Sanofi-Aventis. Wspomniane zestawienie obejmuje 1 400 firm na całym świecie.
Máire Geoghegan-Quinn, komisarz ds. badań, innowacji i nauki, powiedziała: „Fakt, że największe firmy unijne zasadniczo utrzymały poziom inwestycji w badania i rozwój pokazuje, że postrzegają one ten aspekt swojej działalności jako kluczowy element pozwalający wyjść w lepszej kondycji z kryzysu. Jednak ogromna przepaść w stosunku do wiodących firm z USA w dziedzinach takich jak oprogramowanie i biotechnologia, a także nieustający szybki rozwój firm z siedzibą w Azji stawiają Europę w podbramkowej sytuacji, jeśli chodzi o innowacje. Szefowie państw i rządów muszą pilnie poprzeć na grudniowym szczycie Rady Europejskiej wnioski dotyczące projektu „Unia innowacji” przedstawione przez Antonio Tajaniego i przeze mnie w dniu 6 października”.
Tegoroczne zestawienie pokazuje, że pomimo niespotykanych wcześniej trudności gospodarczych inwestycje w badania i rozwój pozostają dla wiodących firm na świecie ważnym priorytetem strategicznym.
Tendencje w regionach
W 2009 r. wiodące firmy unijne ograniczyły inwestycje w badania i rozwój w dużo mniejszym stopniu niż miało to miejsce w przypadku firm amerykańskich i to pomimo podobnego spadku sprzedaży (około 10 proc.) oraz większego spadku zysków (13,0 proc. wobec 1,4 proc.).
Firmy europejskie są słabsze, jeśli chodzi o badania i rozwój w kluczowych sektorach najbardziej zaawansowanych technologii. Na przykład firmy amerykańskie, które znalazły się w zestawieniu, zainwestowały pięć razy więcej niż firmy europejskie w badania i rozwój półprzewodników, cztery razy więcej w rozwój oprogramowania i osiem razy więcej w badania w dziedzinie biotechnologii.
Firmy japońskie utrzymały poziom inwestycji w badania i rozwój, pomimo znacznego spadku obrotów (około 10 proc.) i zysków (88,2 proc.).
Największe firmy z siedzibą w niektórych krajach azjatyckich nadal notowały wysoki wzrost inwestycji w badania i rozwój, podobnie jak w latach poprzednich – dotyczy to na przykład Chin (do 40 proc.), Indii (27,3 proc.), Hong Kongu (14,8 proc.), Korei Południowej (9,1 proc.) i Tajwanu (3,1 proc.). Firmy szwajcarskie także zwiększyły inwestycje w badania i rozwój (2,5 proc.).
Tendencje w firmach i branżach
Trzy firmy z główną siedzibą w UE znajdują się wśród największych dziesięciu inwestorów w badania i rozwój (Volkswagen, Nokia i Sanofi-Aventis), obok trzech firm z USA (Microsoft, Pfizer i Johnson & Johnson) oraz jednej z Japonii (Toyota, na pierwszym miejscu). Pierwsza pięćdziesiątka obejmuje 16 firm z UE, 19 firm z USA i 12 z Japonii (rys. 2). Trzydzieści firm z pierwszej pięćdziesiątki ograniczyło w 2009 r. inwestycje w badania i rozwój.
Pomimo kryzysu branżowa struktura inwestycji w badania i rozwój w wymiarze światowym pozostała zasadniczo taka sama. W gospodarce amerykańskiej branże intensywnie inwestujące w badania i rozwój (na przykład przemysł farmaceutyczny i usługi komputerowe) odpowiadają za ponad dwie trzecie ogółu wydatków na badania i rozwój. Z kolei w przypadku firm europejskich i japońskich dominują branże „średnio” inwestujące w badania i rozwój (na przykład przemysł motoryzacyjny lub elektroniczny), a branże intensywnie inwestujące to zaledwie jedna trzecia ogółu wydatków na ten cel.
Nastąpiły masowe cięcia inwestycji w badania i rozwój w firmach motoryzacyjnych, o czym świadczą przykłady Forda (32,4 proc.), Renault (26,5 proc.) i General Motors (24,1 proc.). Inni producenci samochodów ograniczyli umiarkowanie inwestycje w badania i rozwój (jak Nissan i Toyota) lub nawet je zwiększyli (na przykład Hyundai).
Do firm, które zwiększyły inwestycje w badania i rozwój w 2009 r., należą nie tylko te notujące wysoką sprzedaż i duże zyski, na przykład Huawei Technologies (27,8 proc.) i Apple (25,4 proc.), lecz także firmy takie jak Bayer (8,8 proc.) i General Electric (10,1 proc.), których sprzedaż i zyski spadły.
Sektor alternatywnych źródeł energii nadal szybko wzrastał. Zestawienie obejmuje obecnie 15 firm (o 9 więcej niż rok wcześniej) całkowicie skoncentrowanych na technologiach czystej energii. Firmy te, z których 13 ma siedzibę w UE, a 2 poza UE, zainwestowały ponad 500 mln euro w badania i rozwój w 2009 r., co stanowi wzrost o 28,7 proc. W alternatywne źródła energii inwestują także firmy działające w innych branżach, na przykład firmy związane z ropą naftową i gazem.
Różnice w UE – główne hiszpańskie firmy inwestujące w badania i rozwój opierają się kryzysowi
W UE wskaźniki wzrostu wydatków na badania i rozwój różnią się w poszczególnych państwach członkowskich, co spowodowane jest odmienną strukturą gospodarki. Niektóre największe w UE spadki w zakresie inwestycji w badania i rozwój w 2009 r. miały miejsce w firmach z siedzibą w takich krajach jak Niemcy (spadek o 3,2 proc.) i Francja (spadek o 4,5 proc.), o rozbudowanym przemyśle motoryzacyjnym.
Kraje takie jak Finlandia (spadek o 6 proc.) i Szwecja (spadek o 6,6 proc.), gdzie w gospodarce dużą rolę odgrywa branża komputerowa, także zostały poważnie dotknięte kryzysem.
Z kolei główni hiszpańscy inwestorzy zwiększyli poziom inwestycji w badania i rozwój o 15,4 proc., pomimo spadku sprzedaży o 6,4 proc. Spowodowane to jest znacznym wzrostem inwestycji ze strony takich firm jak Telefónica (16 proc.) i Acciona (29 proc.) oraz włączeniem do zestawienia takich istotnych graczy rynkowych jak Banco Santander (18 proc.).
Kontekst
Unijne zestawienie danych dotyczących inwestycji w badania i rozwój publikowane jest co roku przez Komisję Europejską (Dyrekcję Generalną ds. Badań Naukowych i Wspólne Centrum Badawcze). Zawiera ono informacje na temat 1 400 największych na świecie firm (400 z UE i 1 000 spoza UE) ocenianych na podstawie ich inwestycji w badania i rozwój. Bierze ono pod uwagę całkowitą wartość inwestycji w badania i rozwój w wymiarze globalnym, niezależnie od miejsca, w którym prowadzone są badania i rozwój. Nie stanowi ono zatem wskaźnika intensywności inwestycji w badania i rozwój sektora prywatnego, czyli wydatków na badania i rozwój w danym państwie lub regionie jako udział w PKB, niezależnie od tego, czy wydatki poniosły rodzime firmy, czy były to inwestycje napływające.
Unijne zestawienie danych dotyczących inwestycji w badania i rozwój z 2010 r. oraz pozostałe sprawozdania IRMA (Industrial Research Investment Monitoring and Analysis): http://iri.jrc.ec.europa.eu/reports.htm
Dodatkowe informacje:
MEMO/10/522
IP/10/1288
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.