Opublikowane dzisiaj sprawozdanie Komisji Europejskiej pokazuje, że dzięki unijnemu systemowi wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) uniknęliśmy lub ograniczyliśmy wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, zaś kontrole bezpieczeństwa gwarantują, że nasza żywność jest bezpieczna.

RASFF odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu
bezpieczeństwa ?od pola do stołu? poprzez uruchamianie szybkiej reakcji,
w przypadku gdy wykryto zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności. Wszyscy
członkowie systemu RASFF Państwa członkowskie UE, państwa EOG (Norwegia,
Liechtenstein i Islandia), sekretariat EFTA, Szwajcaria, Komisja
Europejska i Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). są
niezwłocznie informowani o poważnych zagrożeniach stwarzanych przez
żywność lub pasze, tak aby mogli oni wspólnie na nie reagować w sposób
skoordynowany, zapewniając ochronę zdrowia obywateli UE.
John Dalli, komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej, powiedział:
?Europejscy konsumenci korzystają z najbardziej restrykcyjnych norm w
dziedzinie bezpieczeństwa żywności na świecie.//Unijny system wczesnego
ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach//stanowi podstawowe
narzędzie, gdyż umożliwia identyfikację zagrożenia i jego eliminację z
rynku europejskiego.//RASFF podnosi zaufanie naszych konsumentów do
żywności i systemu bezpieczeństwa żywności. W 2011 r. musieliśmy stawić
czoła kilku sytuacjom kryzysowym, takim jak skutki awarii elektrowni
jądrowej Fukushima czy fala zakażeń dioksynami i bakterią E. coli.//UE
zdołała zmierzyć się z tymi wyzwaniami, a zdobyte doświadczenia pomogą
nam bez wątpienia na osiąganie jeszcze lepszych wyników w przyszłości.?
*Wyniki ogólne*
W 2011 r. w ramach RASFF złożono 9 157 powiadomień dotyczących
niezgodności z unijnymi przepisami dotyczącymi żywności, z czego 617
dotyczyło poważnych zagrożeń.
Większość powiadomień stanowiła działania następcze (5 345), lecz
zarejestrowano także 3 812 nowych powiadomień. Odzwierciedla to
wzrastającą skuteczność systemu, który zapewnia coraz lepsze
ukierunkowanie i szeroko zakrojone działania następcze.
Spośród 3 812 nowych powiadomień: 3 139 dotyczyło żywności, 361 ? pasz,
zaś 312 ? materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Niektóre z
najczęściej zgłaszanych problemów odnosiły się do aflatoksyn w paszach,
suszonych owoców i orzechów oraz migracji substancji chemicznych z
wyrobów kuchennych pochodzących z Chin.
*Zapewnienie większego bezpieczeństwa produktów importowanych*
Jednym ze szczególnych sukcesów było usprawnienie kontroli
bezpieczeństwa na granicach UE. Prawie połowa powiadomień dotyczyła
żywności i pasz odrzuconych na granicach UE. Po wykryciu takiego
produktu, poprzez RASFF powiadamia się zainteresowane państwo spoza UE,
wzywając je jednocześnie do podjęcia działań naprawczych oraz unikania
takich problemów w przyszłości. W przypadku wykrycia poważnego i
powracającego problemu, Komisja żąda od danego kraju natychmiastowego
zastosowania środków naprawczych, takich jak skreślenie przedsiębiorstw
z wykazu, zablokowanie eksportu lub nasilenie kontroli.
*Ograniczanie zagrożeń i zarządzanie kryzysowe*
W ostatnich latach system RASFF pomógł nam zareagować na wystąpienie
kilku poważnych ognisk chorób przenoszonych przez żywność lub łagodzić
ich skutki (np. zakażenie dioksynami czy bakterią E. coli). W 2011 r.
RASFF odegrał kluczową rolę w zarządzaniu dwoma głównymi kryzysami w
zakresie bezpieczeństwa żywności: skutkami awarii w elektrowni Fukushima
oraz falą zakażeń bakterią E. coli.
*Kryzys **spowodowany zakażeniami bakterią E. coli*był jednym z
najpoważniejszych wybuchów chorób przenoszonych przez żywność w historii
UE z ponad 50 przypadkami śmiertelnymi, głównie w Niemczech. Grupa
specjalistów pracowała 24 godziny na dobę, aby zidentyfikować źródło tej
choroby oraz ułatwić szybką wymianę informacji, które pozwoliłyby
organom ds. bezpieczeństwa żywności na skuteczne reagowanie oraz
ograniczenie skutków zdrowotnych i gospodarczych tego kryzysu.
*Awaria elektrowni jądrowej Fukushima: *po uwolnieniu radioaktywności z
elektrowni jądrowej Daiichi w Fukushimie w marcu 2011 r. Komisja, za
pośrednictwem systemu RASFF, zwróciła się do państw członkowskich UE o
analizę poziomu napromieniowania żywności i pasz przywożonych z Japonii.
Komisja przyjęła środek zapobiegawczy przewidujący kontrole
przedwywozowe przeprowadzane przez władze japońskie i obejmujące całą
eksportowaną żywność i paszę pochodzącą z dotkniętej strefy, w
połączeniu z wyrywkowymi kontrolami w miejscu wprowadzenia. Środki te
zapewniły bardzo wysoki poziom ochrony zdrowia publicznego. RASFF okazał
się niezbędny dla skutecznej i szybkiej komunikacji z państwami
członkowskimi w zakresie: rozwoju sytuacji, planowanych środków oraz
wyników kontroli. Środki te nadal stosuje się w 2012 r. i są one
regularnie poddawane przeglądowi.
*Zebrane doświadczenia*
W wyniku kryzysu w 2011 r. wyciągnęliśmy wiele ważnych wniosków, które
zawarto w przedstawionym również dziś dokumencie
Komisji_http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/salmonella/index_en.htm_
 Niektóre najistotniejsze obszary działania to:
 
* usprawnienie RASFF wraz z uruchomieniem iRASFF ? platformy
powiadamiania online, która pozwoli na jeszcze szybsze i bardziej
skuteczne funkcjonowanie systemu RASFF;
* przegląd istniejących standardowych procedur operacyjnych w zakresie
zarządzania kryzysowego, przy jednoczesnym zapewnieniu dostatecznej
elastyczności;
* przegląd zasad dotyczących identyfikowalności w celu szybszej i
skuteczniejszej identyfikacji produktów niebezpiecznych oraz
wycofania ich z obrotu;
* zapewnienie specjalnych szkoleń dotyczących dochodzeń w zakresie
chorób przenoszonych przez żywność i zarządzania w przypadku
wystąpienia choroby, jak również szkoleń dla głównych partnerów
handlowych w zakresie higieny w produkcji podstawowej (poprzez
unijny program ?lepsze szkolenia na rzecz bezpieczniejszej żywności?
i we współpracy z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności
(EFSA) oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
(ECDC));
* opracowanie szczególnych przepisów w sprawie produkcji nasion i kiełków;
* poprawa koordynacji w zakresie komunikacji kryzysowej.
 
Kolejne kroki

Komisja wspólnie z państwami członkowskimi będzie nadal usprawniać
systemy sprawozdawczości, dzięki którym organy krajowe mogą lepiej
ukierunkowywać pobieranie próbek i kontrole w sposób dostosowany do
zasobów, którymi dysponują.
Kontynuowane będą także działania zmierzające do poprawy funkcjonowania
systemu RASFF i sposobu współpracy różnych sieci i systemów
ostrzegawczych. Kroki te koncentrować się będą na pojawiających się
zagrożeniach, jak również na wdrażaniu działań określonych w dokumencie
dotyczącym zdobytych doświadczeń.

*Więcej informacji na temat RASFF:*
http://ec.europa.eu/food/food/rapidalert/index_en.htm
_MEMO/12/583_
 
Państwa członkowskie UE, państwa EOG (Norwegia, Liechtenstein i
Islandia), sekretariat EFTA, Szwajcaria, Komisja Europejska i Europejski
Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/salmonella/index_en.htm