W latach 2007-2013, 48 miliardów euro zostanie zainwestowanych w ramach polityki spójności na działania związane z walką ze zmianami klimatycznymi. 23 miliardy euro przeznaczy się na modernizacje dróg kolejowych, 6 miliardów euro na czysty transport miejski, 4,8 miliardów euro na energie odnawialne oraz 4,2 miliardów na efektywność energetyczną.

Oto parę przykładów projektów, które są w trakcie realizacji dzięki europejskim inwestycjom:

• efektywność energetyczna: projekt Longlife łączący Danię, Niemcy, Litwę i Polskę
• promocja odnawialnych źródeł energii: przykład okręgu Burgenland
• transport: nowoczesny tramwaj w Dublinie (Irlandia)
• przystosowanie do zmian klimatycznych: centrala produkcji energii fotowoltaicznej w środowisku tropikalnym na wyspie Reunion (Francja)
• zapobieganie katastrofom naturalnym: system kontroli powodzi w dolinie rzeki Tisza (Węgry)

Wszystkie wymiary polityki rozwoju regionalnego muszą być zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. W okresie programowania 2007-2013 na inicjatywy przyjazne dla środowiska przeznaczono większą ilość środków niż kiedykolwiek dotąd. Środowisko może stanowić źródło wzrostu gospodarczego dzięki promowaniu innowacyjnych „czystych” technologii, wsparciu efektywnego zużycia energii, rozwojowi ekoturystyki lub podnoszeniu atrakcyjności obszarów poprzez ochronę siedlisk naturalnych.

Zapewnienie zrównoważonego rozwoju i wysokiego poziomu ochrony środowiska jest wymaganym elementem wszystkich obszarów działalności Unii Europejskiej. Dlatego też państwa członkowskie, przystępując do wdrażania określonego rodzaju projektów, również przy wsparciu finansowym z programów polityki spójności, muszą przeprowadzać oceny wpływu na środowisko i konsultacje z władzami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska i ze społeczeństwem. Poza kwestią zgodności w treści przepisów i wytycznych stanowiących podstawy polityki regionalnej podkreślono także konieczność integracji celów gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Rozwój regionalny może być zrównoważony, tylko jeżeli odbywa się z poszanowaniem środowiska. Polityka regionalna UE przyczynia się zatem do zrównoważonego rozwoju przez promowanie technologii przyjaznych dla środowiska i zrównoważonych inicjatyw w zakresie transportu, energii i infrastruktury, a także środków mających na celu ochronę jakości wody, powietrza i gleby.

Regiony całej Europy w coraz większym stopniu będą konfrontowane ze skutkami zmian klimatycznych oraz nowymi wyzwaniami związanymi z dostawami energii i efektywnością energetyczną. W zależności od regionu wyzwania te przybierać będą różną postać. Podczas gdy 7% ludności UE żyje obecnie w regionach zagrożonych powodziami, 9% żyje na obszarach pozbawionych deszczu przez ponad 120 dni w roku. Łączne skutki zmian klimatycznych spowodują pojawienie się wielu poważnych kwestii dotyczących głównie jakości życia obywateli UE, a także wyzwań, przed którymi staną konkretne sektory w niektórych regionach UE, na przykład turystyka i rolnictwo.

Polityka spójności może odegrać ważną rolę we wspieraniu wysiłków na rzecz przystosowania się do przyszłych zmian klimatycznych oraz minimalizacji ich negatywnego wpływu na poziomie regionalnym. W ramach tej polityki możliwe jest wspieranie środków dostosowawczych w odniesieniu do nowo powstającej infrastruktury oraz modernizacja infrastruktury już istniejącej. Polityka spójności wspiera również ekoinnowacje, środki ochrony przed ryzykiem środowiskowym i „czyste” przedsiębiorstwa, a także może stwarzać możliwości rynkowe dla biznesu.

Całkowita kwota środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności przeznaczonych na programy środowiskowe w latach 2007-2013 jest dwa razy wyższa w porównaniu z poprzednim okresem i wynosi około 100 mld EUR, czyli 30% całkowitego przydziału środków. Połowa tej kwoty zostanie przeznaczona na bezpośrednie inwestycje infrastrukturalne związane z uzdatnianiem wody i utylizacją odpadów, odnową terenów skażonych, zmniejszeniem zanieczyszczenia oraz wsparciem ochrony przyrody i zapobieganiem ryzyku. Druga połowa zostanie wykorzystana na inwestycje pośrednie mające wpływ na środowisko w dziedzinach takich jak transport i systemy energetyczne, ekoinnowacje, zarządzanie środowiskiem dla przedsiębiorstw, rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich oraz ekoturystyka. Na przykład 7 mld EUR przeznaczono na wsparcie efektywności energetycznej i energii odnawialnej.

Więcej informacji można uzyskać w dostępnej online publikacji „Panorama inforegio: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/panorama/pdf/mag31/mag31_pl.pdf