Dziewiętnastego lutego br. mija setna rocznica urodzin Władysława Bartoszewskiego. Dla pokolenia Europejczyków przełomu XX i XXI wieku Władysław Bartoszewski stał się symbolem Polaka-Patrioty najwyższej próby.

Jan Nowak-Jeziorański pisał o Władysławie Bartoszewskim:„_Bartoszewski stał się jednym z nielicznych Polaków, których świat uznał za bohaterów ludzkości. I ten bezcenny kapitał, jakim stało się jego imię w świecie, oddał Polsce, podejmując się dwukrotnie niełatwej roli sternika polityki zagranicznej suwerennej Rzeczypospolitej_”[1].

We wrześniu 1990 r., w wieku 68 lat, został mianowany Ambasadorem niepodległej Polski w Wiedniu. Jeszcze przez następne ćwierć wieku sprawował najwyższe funkcje w kreowaniu polskiej polityki zagranicznej. W 1995 r. objął urząd ministra spraw zagranicznych. W latach 1997-2001, jako Senator, był przewodniczącym Senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Urząd szefa dyplomacji sprawował ponownie od lipca 2000 do października 2001 r. W listopadzie 2007 r. został powołany przez premiera Donalda Tuska na sekretarza stanu i pełnomocnika ds. dialogu międzynarodowego. Pracował do śmierci.

Obejmując w niepodległej Polsce kierownicze funkcje w dziedzinie polityki zagranicznej, miał Władysław Bartoszewski wielkie doświadczenie w sprawach międzynarodowych oraz cieszył się uznaniem międzynarodowym. W okresie PRL-u, wbrew oficjalnej polityce, był orędownikiem pojednania polsko-niemieckiego oraz polsko-żydowskiego. Przeszłość wojenna, pobyt w KZ Auschwitz, następnie w komunistycznym więzieniu nadawała jego działaniom wiarygodność i znaczenie szczególne.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w następstwie przemian ustrojowych 1989/1990 dysponował owym „bezcennym kapitałem”: otworzył drzwi dla porozumienia i pojednania Polski ze zjednoczonymi Niemcami oraz do rzetelnego, otwartego dialogu z diasporą żydowską i państwem Izrael. Obie te sfery miały zasadnicze znaczenie  w toku negocjacji nad włączeniem się Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego i do Unii Europejskiej. 

Powiedzieć, że dla nas, Jego podwładnych, był autorytetem, nie oddaje istoty sprawy.  Sama bowiem osobowość Władysława Bartoszewskiego ustanawiała jasne kryterium „bycia przyzwoitym”. Miał on zarazem niesłychane zaufanie do swoich współpracowników, a w ocenie kierował się uznaniem dla kwalifikacji i woli służenia dobru Państwa.

Władysław Bartoszewski zmarł w wieku 93 lat, tak jak sobie założył, ”w biegu”, bezpośrednio po powrocie z pracy, przygotowując się do międzyrządowych konsultacji polsko-niemieckich. Zmarł – jak postulował Jan Brzechwa[2] - „z taktem”, wiosną (2015 r.), bezpośrednio przed przejęciem pełni władzy w Polsce przez PiS. Zmarł w Polsce demokratycznej. Mimo gorzkich i tragicznych doświadczeń swojego życia nie doświadczył więc rujnowania praworządności w Polsce i destrukcji jej polityki zagranicznej.

Pozostawił jednak obecnemu i kolejnym pokoleniom Polek i Polaków ważne wskazanie, jak zachowywać się w czasach opresji, w konfrontacji z reżimami autorytarnymi i niepraworządnymi: STARAJ ZACHOWAĆ SIĘ PRZYZWOICIE.

Podpisy:

Jan Barcz
Maciej Klimczak
Jerzy Marek Nowakowski
Jerzy Bayer
Jacek Kluczkowski
Piotr Ogrodziński
Jarosław Bratkiewicz
Tomasz Knothe
Ryszard Piasecki
Iwo Byczewski
Maciej Kozłowski
Marek Prawda
Maria Krzysztof Byrski
Maciej Koźmiński
Ryszard Schnepf
Tomasz Chłoń
Jerzy Kranz
Grażyna Sikorska
Tadeusz Diem
Andrzej Krawczyk
Katarzyna Skórzyńska
Paweł Dobrowolski
Henryk Lipszyc
Witold Śmidowski
Grzegorz Dziemidowicz
Piotr Łukasiewicz
Tadeusz Szumowski
Marek Grela
Agnieszka Magdziak-Miszewska
Wojciech Tomaszewski
Krzysztof Jacek Hinz
Anna Niewiadomska
Jan Truszczyński
Adam W. Jelonek
Jerzy Maria Nowak
Barbara Tuge-Erecińska


[1]_Prawda i Pojednanie_. W 80. Rocznicę urodzin Władysława
Bartoszewskiego, Warszawa 2002, s. 12.

 [2] Jan Brzechwa, _Taktownie umieranie_ (w:) _Liryka mego życia_,
Warszawa 1968.

Źródło: Konferencja Ambasadorów RP

Ilustracja Wikimedia Commons, zdjęcie na licencji Creative Commons 3.0, udostępnione przez Kancelarię Senatu RP