Data publikacji: 08.01.2015
Od połowy 2013 r. – mimo wciąż nienajlepszej sytuacji makroekonomicznej – w Unii Europejskiej powoli, acz systematycznie, przybywa miejsc pracy. W większości państw członkowskich UE, w tym tych o bardzo wysokiej stopie bezrobocia, jak Grecja, Hiszpania i Portugalia, zatrudnienie wzrosło.
Sytuacja poprawiła się szczególnie w sektorze usług.
Więcej miejsc pracy w UE
Nowe informacje na temat sytuacji pracowników w UE przynosi Kwartalny przegląd dotyczący zatrudnienia i sytuacji społecznej.
Jak wynika z przeglądu, wzrost liczby miejsc pracy dotyczy wszelkich form zatrudnienia, to znaczy nie tylko zatrudnienia na czas określony i zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, ale także zatrudnienia stałego i na pełny etat. Jednak powrót do poziomu zatrudnienia, jaki notowano w okresie przed kryzysem, przebiega wolniej niż zakładano.
Marianne Thyssen, komisarz odpowiedzialna za zatrudnienie, sprawy społeczne, umiejętności i mobilność pracowników, powiedziała: – Wprawdzie wzrost zatrudnienia, którego jesteśmy obecnie świadkami, jest pozytywną oznaką, jednak ciągle jeszcze jest on zbyt niski i zbyt powolny. Szczególnym wyzwaniem dla UE pozostaje zwłaszcza długotrwałe bezrobocie. Za sprawą naszej ofensywy inwestycyjnej, o wartości 315 mld EUR, mamy nadzieję pobudzić wzrost gospodarczy i zwiększyć zatrudnienie. Ponadto musimy podjąć ukierunkowane działania, które pomogą osobom pozostającym bez pracy przez dłuższy czas.
W dalszym ciągu pozostaje przed nami wiele wyzwań, w szczególności długotrwałe bezrobocie i niewielkie możliwości zatrudnienia młodzieży (15-24 lat) oraz młodych dorosłych w wieku 25-39 lat. Stopa bezrobocia młodzieży w UE znacznie spadła, ale nadal jest bardzo wysoka. Coraz większym problemem w UE jest długotrwałe bezrobocie. W drugim kwartale 2014 r. przez okres dłuższy niż jeden rok bez pracy pozostawało w sumie 12,4 mln osób (5,1 % siły roboczej); ponad połowa tych osób nie miała pracy od ponad dwóch lat. Nienotowany dotąd poziom osiągnęła stopa długotrwałego bezrobocia w Grecji i na Cyprze.
Nadal odnotowuje się wzrost dochodów gospodarstw domowych w UE, lecz przebiega on w wolniejszym tempie. Kruche ożywienie gospodarcze i wyzwania na rynku pracy mają wpływ na niewielką poprawę sytuacji w gospodarstwach domowych i w odniesieniu do pojedynczych osób. Wydaje się, że w ostatnich miesiącach przestało postępować odprężenie trudnej sytuacji finansowej gospodarstw domowych o niskich dochodach, jakie odnotowano w pierwszej połowie 2014 r.
Reformy podatkowe jako instrument umożliwiający zachowanie równowagi pomiędzy wydajnością i równością szans
Istotną część zaleceń dla poszczególnych państw na 2014 rok stanowi zmniejszenie podatków, jakimi obciążona jest siła robocza. W kontekście konsolidacji budżetowej zalecane rozwiązania polityczne przewidują odejście od obciążenia siły roboczej podatkami w kierunku źródeł mniej szkodliwych dla wzrostu gospodarczego, a także zwalczanie uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania w szeregu państw członkowskich. Z przeglądu wynika, że do 2012 r. (ostatnie dostępne dane) w mniej niż połowie państw członkowskich spadło obciążenie podatkowe siły roboczej, a jedynie w nielicznych państwach towarzyszyło mu większe obciążenie podatkowe konsumpcji. Walka z uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania może pozytywnie przyczynić się do osiągnięcia celów budżetowych i celów dotyczących zatrudnienia, przy jednoczesnej realizacji celów społecznych.
Zatrudnienie w sektorze opieki zdrowotnej i usług społecznych
Sektor opieki zdrowotnej i usług społecznych charakteryzuje się lepiej wykwalifikowaną siłą roboczą niż reszta gospodarki, lecz również większym zróżnicowaniem wynagrodzenia ze względu na płeć, trudniejszymi warunkami pracy i wysoką stopą zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy; czynniki te mogą powodować trudności w zachęcaniu nowych pracowników do pracy w tym sektorze. Niemniej jednak właśnie ten sektor będzie odnotowywać rosnącą liczbę miejsc pracy, a to ze względu na starzenie się siły roboczej w tym sektorze, rosnący popyt i nowe potrzeby wynikające ze zmian demograficznych, gospodarcze i społeczne skutki kryzysu, rosnące nierówności, rozwój technologiczny czy też zmianę wzorców społecznych. Kryzys gospodarczy i finansowy odegrał podwójną rolę w odniesieniu do usług w zakresie opieki zdrowotnej i usług społecznych: z jednej strony pokazał, że usługi te mogą łagodzić oddziaływanie kryzysu, z drugiej strony, ograniczenia budżetowe miały wpływ na finansowanie opieki zdrowotnej i usług społecznych w wyniku znacznych cięć wydatków na świadczenia rzeczowe.