Data publikacji: 12.04.2018
Komisja odpowiada dzisiaj na obawy wyrażone przez obywateli w udanej europejskiej inicjatywie obywatelskiej i przedstawia wniosek mający na celu poprawę przejrzystości badań naukowych w dziedzinie bezpieczeństwa żywności.
-
zapewnienie obywatelom lepszego dostępu do informacji przekładanych do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i dotyczących procedury udzielania zezwoleń w łańcuchu rolno-spożywczym,
-
zapewnienie Komisji możliwości wnioskowania o dodatkowe badania oraz
-
ściślejsze zaangażowanie naukowców z państw członkowskich w procedury udzielania zezwoleń.
Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans oświadczył: Dzisiaj reagujemy na obawy obywateli, aby zwiększyć przejrzystość procesu podejmowania decyzji, zaoferować lepszy dostęp do istotnych informacji i zapewnić, by wiarygodna i oparta na podstawach naukowych ocena ryzyka pozostała głównym elementem procesu podejmowania decyzji w tej wrażliwej dziedzinie, jaką jest bezpieczeństwo żywności.
Komisarz UE do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis powiedział: Prowadzona w UE naukowa ocena ryzyka w odniesieniu do bezpieczeństwa żywności jest jedną z najbardziej rygorystycznych na świecie. Obecnie jeszcze ją wzmacniamy, wprowadzając jaśniejsze zasady przejrzystości i skuteczniejsze informowanie o ryzyku w trakcie całego procesu. Dzięki tej reformie obywatele będą mieli natychmiastowy dostęp do badań naukowych przedkładanych na poparcie wniosków o udzielenie zezwolenia. W związku z tym apeluję do państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego o szybkie przekształcenie tego wniosku w prawo, tak abyśmy mogli przedstawić wyniki obywatelom przed wyborami europejskimi w przyszłym roku.
Komisja proponuje ukierunkowaną zmianę rozporządzenia w sprawie ogólnego prawa żywnościowego[1] wraz ze zmianą ośmiu sektorowych aktów prawnych, tak aby dostosować je do ogólnych przepisów oraz zwiększyć przejrzystość w dziedzinie organizmów zmodyfikowanych genetycznie, dodatków paszowych, środków aromatyzujących dymu wędzarniczego, materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, dodatków do żywności, enzymów spożywczych i środków aromatyzujących do żywności, środków ochrony roślin i nowej żywności.
Główne elementy tego wniosku są następujące:
-
zapewnienie większej przejrzystości przez umożliwienie obywatelom automatycznego i natychmiastowego dostępu do wszystkich informacji dotyczących bezpieczeństwa przedstawionych przez przedsiębiorstwa w ramach procedury oceny ryzyka;
-
stworzenie wspólnego europejskiego rejestru zleconych badań w celu zagwarantowania, by przedsiębiorstwa ubiegające się o zezwolenie przedkładały wszystkie istotne informacje i nie zwlekały z ujawnianiem niekorzystnych badań;
-
umożliwienie zlecania dodatkowych badań przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, na wniosek Komisji i przy finansowaniu z budżetu UE;
-
wymóg przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi stronami i opinią publiczną na temat badań przedstawionych przez przedsiębiorstwa na poparcie wniosków o dopuszczenie produktu;
-
zwiększenie udziału państw członkowskich w strukturach zarządzania Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności i w panelach naukowych;
-
lepsze informowanie obywateli o ryzyku, w tym wspólne działania w celu zwiększenia zaufania konsumentów przez wspieranie świadomości publicznej i zrozumienia obywateli oraz lepsze objaśnianie opinii naukowych wydawanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, jak też podstaw decyzji dotyczących zarządzania ryzykiem.
Kontekst
W 2002 r. w ogólnym prawie żywnościowym ustanowiono zasadę analizy ryzyka jako ogólną zasadę w prawie żywnościowym UE. Rozporządzeniem tym utworzono system bezpieczeństwa żywności UE, w ramach którego obowiązki w zakresie oceny ryzyka (nauka) i zarządzania ryzykiem (polityka) zostały trwale rozdzielone. Ustanowiono Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jako niezależną agencję UE odpowiedzialną za doradztwo naukowe w dziedzinie ryzyka związanego z łańcuchem rolno-spożywczym.
Opublikowane na początku tego roku wyniki oceny adekwatności ogólnego prawa żywnościowego potwierdziły, że prawodawstwo realizuje swoje główne cele polegające na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego. W szczególności podejście do prawa żywnościowego UE oparte na analizie ryzyka podniosło ogólny poziom ochrony przed potencjalnym ryzykiem dla bezpieczeństwa żywności. Ocena adekwatności ujawniła jednak również obawy obywateli dotyczące przejrzystości badań naukowych i procesu oceny ryzyka w łańcuchu rolno-spożywczym.
W dniu 6 października 2017 r. przedłożono Komisji europejską inicjatywę obywatelską „Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami", którą poparło 1 070 865 Europejczyków. Jednym z postulatów zawartych w tej inicjatywie była poprawa przejrzystości badań naukowych przedkładanych do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i zwiększenie możliwości zlecania badań przez organy publiczne. Komisja wystosowała odpowiedź na tę inicjatywę w dniu 12 grudnia 2017 r. Każda z czterech zakończonych sukcesem inicjatyw obywatelskich zebrała dotychczas ponad milion podpisów, a Komisja zobowiązała się do podjęcia działań następczych w ramach trzech z nich.
Kolejne kroki:
-
Wniosek ustawodawczy zostanie teraz przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i państwom członkowskim do przyjęcia.
-
Komisja zakłada, że wniosek ten zostanie przyjęty jeszcze w obecnej kadencji, tj. do połowy 2019 r., tak aby mógł szybko wejść w życie.
Dodatkowe informacje:
Czytaj nasze wpisy na Twitterze: @Food_EU