Płatności bezpośrednie pozostaną zasadniczym elementem polityki rolnej, jednak będą zmniejszone w przypadku kwot powyżej 60 tys. euro i ograniczone do maksymalnego limitu 100 tys. euro na gospodarstwo. 

KE zaprezentowała założenia wspólnej polityki rolnej po 2020 r. Państwa UE będą dysponować większą swobodą co do sposobu wykorzystania swoich środków, co ma pozwolić skuteczniej reagować na problemy rolników i społeczności wiejskich.

W ramach następnego długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027 Komisja proponuje modernizację i uproszczenie wspólnej polityki rolnej (WPR). Przedstawione przez Komisję wnioski zakładające budżet w wysokości 365 mld euro, zapewniają, że WPR pozostanie przyszłościową polityką, nadal wspierającą rolników i społeczności wiejskie oraz zrównoważony rozwój unijnego rolnictwa, a także odzwierciedlającą ambicje UE w zakresie ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu.

Wnioski dają państwom członkowskim większą elastyczność i zwiększają zakres ich odpowiedzialności przy podejmowaniu decyzji, w jaki sposób i gdzie inwestować środki w ramach WPR, aby osiągnąć ambitne cele wyznaczone na poziomie UE w zakresie inteligentnego, odpornego, zrównoważonego i konkurencyjnego sektora rolnictwa, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwego i lepiej ukierunkowanego wsparcia dochodów rolników.

Jyrki Katainen, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność, powiedział: - Wspólna polityka rolna jest jednym z głównych filarów naszej polityki i ma wpływ na życie wszystkich Europejczyków. Te solidne wnioski przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności sektora rolnictwa, jednocześnie kładąc nacisk na jego zrównoważony rozwój. Dzięki nowemu modelowi realizacji zapewniamy państwom członkowskim większą swobodę w ramach zasady pomocniczości, aby poprawić efektywność polityki rolnej i lepiej monitorować jej rezultaty.

Phil Hogan, komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, dodał: - Nasz wniosek stanowi element realizacji zobowiązania Komisji, aby zmodernizować i uprościć wspólną politykę rolną, dając państwom członkowskim prawdziwą swobodę działania w ramach zasady pomocniczości, zapewniając większą odporność sektora rolnictwa w Europie i zwiększając poziom ambicji związanych z ochroną środowiska i przeciwdziałaniem zmianie klimatu w ramach tej polityki.

Główne elementy wniosków Komisji dotyczących modernizacji i uproszczenia WPR są następujące:

1. Nowy sposób pracy: Państwa członkowskie będą dysponowały większą swobodą co do sposobu wykorzystania swoich przydziałów środków, co pozwoli im na opracowanie dostosowanych do swoich potrzeb programów tak, aby jak najskuteczniej reagować na problemy rolników i szerszych społeczności wiejskich. Państwa członkowskie będą miały również możliwość przesunięcia do 15 proc. środków przydzielonych w ramach WPR z filaru płatności bezpośrednich do filaru rozwoju obszarów wiejskich i odwrotnie, tak aby zapewnić finansowanie priorytetów i działań określonych dla tych filarów. Między państwami członkowskimi zapewnione zostaną równe warunki działania poprzez:

• plany strategiczne na cały okres finansowania, w których określone będzie, w jaki sposób poszczególne państwa członkowskie zamierzają osiągnąć 9 ogólnounijnych celów gospodarczych, środowiskowych i społecznych, przy wykorzystaniu zarówno płatności bezpośrednich, jak i środków rozwoju obszarów wiejskich. Poszczególne plany zatwierdzać będzie Komisja, aby zapewnić ich spójność i ochronę jednolitego rynku.
• Komisja będzie uważnie śledzić postępy każdego państwa w realizacji ustalonych celów końcowych.

2. Sprawiedliwsze traktowanie poprzez lepsze ukierunkowanie wsparcia: Płatności bezpośrednie pozostaną zasadniczym elementem polityki rolnej, co zapewni rolnikom stabilność i przewidywalność. Priorytetem będzie wspieranie małych i średnich gospodarstw rolnych, które stanowią większość w sektorze rolnym UE, oraz pomoc dla młodych rolników. Komisja nadal dąży do osiągnięcia bardziej sprawiedliwego podziału płatności bezpośrednich między państwa członkowskie w drodze konwergencji zewnętrznej.

Ponadto:

• Płatności bezpośrednie dla rolników zostaną zmniejszone w przypadku kwot powyżej 60 tys. euro i ograniczone do maksymalnego limitu 100 tys. euro na gospodarstwo rolne. W pełni uwzględniane będą nakłady pracy. Ma to zapewnić bardziej sprawiedliwy podział płatności;
• Małe i średnie gospodarstwa rolne otrzymają wyższy poziom wsparcia na hektar;
• Państwa będą musiały przeznaczyć co najmniej 2 proc. swojego przydziału płatności bezpośrednich na pomoc młodym rolnikom w podejmowaniu działalności. Będzie to uzupełnione wsparciem finansowym na rozwój obszarów wiejskich oraz różnymi działaniami ułatwiającymi dostęp do gruntów i przenoszenie praw własności do gruntów.

3. Większy poziom ambicji w zakresie ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu: W ramach proponowanych dziś ogólnounijnych celów uwzględniono zmianę klimatu, zasoby naturalne, różnorodność biologiczną, siedliska i krajobrazy. Wsparcie dochodów rolników już jest uzależnione od stosowania praktyk rolniczych przyjaznych dla środowiska i klimatu, a nowa WPR będzie wymagała od rolników zwiększenia poziomu ambicji poprzez działania zarówno obowiązkowe, jak i te oparte na systemie zachęt.

• Płatności bezpośrednie będą uwarunkowane spełnieniem surowszych wymogów w zakresie środowiska i klimatu;
• Każde państwo członkowskie będzie musiało oferować ekoprogramy mające na celu wspieranie rolników, którzy wykraczają poza obowiązkowe wymogi, i finansowane z części krajowego przydziału płatności bezpośrednich;
• Co najmniej 30 proc. każdego krajowego przydziału środków na rozwój obszarów wiejskich zostanie przeznaczone na działania środowiskowe i klimatyczne;
• Oczekuje się, że 40 proc. całkowitego budżetu WPR przyczyni się do realizacji działań w dziedzinie klimatu;
• Oprócz możliwości przesunięcia 15 proc. środków między filarami państwa członkowskie będą także miały możliwość przesunięcia dodatkowych 15 proc. z filaru I do filaru II na finansowanie działań klimatycznych i środowiskowych (bez współfinansowania krajowego).

4. Większe wykorzystanie wiedzy i innowacji: Zmodernizowana WPR będzie wykorzystywać wszystkie najnowsze technologie, aby pomóc zarówno rolnikom w polu, jak i administracji publicznej, w szczególności poprzez:

• Budżet w wysokości 10 mld euro z unijnego programu badawczego „Horyzont Europa” przeznaczony na projekty w zakresie badań i innowacji dotyczące żywności, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i biogospodarki;
• Zachęcanie państw członkowskich do korzystania z dużych zbiorów danych i nowych technologii na potrzeby kontroli i monitorowania (na przykład przy weryfikacji wielkości gospodarstw do celów wniosków o płatności bezpośrednie, z wykorzystaniem danych satelitarnych), co ograniczy konieczność przeprowadzania kontroli na miejscu;
• Przyspieszenie digitalizacji życia na wsi, na przykład poprzez zwiększenie dostępu do łączy szerokopasmowych na obszarach wiejskich, co poprawi jakość życia na takich obszarach, a w dalszej kolejności przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności europejskiego sektora produkcji rolnej.

Dalsze działania

Aby środki UE mogły zacząć jak najszybciej przynosić praktyczne rezultaty, a rolnicy uzyskali niezbędną pewność i mogli się cieszyć przewidywalnością w odniesieniu do swojej działalności i podejmowania decyzji inwestycyjnych, konieczne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i powiązanych wniosków sektorowych.

Opóźnienia podobne do tych, które wystąpiły na początku bieżącego okresu budżetowego 2014–2020, oznaczałyby, że rolnicy i administracje krajowe nie będą mogli czerpać korzyści z nowej WPR w związku z ograniczeniem biurokracji, większą elastycznością i lepszymi wynikami. Wszelkie opóźnienia w zatwierdzeniu przyszłego budżetu opóźniłyby także realizację tysięcy potencjalnych nowych projektów w całej UE, mających na celu wsparcie rolników i społeczności wiejskich i dotyczących szeregu kwestii – od poprawy ochrony środowiska po zachęcanie nowych rolników do podjęcia działalności.

Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłego budżetu długoterminowego umożliwi płynne przejście z obecnego długoterminowego budżetu (2014–2020) do nowego, a także zapewni przewidywalność i ciągłość finansowania z korzyścią dla wszystkich.

Więcej informacji

• Zestawienia informacji i wnioski ustawodawcze są dostępne tutaj
• NOTATKA PRASOWAWyszukaj ten link w innym języku: Wspólna polityka rolna po 2020 r.
• Więcej informacji na temat budżetu UE w przyszłym okresie programowania można znaleźć tutaj.