.

Podczas ostatniej sesji europejskiego panelu obywatelskiego na temat przeciwdziałania nienawiści w społeczeństwie, która odbyła się w dniach 17–19 maja w Brukseli, 150 obywateli Europy skierowało do Komisji Europejskiej i organów krajowych 21 zaleceń mających na celu zwalczanie nienawiści we wszystkich jej formach i wspieranie wzajemnego szacunku.

Wszelkie formy nienawiści i nietolerancji są niezgodne z wartościami godności ludzkiej, wolności, demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka zapisanymi w Traktacie o Unii Europejskiej. W ostatnich miesiącach i latach odnotowano znaczny wzrost nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści w całej UE, zarówno w internecie, jak i poza nim. 6 grudnia 2023 r. Komisja Europejska i wysoki przedstawiciel przyjęli wspólny komunikat pt. „Nie ma miejsca na nienawiść: Europa zjednoczona przeciwko nienawiści", który zachęca do wzmożonych wysiłków na rzecz walki z nienawiścią poprzez zintensyfikowanie działań w różnych obszarach polityki, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa, technologii cyfrowych, oświaty, kultury i sportu.

W komunikacie wezwano w szczególności do stworzenia ogólnoeuropejskiej przestrzeni dialogu skupiającej obywateli z całej UE w celu omówienia sposobów przejścia od nienawiści i podziałów do wspólnego korzystania z naszych europejskich wartości równości, poszanowania praw człowieka i godności. Za pośrednictwem europejskiego panelu obywatelskiego na temat przeciwdziałania nienawiści w społeczeństwie Komisja udzieliła natychmiastowej odpowiedzi na to wezwanie.

Od kwietnia 2024 r. obywatele zbierali się, aby dyskutować o podstawowych przyczynach i czynnikach wywołujących nienawiść oraz sposobach ich zwalczania, zarówno w przestrzeni niewirtualnej, jak i w internecie.

Kolegium komisarzy rozpatrzy wkład uzyskany zarówno z panelu, jak i poprzez Portal Aktywności Obywatelskiej. Wkład ten będzie wspierać przyszłe prace Komisji Europejskiej nad zwalczaniem nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści. W późniejszym terminie odbędzie się wydarzenie informacyjne, podczas którego przedstawiciele Komisji przedstawią panelowi sprawozdanie na temat tego, w jaki sposób jego zalecenia zostały uwzględnione.

W zaleceniach końcowych wzywa się Komisję do skupienia się w szczególności na następujących kwestiach:

•    Zwiększanie świadomości na temat nienawiści oraz istniejących środków i działań zaradczych w celu przeciwdziałania jej za pomocą kampanii publicznej

•    Stworzenie ogólnounijnej platformy łączącej informacje, zasoby, środki i systemy wsparcia dotyczące nienawiści

•    Unijna karta bezpiecznego surfowania

•    Szkolenia na rzecz tolerancji (T4T)

•    Wzmocnienie umiejętności społecznych i emocjonalnych dzieci i młodzieży w celu zapobiegania nienawiści

•    Edukacja dla każdego pokolenia i każdego narodu w zakresie komunikacji bez przemocy

•    Reklama wspierająca walkę z nienawiścią

•    Wiarygodność, fakty i przejrzystość: weryfikowanie i wyjaśnianie finansowania informacji

•    Europa spotyka się z Tobą: media partycypacyjne dla obywateli

•    Przeciwdziałanie anonimowości w internecie w celu zwalczania nienawiści

•    Jedna Europa, jedna definicja: kryminalizacja mowy nienawiści

•    Kontrola sztucznej inteligencji: ochrona mediów społecznościowych przed mową nienawiści

•    Rozerwij bańkę: promowanie różnorodnych perspektyw w mediach społecznościowych

•    Pomoc w odzyskaniu sensu życia

•    Ustanowienie niezależnego komitetu powierniczego

•    W poszukiwaniu ludzi: niwelowanie nierówności społecznych w celu zwalczania nienawiści w UE

•    Krajowy urząd ds. zwalczania nienawiści w państwach członkowskich

•    Europejski protokół skutecznego reagowania na powiadomienia o przestępstwach z nienawiści

•    Upowszechnianie w szkołach kultury debaty inspirowanej panelami obywatelskimi

•    Tworzenie europejskich paneli obywatelskich dla młodzieży (w wieku 16-25 lat) w celu zwalczania nienawiści

•    Rozwijanie dobrowolnych usług obywatelskich dla dorosłych w społecznościach lokalnych

Kontekst

Aby wesprzeć priorytet przewodniczącej Ursuli von der Leyen dotyczący budowania europejskiej demokracji na miarę przyszłości, europejskie panele obywatelskie i internetowe narzędzia zaangażowania obywateli zostały włączone do życia demokratycznego w UE jako jeden z kluczowych wyników Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Panele te dają obywatelom możliwość zabierania głosu w procesie kształtowania polityki UE.

Przestępstwa z nienawiści i nawoływanie do nienawiści są nielegalne na mocy prawa UE, tj. decyzji ramowej z 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych. Komisja dysponuje kompleksowym zestawem narzędzi politycznych służących reagowaniu na nawoływanie do nienawiści i przestępstwa z nienawiści. Ponadto Komisja Europejska przyjęła specjalne strategie UE, takie jak strategia UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego, unijne ramy strategiczne dotyczące równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów, a także unijny plan działania przeciwko rasizmowi.

Uczestnicy europejskich paneli obywatelskich są rekrutowani za pomocą narzędzi do losowego generowania aktywnych numerów telefonów komórkowych. Aby zapewnić, by panele odzwierciedlały skład społeczno-demograficzny Europy, proces ten umożliwia rekrutację reprezentatywną dla różnorodności UE. System kwot zapewnia zrównoważony pod względem płci panel i określa, że młodzież w wieku 16–25 lat musi reprezentować jedną trzecią jego składu. Inne cechy społeczno-demograficzne odnoszą się do poziomu wykształcenia, położenia geograficznego i zawodu.

Obywatele pracują razem w małych grupach liczących 10–15 osób oraz na sesjach plenarnych. Wsparcie zapewnia zespół pomocniczy wraz z komitetem ekspertów, którzy wnoszą dodatkowy wkład. Na podstawie dyskusji obywatele formułują zalecenia, które Komisja Europejska powinna wziąć pod uwagę przy określaniu polityk i inicjatyw. Portal Aktywności Obywatelskiej jest kluczowym elementem nowego ekosystemu zaangażowania obywateli, stanowiącym realizację zobowiązania wynikającego z komunikatu w sprawie działań następczych w związku z Konferencją w sprawie przyszłości Europy.

Więcej informacji

Portal Aktywności Obywatelskiej



Cytaty
„Jesteśmy świadkami stale przybierającej rzeki nienawistnych wiadomości, zwłaszcza w internecie. Przyczyniają się one do rosnącej polaryzacji naszych społeczeństw i rozłamu demokracji. W najgorszych przypadkach słowa pełne przemocy mogą prowadzić do aktów przemocy. Z zadowoleniem przyjmuję fakt, że obywatele uczestniczący w europejskim panelu obywatelskim dostrzegli zagrożenia związane z nawoływaniem do nienawiści i wydali jasne i ambitne zalecenia dotyczące zwalczania nawoływania do nienawiści. „
Věra Jourová, wiceprzewodnicząca do spraw wartości i przejrzystości – 21 maja 2024 r.

"Nienawiść stanowi podstawowe zagrożenie dla naszej demokracji. Europejski panel obywatelski zgromadził obywateli wszystkich pokoleń z każdego zakątka Unii Europejskiej. Wspólnie, w bezpiecznej i przejrzystej przestrzeni, debatowali nad tą kluczową kwestią i opracowali solidne i adekwatne zalecenia. Wymagają one szerokiego zakresu działań, w tym w dziedzinie oświaty, technologii cyfrowych i mediów, działań uświadamiających i zwalczania dezinformacji. Jestem dumna, że mogę się nimi podzielić z przewodniczącą Ursulą von der Leyen i moimi kolegami z kolegium komisarzy europejskich. W perspektywie wyborów europejskich nasza unijna demokracja nie pozostawia miejsca na nienawiść".
Dubravka Šuica, wiceprzewodnicząca do spraw demokracji i demografii – 21 maja 2024 r.