Data publikacji: 01.08.2016
Komisja Europejska przyjęła zalecenie w sprawie praworządności w Polsce, w którym przedstawiła swoje zastrzeżenia i zalecane sposoby rozwiązania kwestii, których dotyczą.
Chodzi o zmiany w prawie określające zasady funkcjonoania Trybunału Konstytucyjnego, jakie ostatnio przegłosował Sejm. To kolejny – po intensywnym dialogu, jaki prowadzony jest z polskimi władzami od 13 stycznia – element postępowania zgodnie z ramami na rzecz praworządności.
1 czerwca br. przyjęta została opinia w sprawie sytuacji w Polsce. W dniu 22 lipca Sejm RP uchwalił nową ustawę o Trybunale Konstytucyjnym. Komisja dokonała ogólnej oceny sytuacji, w tym oceny w świetle nowej ustawy, i doszła do wniosku, że nawet jeżeli niektóre jej wątpliwości zostały rozwiane dzięki nowym przepisom, to nadal nie rozwiązano istotnych kwestii w zakresie zagrożenia praworządności w Polsce. W związku z tym Komisja przedstawia konkretne zalecenia skierowane do władz polskich w sprawie sposobu rozwiązania tych kwestii.
Komisja uważa, że istnieje systemowe zagrożenie dla praworządności w Polsce. Fakt, że Trybunałowi Konstytucyjnemu uniemożliwia się zapewnienie w pełni skutecznej kontroli zgodności z Konstytucją ma negatywny wpływ na jego integralność, stabilność i prawidłowe funkcjonowanie, które jest jedną z podstawowych gwarancji praworządności w Polsce. W tym miejscu należy przypomnieć, że tam, gdzie w ramach wymiaru sprawiedliwości ustanowiono trybunał konstytucyjny, jego skuteczność jest jednym z podstawowych elementów praworządności.
Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans powiedział: - Pomimo tego, że z władzami polskimi prowadzono dialog od początku roku, zdaniem Komisji główne kwestie zagrażające praworządności w Polsce nie zostały rozwiązane. Kierujemy zatem do władz polskich konkretne zalecenia, których zastosowanie pozwoli rozwiać nasze wątpliwości i sprawi, że Trybunał Konstytucyjny będzie mógł wykonywać swoje zadania w zakresie skutecznej kontroli zgodności aktów prawnych z Konstytucją.
W szczególności Komisja zaleca dziś władzom polskim:
Kolejne działania
Komisja zaleca, aby władze polskie podjęły odpowiednie działania w celu zaradzenia systemowemu zagrożeniu praworządności w trybie pilnym i zwraca się do rządu polskiego o poinformowanie Komisji w terminie trzech miesięcy o działaniach podjętych w tym celu.
Komisja jest gotowa podjąć z rządem Rzeczypospolitej Polskiej konstruktywny dialog. W przypadku braku zadowalających działań następczych w wyznaczonym terminie może zostać uruchomiona procedura określona w art. 7.
Przebieg procedury
Praworządność jest jedną ze wspólnych wartości, na których opiera się Unia Europejska. Jest ona zapisana w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i Radą odpowiada, zgodnie z Traktatami, za gwarantowanie przestrzegania praworządności jako podstawowej wartości Unii i zapewnienie poszanowania prawa, wartości i zasad UE.
Ostatnie wydarzenia w Polsce, a w szczególności wydarzenia wokół Trybunału Konstytucyjnego, skłoniły Komisję Europejską do podjęcia dialogu z rządem polskim w celu zapewnienia pełnego przestrzegania zasady praworządności. Komisja uważa za niezbędne umożliwienie polskiemu Trybunałowi Konstytucyjnemu pełnego wykonywania zadań powierzonych mu w Konstytucji, a w szczególności zapewnienie mu warunków do dokonywania skutecznej kontroli zgodności aktów prawnych z Konstytucją.
Procedura dotycząca ram na rzecz praworządności - wprowadzona w dniu 11 marca 2014 r. - obejmuje trzy etapy (zob. również rys. w załączniku 1). Cały proces opiera się na stałym dialogu Komisji z danym państwem członkowskim. O jego wynikach Komisja na bieżąco i dokładnie informuje Parlament Europejski i Radę.
Więcej informacji: