Data publikacji: 21.12.2011
Zamówienia publiczne w Europie wsparciem dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia
Instytucje publiczne corocznie przeznaczają na towary, usługi i roboty budowlane kwoty odpowiadające łącznie ok. 18 proc. PKB. Większość państw członkowskich doświadcza jednak obecnie trudności gospodarczych i zmuszona jest do oszczędności budżetowych.
Tym istotniejsze staje się więc zapewnienie możliwie najlepszego wykorzystania tych funduszy dzięki właściwej polityce w obszarze zamówień publicznych – tak by wspierały one wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy oraz przyczyniały się do realizacji celów strategii „Europa 2020”. Zapowiedziane dziś przez Komisję zmiany dyrektyw dotyczących zamówień publicznych stanowią część większego pakietu, który służy dogłębnej modernizacji zamówień publicznych w Unii Europejskiej. Pakiet ten obejmuje również dyrektywę dotyczącą koncesji, które dotychczas tylko częściowo podlegały regulacjom na szczeblu europejskim, a których specyficzny charakter uzasadnia przygotowanie odrębnego aktu prawnego; została jednak zachowana spójność z reformą przepisów ogólnych.
Zmiany przepisów dotyczących zamówień publicznych stanowią jedno z 12 działań priorytetowych określonych w Akcie o jednolitym rynku przyjętym w kwietniu 2011 r. (IP/11/469). W obliczu obecnych ograniczeń budżetowych kwestia wydajności zamówień publicznych nabrała dla wszystkich państw członkowskich charakteru priorytetowego. Potrzebne są więc elastyczne i łatwe w użyciu instrumenty, które pozwolą instytucjom publicznym oraz ich dostawcom na możliwie bezproblemowe realizowanie przejrzystych i opartych na konkurencyjnych zasadach procedur udzielania zamówień, służących osiągnięciu najlepszego stosunku jakości do ceny.
Michel Barnier, komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług, powiedział: „Zaproponowana reforma jest konieczna i ambitna, ale realistyczna. Obowiązujące dyrektywy sprawdziły się, ale muszą nadążać za czasem. Moim celem jest, by dyrektywy dotyczące zamówień publicznych były bardziej uproszczone i skuteczne oraz ułatwiały życie tym, którzy na co dzień mają do czynienia z zamówieniami publicznymi. Wniosek w sprawie dyrektywy dotyczącej koncesji stanowi ostatni element budowy wewnętrznego rynku zamówień publicznych i mam nadzieję, że pozwoli na osiągnięcie znacznych korzyści w kategoriach efektywności wydatków publicznych oraz tempa wzrostu gospodarczego w nadchodzących latach”.
Kontekst
Modernizacja europejskich przepisów dotyczących zamówień publicznych
Proponowana reforma ma na celu dogłębną modernizację istniejących narzędzi i instrumentów.
1. Pierwszym celem jest uproszczenie i uelastycznienie zasad i procedur rządzących zamówieniami. Aby to osiągnąć, Komisja proponuje w szczególności:
- szersze możliwości korzystania z instrumentu negocjacji, które pozwalają instytucjom zamawiającym nabywać towary i usługi lepiej odpowiadające ich potrzebom, i to po niższej cenie;
- rozszerzenie wykorzystania narzędzi elektronicznych jako środka komunikacji w obszarze zamówień publicznych (a średniookresowo uczynienie z nich standardowego rozwiązania), gdyż przyczyniają się one do znacznego uproszczenia procedur;
- znaczne ograniczenie obciążeń administracyjnych, w tym dokumentacji wymaganej od podmiotów gospodarczych, co istotnie ułatwi im prowadzenie działalności.
2. Ułatwienie dostępu do zamówień publicznych małym i średnim przedsiębiorstwom: stanie się on łatwiejszy i powszechniejszy dzięki środkom redukującym obciążenia oraz silnym zachętom do dzielenia zamówień na części, jak również ograniczeniu wymogów dotyczących możliwości finansowych wymaganych na potrzeby złożenia oferty.
3. Jednocześnie proponowana reforma ma ułatwić możliwie najlepsze wykorzystanie zamówień publicznych w kategoriach jakościowych – poprzez lepsze uwzględnienie kryteriów społecznych i związanych z ochroną środowiska, np. kosztu cyklu życia lub włączenia osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i wymagających szczególnej opieki, przyczyniając się tym samym do realizacji celów strategii „Europa 2020”.
4. Reforma obejmuje również:
- ulepszenie istniejących gwarancji służących zapobieganiu konfliktom interesów, faworyzowaniu oraz korupcji, tak aby w obliczu wchodzących w grę środków finansowych lepiej zagwarantować uczciwość procedur;
- wyznaczenie przez każde państwo członkowskie jednego krajowego organu odpowiedzialnego za nadzór nad zamówieniami publicznymi oraz ich realizację i kontrolę, tak aby zapewnić lepsze stosowanie przepisów na szczeblu lokalnym.
Dyrektywa w sprawie koncesji: uzupełnienie ram prawnych w obszarze zamówień publicznych
Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie koncesji dotyczy umów partnerstwa między instytucjami zasadniczo publicznymi oraz najczęściej prywatnymi przedsiębiorstwami, na podstawie których te ostatnie przejmują ryzyko eksploatacyjne związane z utrzymaniem i rozbudową infrastruktury (takiej jak porty, wodociągi, parkingi, płatne drogi itp.) lub świadczą usługi w ogólnym interesie gospodarczym (energetyczne, wodno-kanalizacyjne, opieki zdrowotnej, gospodarki odpadami itp.).
Przedmiotowa dyrektywa stanowić będzie uzupełnienie europejskich ram prawnych w zakresie zamówień publicznych i będzie miała również zastosowanie do koncesji na usługi, które do tej pory jako jedyne nie były objęte przepisami prawa wtórnego. Proponowane przepisy mają na celu ustanowienie jasnych ram prawnych gwarantujących instytucjom publicznym pewność prawa, jakiej potrzebują dla realizacji swych zadań. Służą one zagwarantowaniu skutecznego dostępu do rynku koncesji wszystkim europejskim przedsiębiorstwom, w tym również małym i średnim. Powinny się tym samym przyczynić do pobudzenia rozwoju partnerstw publiczno-prywatnych, w ramach których koncesje stanowią preferowany instrument.
W związku z tym Komisja proponuje, by wszystkie koncesje były obowiązkowo publikowane w Dzienniku Urzędowym UE. Komisja pragnie również sprecyzować obowiązki instytucji zamawiających, jeśli chodzi o wybór kryteriów kwalifikacji i udzielenia zamówienia, a także wprowadzić wymóg określonych podstawowych gwarancji, których należy przestrzegać na etapie kwalifikacji. Planowane jest też rozszerzenie zalet oferowanych przez dyrektywę, jeśli chodzi o korzystanie z zamówień publicznych, na wszystkie osoby, które są zainteresowane uzyskaniem koncesji, jak również dokonanie pewnych doprecyzowań, dotyczących np. systemu zmiany wykorzystywanych obecnie koncesji.
Proponowane przepisy nie prowadzą do nadmiernych obciążeń administracyjnych i dotyczą jedynie koncesji o wyższej wartości zlecenia, w przypadku których oczywiste jest istnienie zainteresowania w skali transgranicznej.
Dalsze działania
Wnioski Komisji zostaną przekazane Radzie UE oraz Parlamentowi Europejskiemu, aby rozpocząć procedurę ustawodawczą potrzebną do ich uchwalenia, przewidzianego przed końcem 2012 r. w ramach Aktu o jednolitym rynku.
Zobacz także noty MEMO/11/931 i MEMO/11/932.
Dalsze informacje dotyczące polityki UE w obszarze zamówień publicznych dostępne są pod następującym adresem internetowym:
źródło IP/11/1580
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.