Europe Direct Poznań

Data publikacji: 18.07.2017

Zatrudnienie a kwestie społeczne w Europie

Komisja opublikowała tegoroczne wydanie przeglądu „Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie" (Employment and Social Developments in Europe – ESDE).

W tym roku potwierdziły się pozytywne tendencje na rynku pracy i w kwestiach społecznych oraz trwały wzrost gospodarczy. Ponad 234 mln osób ma pracę, przez co zatrudnienie w UE nigdy jeszcze nie było tak wysokie jak obecnie, a bezrobocie jest najniższe od grudnia 2008 r. Od 2013 r. stworzono w UE 10 mln nowych miejsc pracy. Abstrahując jednak od ogólnego postępu społecznego i gospodarczego, można zauważyć, że szczególnie poważne obciążenie dotyka młodszych pokoleń: mają one zwykle więcej trudności ze znalezieniem pracy, częściej objęte są niepewnymi formami zatrudnienia, w tym umowami na czas określony, co może obniżać ich poziom ochrony socjalnej. Otrzymają też prawdopodobnie niższe świadczenia emerytalne w stosunku do zarobków.Z tego powodu przegląd ten w 2017 r. koncentruje się na sprawiedliwości międzypokoleniowej: musimy upewnić się, że wszystkie pokolenia odniosą korzyści z obecnych pozytywnych tendencji gospodarczych.

Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, stwierdziła: Niniejszy roczny przegląd pokazuje po raz kolejny, że jesteśmy zdecydowanie na drodze do zwiększenia zatrudnienia i wzrostu gospodarczego. Jednak dzisiejsza młodzież i jej dzieci mogą znaleźć się w gorszej sytuacji niż ich rodzice. Nie chcemy tego. Trzeba podjąć szybkie działania. Europejski filar praw socjalnych pomoże nam zachować i poprawić nasze standardy społeczne i warunki życia przyszłych pokoleń.

Sprawozdanie pokazuje, że mimo stałej poprawy standardu życia w UE młodzi ludzie nie korzystają z tych pozytywnych zmian w równym stopniu co starsze pokolenia. Ponadto udział dochodów z pracy młodszych grup wiekowych ulega zmniejszeniu. Wyzwania te mają wpływ na życiowe decyzje młodych ludzi, w tym dotyczące posiadania dzieci i kupna domu. To z kolei może negatywnie wpłynąć na wskaźniki płodności, a co za tym idzie, na stabilność systemów emerytalnych oraz wzrost.

Ponadto oczekuje się, że liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie rocznie maleć o 0,3 % aż do 2060 r. Oznacza to, że mniejsza siła robocza będzie musiała utrzymać bieżące tempo rozwoju. Jednocześnie mniejsza liczba płatników będzie wnosiła składki do systemów emerytalnych – i to często składki obniżone lub nieregularne, ponieważ nie będą one odpowiadać standardowemu zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy, a przy tym zależnych od nich będzie coraz więcej emerytów. Dzisiejsi młodzi pracownicy i przyszłe pokolenia staną więc w obliczu podwójnego obciążenia wynikającego ze zmian demograficznych oraz konieczności zapewnienia stabilności systemów emerytalnych.

Co dalej?

Decydenci mogą przygotować się do tych zmian oraz złagodzić je na różne sposoby. Po pierwsze musimy w pełni wykorzystać potencjał ludzki na rynku pracy poprzez aktywizację wszystkich grup pokoleniowych, wyposażenie ich w odpowiednie umiejętności oraz zapewnienie proporcjonalnego związku między okresem aktywności zawodowej a średnim trwaniem życia. Pomóc mogą też starania polityczne powodujące zwiększenie dzietności i efektywne zarządzanie migracją, podobnie jak wspieranie innowacji i zwiększenie efektywności wydatkowania środków na inwestycje w umiejętności i kształcenie ludzi młodych i starszych.

Ponadto partnerzy społeczni mogą w znacznym stopniu przyczynić się do zmniejszenia dystansu między młodszymi a starszymi pracownikami, a dzięki temu do wsparcia bardziej sprawiedliwego rynku pracy dla obu tych grup. Obejmować to może propagowanie uczenia się przez całe życie, świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego i udział w opracowywaniu i wdrażaniu przepisów o ochronie zatrudnienia oraz aktywnej polityki rynku pracy.

Kontekst

„Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie" to doroczny przegląd prezentujący najnowsze tendencje na rynku pracy i zmiany społeczne oraz zawierający analizę przyszłych wyzwań i możliwych działań politycznych. Jest to główne sprawozdanie Komisji Europejskiej, które dostarcza dowodów i analiz oraz stanowi przegląd aktualnych tendencji i nadchodzących wyzwań na rynku pracy.

Wiele przykładów pokazuje, w jaki sposób Komisja stara się rozwiązywać problemy poruszane w corocznych sprawozdaniach na temat zatrudnienia i sytuacji społecznej. Na przykład europejski filar praw socjalnych zapewnia wytyczne pozwalające tworzyć sprawiedliwy i sprawnie funkcjonujący rynek pracy. Ma on ułatwić dostosowanie naszych modeli społecznych do potrzeb XXI wieku, zwłaszcza w kontekście starzenia się społeczeństw i cyfryzacji. Towarzyszące mu inicjatywy, takie jak konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie modernizacji umów o pracę i dostępu do ochrony socjalnej, mają na celu zapewnienie jasnych warunków pracy i ochrony socjalnej również osobom zatrudnionym na podstawie nietypowych form zatrudnienia.

Inwestowanie w ludzi i umożliwienie im podejmowania pracy wysokiej jakości leży w centrum „Nowego europejskiego programu na rzecz umiejętności". Ma on na celu wspieranie rozwoju umiejętności obywateli, aby przygotować ich do zmian zachodzących w świecie pracy.

Widać już efekty starań Komisji o zmniejszenie bezrobocia ogółem, a w szczególności bezrobocia osób młodych. W UE jest o 1,8 miliona mniej młodych bezrobotnych i o 1 milion mniej młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (tzw. młodzież NEET), niż w szczytowym momencie kryzysu w 2013 r. Za pomocą przedłużonej gwarancji dla młodzieży, czyli finansowego narzędzia inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, a także zaprezentowanej niedawno inicjatywy sprzyjającej inwestowaniu w młodzież Europy Komisja chce zmaksymalizować szanse młodych ludzi na rynku pracy.