Opublikowane dzisiaj wyniki trzeciej oceny kodeksu postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, przeprowadzonej przez organizacje pozarządowe i organy publiczne, pokazują, że przedsiębiorstwa z branży IT usuwały średnio 70 proc. zgłaszanych im przypadków nielegalnej mowy nienawiści.

Przyjmując w maju 2016 r. kodeks postępowania, przedsiębiorstwa Facebook, Twitter, YouTube i Microsoft zobowiązały się do zwalczania rozprzestrzeniania się takich treści w Europie. W trzecim okresie monitorowania wykazano, że przedsiębiorstwa te w coraz większym stopniu wywiązują się obecnie ze swojego zobowiązania, by usuwać większość nielegalnej mowy nienawiści w ciągu 24 godzin. Nadal jednak utrzymują się pewne dalsze wyzwania, takie jak brak systematycznych informacji zwrotnych dla użytkowników.

Instagram i Google+ ogłosiły dzisiaj, że przystępują do kodeksu postępowania. Dzięki tej decyzji jeszcze zwiększy się liczba podmiotów objętych tym kodeksem.

Andrus Ansip, wiceprzewodniczący Komisji i komisarz do spraw jednolitego rynku cyfrowego, z zadowoleniem przyjął te pozytywne zmiany: Dzisiejsze wyniki jasno wskazują, że platformy internetowe poważnie traktują swoje zobowiązanie do rozpatrywania zgłoszeń i usuwania nielegalnej mowy nienawiści w ciągu 24 godzin. Gorąco zachęcam przedsiębiorstwa z branży IT do poprawy przejrzystości i informacji zwrotnych dla użytkowników, zgodnie z wytycznymi, które opublikowaliśmy w zeszłym roku.Ważne jest również, aby istniały zabezpieczenia pozwalające uniknąć nadmiernego usuwania treści i chronić prawa podstawowe, do których należy wolność słowa.

Komisarz UE do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci Vĕra Jourová powiedziała: Internet musi być bezpieczniejszy, wolny od nielegalnej mowy nienawiści oraz wolny od treści ksenofobicznych i rasistowskich. Kodeks postępowania okazuje się wartościowym narzędziem szybkiego i skutecznego zwalczania nielegalnych treści. Doświadczenie to pokazuje, że jeśli przedsiębiorstwa technologiczne, społeczeństwo obywatelskie i decydenci ściśle współpracują, udaje się osiągnąć rezultaty, a jednocześnie chronić wolność słowa. Oczekuję, że przedsiębiorstwa z branży IT wykażą się podobną determinacją, pracując nad innymi ważnymi kwestiami, jak np. walka z terroryzmem czy niekorzystne warunki oferowane użytkownikom.

Kodeks postępowania, od czasu jego przyjęcia w maju 2016 r., przyczyniał się do stałych postępów w usuwaniu zgłaszanych nielegalnych treści – co przedstawiono w opublikowanych dzisiaj wynikach oceny:

• Przedsiębiorstwa z branży IT usuwały średnio 70 proc. wszystkich przypadków nielegalnej mowy nienawiści zgłaszanych im przez organizacje pozarządowe i organy publiczne uczestniczące w ocenie. Odsetek ten stale wzrasta – w pierwszym okresie monitorowania w 2016 r. wynosił 28 proc., a w drugim w maju 2017 r. – 59 proc.
• Dzisiaj wszystkie uczestniczące przedsiębiorstwa z branży IT w pełni realizują założony cel polegający na rozpatrywaniu większości zgłoszeń w ciągu 24 godzin – średnio odsetek ten wynosi ponad 81 proc. Wskaźnik ten podwoił się w stosunku do pierwszego okresu monitorowania i wzrósł w stosunku do ostatniego okresu monitorowania, kiedy to wynosił 51 proc. rozpatrywanych zgłoszeń w ciągu 24 godzin.

Oczekiwane postępy

Choć wypełniono główne zobowiązania zadeklarowane w kodeksie postępowania, konieczne są dalsze postępy w następujących obszarach:

• Nadal brakuje informacji zwrotnych dla użytkowników w odniesieniu średnio do niemal jednej trzeciej zgłoszeń, przy czym liczba udzielonych odpowiedzi różni się w zależności od przedsiębiorstwa. Przejrzystość i informacje zwrotne dla użytkowników to obszary, w których należy poczynić dalsze postępy.
• Kodeks postępowania uzupełnia przepisy w dziedzinie zwalczania rasizmu i ksenofobii, które przewidują obowiązek skutecznego ścigania sprawców przestępstw polegających na nielegalnym nawoływaniu do nienawiści w internecie lub poza nim. Średnio jedna na pięć spraw sygnalizowanych przedsiębiorstwom była również zgłaszana przez organizacje pozarządowe policji lub prokuraturze. Wskaźnik ten wzrósł ponad dwukrotnie od czasu ostatniego sprawozdania monitorującego. Policja powinna niezwłocznie podejmować śledztwo w takich sprawach. Komisja zapewniła organom krajowym, społeczeństwu obywatelskiemu i przedsiębiorstwom sieć współpracy i wymiany dobrych praktyk, jak również ukierunkowane wsparcie finansowe oraz wytyczne operacyjne. Obecnie około dwie trzecie państw członkowskich posiada już krajowy punkt kontaktowy do spraw zwalczania mowy nienawiści w sieci. Na wiosnę 2018 r. planowany jest specjalny dialog między właściwymi organami państw członkowskich a przedsiębiorstwami z branży IT.

Dalsze działania

Komisja będzie nadal regularnie monitorować wdrażanie kodeksu przez uczestniczące przedsiębiorstwa z branży IT z pomocą organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Komisja zamierza również zachęcić inne platformy internetowe do przystąpienia do kodeksu, a ponadto rozważy wprowadzenie dodatkowych środków, jeśli wysiłki nie będą kontynuowane lub reakcje przedsiębiorstw będą spowolnione.

Kontekst

Decyzja ramowa w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii przewiduje kryminalizację publicznego nawoływania do przemocy lub nienawiści skierowanej przeciwko grupie osób lub członkowi takiej grupy zdefiniowanej według rasy, koloru skóry, wyznawanej religii, pochodzenia albo przynależności narodowej lub etnicznej. Mowa nienawiści w rozumieniu decyzji ramowej stanowi przestępstwo także wtedy, gdy występuje w internecie.

UE, jej państwa członkowskie, przedsiębiorstwa zarządzające mediami społecznościowymi i inne platformy mają wspólny obowiązek promowania wolności słowa i sprzyjania jej w przestrzeni internetowej. Jednocześnie wszystkie te podmioty muszą czuwać nad tym, by internet nie stał się schronieniem dla przemocy i nienawiści.

W celu zareagowania na rozprzestrzenianie się rasistowskiej i ksenofobicznej mowy nienawiści w internecie Komisja Europejska oraz cztery największe przedsiębiorstwa z branży IT (Facebook, Microsoft, Twitter i YouTube) przedstawiły w maju 2016 r. kodeks postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie.

Trzecią ocenę przeprowadziły organizacje pozarządowe i organy publiczne w 27 państwach członkowskich, które były autorami zgłoszeń. W dniu 7 grudnia 2016 r. Komisja zaprezentowała wyniki pierwszej oceny wdrożenia tego kodeksu postępowania. W dniu 1 czerwca 2017 r. opublikowano wyniki za drugi okres monitorowania.

W dniu 28 września Komisja przyjęła komunikat zawierający wytyczne dla platform internetowych dotyczące procedur powiadamiania i działania w celu eliminacji nielegalnych treści online. W tych wytycznych położono szczególny nacisk na znaczenie zwalczania nielegalnej mowy nienawiści w internecie oraz na potrzebę dalszych działań na rzecz wdrażania kodeksu postępowania.

W dniu 9 stycznia 2018 r. kilku komisarzy europejskich spotkało się z przedstawicielami platform internetowych w celu omówienia postępów w zwalczaniu nielegalnych treści w internecie, w tym propagandy terrorystycznej online oraz ksenofobicznej i rasistowskiej nielegalnej mowy nienawiści, jak też przypadków łamania prawa własności intelektualnej (zob. wspólne oświadczenie).

Dodatkowe informacje:

Zestawienie informacji – trzecie monitorowanie kodeksu postępowania

Pytania i odpowiedzi